AFM: pas op voor influencers die risicovol advies geven over crypto's
Volg niet blindelings de aanbevelingen op van 'finfluencers', oftewel: influencers die financieel advies geven over bijvoorbeeld cryptovaluta en andere beleggingen. De Autoriteit Financiële Markten komt met die waarschuwing. Want veel van die finfluencers mogen eigenlijk geen advies geven en raden beleggingen aan waar ze zelf van profiteren.
Wie nog nooit heeft belegd en op zoek gaat naar advies stuit online op tal van influencers op Facebook, Instagram en Youtube die je aan de hand nemen. Die influencers zijn soms erg overtuigend. Nederland heeft er in 2 jaar tijd een half miljoen (jonge) beleggers bijgekregen en tien procent van hen geeft aan te zijn gestart dankzij een aanbeveling of informatie op sociale media.
Maar deze online adviseurs blindelings volgen is niet erg verstandig. De finfluencers houden zich vaak niet aan de regels, blijkt uit een verkenning van de AFM.
Risicovolle producten
De toezichthouder heeft de 150 meest prominente finfluencers onderzocht. Vrijwel al deze influencers hanteren een risicovolle werkwijze, concludeert de AFM. Zo geven ze beleggingsadvies zonder vergunning, terwijl ze die wel moeten hebben. Bovendien prijzen ze risicovolle producten aan, zoals cryptovaluta.
En soms profiteren ze er zelf ook nog van als hun publiek die risicovolle belegging aangaan, zonder dat ze daar open en eerlijk over communiceren.
Op de vingers getikt
De influencers in kwestie zijn inmiddels op de vingers getikt. De toezichthouder ziet de verkenning als een eerste stap; komend jaar doet de AFM gerichte vervolgonderzoeken naar specifieke finfluencers.
Wie zich dan nog steeds niet aan de regels houdt, heeft wellicht een probleem. "Indien nodig treedt de AFM handhavend op", aldus het rapport.
Geen financiële opleiding
Daarnaast wil de AFM ook (beginnende) beleggers waarschuwen. "Als het te mooi is om waar te zijn, dan is het dat vaak ook", zegt woordvoerder Mark Woldberg.
Veel finfluencers hebben helemaal geen financiële opleiding en verdienen geld met hun adviezen. "Blijf dus vooral zelf goed nadenken", aldus Woldberg.
85 procent verdampt
Dat je voorzichtig moet zijn als je net begint met beleggen, weet ook Youtuber Elroy Heisterkamp (28). Hij kocht in 2014 cryptovaluta en zag zijn portfolio in een nacht met 85 procent verdampen. En het had nog erger kunnen uitpakken. "Als ik de betreffende cryptocurrency had behouden, had ik nu niets meer." Hoeveel hij exact verloren is wil de Youtuber niet zeggen.
Sinds die pijnlijke episode is Heisterkamp zich naar eigen zeggen meer gaan verdiepen in beleggen in cryptovaluta en bijbehorende risico's. In 2017 begon hij een eigen Youtubekanaal, met inmiddels 4,9 duizend volgers.
Analyses
In de video's analyseert Heisterkamp, die hbo Economie heeft gestudeerd, de cryptomarkt: waarom de bitcoin in waarde daalt of stijgt bijvoorbeeld en wat die in de toekomst gaat doen. In onderstaande video gaat hij in op bitcoin.
Maar een 'finfluencer'? Zo ziet hij zichzelf niet. "Ik zeg het ook in mijn video's: dit is geen financieel advies en ik ben geen financieel adviseur. Ik leer mensen grafieken lezen, analyses doen, ik kijk naar signalen wanneer een stijging weer een daling kan worden."
Allemaal om te voorkomen dat andere jongeren dezelfde fout maken als hijzelf zeven jaar geleden, zegt Heisterkamp.
Fomo
Volgens de Youtuber mogen jongeren wel wat meer tegen zichzelf in bescherming worden genomen. Jongeren hebben last van 'fomo', ziet hij: fear of missing out. Ze zijn bang om de boot te missen. "Ze horen van één iemand in de klas die geld verdiend heeft en stappen dan allemaal in als de markt hoog is. Die kennen nog geen dalende markt."
Die bescherming kan in verschillende gedaanten komen, denkt Heisterkamp. Hij wijst bijvoorbeeld op de ingebouwde drempel bij beleggingsplatform De Giro. "Daar moet je eerst vragen beantwoorden om te checken of je wel weet waar je mee bezig bent. Als je de vragen niet goed hebt, krijg je geen toegang tot het platform."