Stekker uit zaak om corona: 'Ondernemers kunnen geen kant op'
Na twee jaar van lockdowns en beperkende maatregelen is de koek voor een groep ondernemers op. De stekker gaat uit de zaak, of dat wordt serieus overwogen. "De buffers zijn op", zeggen ze. Maar stoppen doe je niet zomaar, zeggen brancheverenigingen. Zij dringen bij het kabinet aan op steun.
Gitaarwinkel Hi Gain Guitars in Houten geeft er na tien jaar de brui aan. De winkel en lesruimtes op de bovenverdieping van de zaak gaan dicht, zelfs al zijn er versoepelingen. "We zijn nog niet failliet, maar ons spaargeld en pensioen is op. Er zijn geen buffers meer", vertelt mede-eigenaar Marijke Leidelmeijer.
Zij en haar man en zakenpartner Aad konden er jaren prima van leven, maar corona gooide roet in het eten. De winkel moest dicht en muzieklessen werden gecanceld. Er kon nauwelijks een beroep worden gedaan op overheidssteun. En een gitaar verkoop je niet zomaar via 'click & collect', zegt ze. "Die wil je voelen, horen."
'Dit is hun brood'
Stoppen is niet makkelijk, zegt de ondernemer. Er is een huurcontract, banklening en voor een ton aan spullen in de winkel. Via een opheffingsuitverkoop die donderdag start, moeten de ergste schulden worden gedekt. En dat staat nog los van de emotionele tol, aldus Leidelmeijer. "We hebben geen vast personeel, maar werken al jaren met dezelfde docenten. Dit is ook hun brood."
Stoppen doet pijn, zeker als het door zoiets ongrijpbaars als het coronavirus komt, weet Hans Klein Swormink, programmamanager Ondernemer in Zwaar Weer bij de Kamer van Koophandel (KvK). De organisatie voert zo'n honderd gesprekken per week met ondernemers die zich afvragen of hun bedrijf nog wel levensvatbaar is. Het aantal loopt de laatste weken weer op.
Luisterend oor
"Bellen, chatten. We zijn een luisterend oor. We huilen niet mee, maar hopen mensen een stapje verder te helpen", zegt Klein Swormink. Uiteindelijk besluit iemand zelf om ook daadwerkelijk te stoppen, maar wie het emotioneel zwaar heeft, kan alle handvatten daarbij gebruiken. "Stoppen is soms het enige alternatief voor faillissement."
Rekeningen betalen
De overheidssteun heeft veel bedrijven in de afgelopen maanden geholpen om te overleven, het aantal faillissementen is historisch laag. Maar de steun was niet genoeg, weet de manager. Er is geleend bij banken en vrienden, spaarpotjes zijn opgemaakt. Inmiddels rest voor sommigen de vraag: kan ik nog wel genoeg omzet maken om mijn rekeningen te betalen?
Minder geld
Uit een enquête van Knab bank onder zakelijke klanten, ingevuld door ruim 2500 zzp'ers, komt naar voren dat ruim 10 procent overweegt om te stoppen met ondernemen omwille van het coronabeleid. Ruim 40 procent geeft te kennen veel minder geld te verdienen dan voor de pandemie en spaargeld te moeten aanboren om rond te komen. Zo'n 15 procent zegt door de maatregelen onder het sociale minimum uit te komen.
Een rondgang van winkeliersvereniging Inretail onder ondernemers die hun zaak dicht moesten houden, leerde eerder deze maand ook dat een groep het moeilijk heeft. Een derde zou geen middelen meer hebben om de recentste lockdown door te komen.
Willen stoppen
"We hebben geen cijfers, maar we weten dat duizenden ondernemers in getroffen sectoren in de problemen zitten", zegt Mieke Ripken, woordvoerder van ondernemersvereniging VNO-NCW. Veel van hen zouden best willen stoppen, weet ze, maar dat gaat niet zomaar. Ze hebben schulden, doorlopende huurcontracten of moeten hun personeel een transitievergoeding betalen bij ontslag. En daar is vaak geen geld voor.
Sommigen kunnen letterlijk geen kant op, weet VNO-NCW. "Je zaak verkopen is in deze tijden meestal geen reële optie", zegt Ripken. En een faillissement aanvragen ook niet voor iedereen. "Met een eenmanszaak kun je ook privé in de schuldsanering terechtkomen."
Stoppershulp
Om die reden pleiten verschillende ondernemersclubs, zoals VNO-NCW, de KvK en ONL, voor een stoppersregeling waarbij overheidsinstanties te hulp schieten om de schulden (tijdelijk) op te vangen. "De Belastingdienst die zich coulant opstelt, het UWV die de transitievergoeding overneemt en gemeenten die een plan van aanpak helpen maken", zegt Ripken ter illustratie. "We zijn over de regeling in gesprek met het kabinet."
Gaat het ondernemers zoals die van Hi Gain Guitars helpen? "Ik kan me voorstellen dat het voor velen welkom is", zegt Leidelmeijer die nu alles zelf doet. "Het is pijnlijk, maar we hebben ook tien jaar een mooi bedrijf gehad."