Broekers-Knol kon gemeenten helemaal niet verplichten asielzoekers op te vangen

Voormalig staatssecretaris Ankie Broekers-Knol had de gemeenten Venray, Gorinchem, Enschede en de regio Rotterdam vorige maand niet mogen verplichten asielzoekers op te vangen. De zogeheten aanwijzing die ze hiervoor op 14 december uitgaf, mist een 'juridische grondslag'.
Dat liet ze vandaag weten na vragen van het Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt. "Het betreft geen aanwijzing in juridische zin en de brieven hebben dan ook geen publiekrechtelijk rechtsgevolg", schrijft Broekers-Knol in een brief aan de Kamer.
'Acute noodsituatie'
Ze reageerde, schrijft ze, op een 'acute noodsituatie in de opvanglocaties'. Er moest snel plek gevonden worden voor tweeduizend mensen om te voorkomen dat zij 'in tenten en gymzalen' zouden moeten worden opgevangen. De gemeenten hadden uit zichzelf onvoldoende opvang beschikbaar gesteld.
Vandaag blijkt dus dat ze de verplichting bij de gemeenten niet had kunnen afdwingen. Toen de aanwijzing werd gegeven, wisten de gemeenten Venray en Rotterdam niet dat het kabinet geen juridische grondslag had om gemeenten op te dragen asielzoekers op te vangen.
Aboutaleb: 'Verbazingwekkend'
Ahmed Aboutaleb, voorzitter van de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, noemt de bekentenis verbazingwekkend. "Ik las al dat juristen de juridische basis van de aanwijzing betwisten. Het blijkt dus waar te zijn."
Aboutaleb noemt de gang van zaken slecht voor de bestuurlijke verhoudingen. "Ik heb houvast aan het feit dat we iets goeds aan het doen zijn: het opvangen van mensen in nood. Maar voor de toekomstige verhoudingen tussen Rijk en gemeenten/regio’s is dit zeer schadelijk."
Overleg in Venray
Ook in Venray overheerst verbazing. "Wij zijn er eigenlijk steeds van uitgegaan dat de aanwijzing juridisch klopte", zegt een woordvoerder van de gemeente Venray. "Nu dat anders blijkt te zijn, gaat het college van burgemeester en wethouders dinsdag hierover vergaderen."