Flinke toename ziekenhuisopnames kinderen: wat is de verklaring?

20 opnames per dag worden er opgenomen met corona in de leeftijdsgroep 0-20, twitterde Marino van Zelst , modelleur infectieziekten van de Universiteit Wageningen, gisteren. De afgelopen twee jaar was dit nooit hoger dan 5 of 10 per dag, zo viel te lezen in de grafiek die hij erbij plaatste.

Hieronder de ziekenhuiscijfers van afgelopen jaar naar leeftijdsgroep. Bij de categorie 0 tot 14 jaar is inderdaad een duidelijke piek te zien:

Wat is er aan de hand? We vragen het een epidemioloog van het RIVM en een kinderarts.

Het gaat om de allerkleinsten

Allereerst: de stijging in de leeftijdscategorie 0 tot 20 jaar blijkt voor een groot deel een stijging in de categorie 0 tot 4 jarigen. De allerkleinsten dus. Dat was afgelopen jaar ook al zo. Dit zijn bijvoorbeeld de ziekenhuisopnames van 2021 tot en met 4 januari dit jaar:

Ook bij deze piek is opnieuw sprake van een toename bij de 'zeer jonge kinderen', laat epidemioloog Susan van den Hof van het RIVM weten. "Zij worden eerder preventief opgenomen bij bijvoorbeeld hoge koorts."

Dat is niet alleen bij corona zo, maar ook bij het RS-virus, het rhinovirus en het influenzavirus, vertelt hoogleraar Annemarie van Rossum, kinderarts-infectioloog in het Erasmus MC. "Bij dit soort virussen worden de kleintjes ook sneller opgenomen."

Door of met corona in het ziekenhuis

Zijn deze kinderen echt allemaal ziek door corona? Nu sprake is van een hoge besmettingsgolf, is de kans natuurlijk groter dat als je in het ziekenhuis komt vanwege iets anders, je ook toevallig positief wordt getest. Stichting Nice, die ziekenhuiscijfers registreert, vraagt ziekenhuizen daarom sinds kort om de hoofdreden van opname te vermelden.

Cijfers zijn nog niet publiekelijk gedeeld. Epidemiologen bij het RIVM werken op dit moment aan de analyse van deze cijfers.

Epidemioloog Van den Hof van het RIVM laat wel alvast weten dat dit inderdaad een deel van het antwoord is. "Het aandeel mét een positieve test is hoger in de jongere leeftijdsgroepen", laat ze weten. Deze kinderen belanden dus lang niet allemaal door corona in een ziekenhuisbed.

Het virus gaat momenteel gewoon heel hard rond bij kleine kinderen. Incidentie, noemen ze dat. "Dat kinderen nog niet of weinig gevaccineerd zijn, verklaart waarom de incidentie bij kinderen momenteel zo hoog is." Daarbij komt: steeds meer ziekenhuizen testen patiënten op corona. Dat was vorig jaar nog niet zo. En als je meer test, vind je natuurlijk ook meer.

'Nuancering heel belangrijk'

Kinderarts Van Rossum bevestigt het beeld dat kinderen vaak om een andere reden in het ziekenhuis worden opgenomen. "Nuancering is heel belangrijk", zegt ze. "Het is niet zo dat deze kinderen allemaal ook echt door corona in het ziekenhuis liggen."

Ze reageerde ook op de tweet van Van Zelst. In vergelijking tot eerdere golven is inderdaad sprake van meer opnames, maar bij grofweg 3 op de 4 van de jonge patiënten met omikron is in ons ziekenhuis meer of iets anders aan de hand. "Corona is niet waar wij ons als kinderartsen op dit moment extra druk over maken."

En als corona als hoofdreden wordt gegeven van opname, is dat ook niet altijd honderd procent zeker. Soms worden kinderen positief getest op meerdere virussen, waaronder corona, dan weet je niet welk virus de boosdoener is. Ook ziet ze momenteel opnames vanwege het RS-virus. 

De toename lijkt groot in de grafieken, maar Van Rossum benadrukt dat het gaat om 'hele kleine getallen in een groot ziekenhuis'. Een stijging van 2 opnames op een totaal van 2 is een verdubbeling, maar nog steeds weinig op het totaal. De meeste kinderen worden niet heel erg ziek van corona.

Niet zo zwart-wit

Overigens is het onderscheid tussen door of met corona niet altijd zo zwart-wit. Corona kan andere aandoeningen verergeren, zoals iemand met een hart- of vaatziekte of diabetes. In ziekenhuizen kunnen artsen daarom kiezen bij de registratie tussen corona als de belangrijkste reden van opname, een van de redenen, of géén reden van opname. Mogelijk horen we deze week hoe die verdeling precies zit in de verschillende leeftijdsklassen.