Waarom Oekraïne nog weken moet wachten op zwaar geschut uit het Westen

In aanloop naar de NAVO-bijeenkomst over de Oekraïne-oorlog die vandaag en morgen in Brussel wordt gehouden, drong Kiev nog eens aan bij de landen die Oekraïne militair en financieel steunen.

Verlanglijst

De adviseur van president Zelenski, Michailo Podoljak, plaatste zelfs een verlanglijst op Twitter van opgeteld 4800 zware - en moderne wapens: houwitsers, MLRS-raketsystemen, pantservoertuigen en drones.

Tot dusver moet Oekraïne het overwegend doen met oudere wapens die stammen uit de Sovjettijd. NAVO-chef Jens Stoltenberg beloofde vandaag dat het bondgenootschap het land gaat helpen om de overstap te maken naar meer moderne westerse wapens.

'Oekraïne vraagt heel veel'

"De vraag is of de aantallen die door Oekraïne worden gevraagd, ook echt geleverd kunnen worden", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "Het gaat om zeer grote aantallen en een logistieke aanvoer die even duurt. Oekraïne vraagt nu heel veel."

Het verzoek van de Oekraïense regering heeft te maken de veranderde vorm van oorlogsvoering in het land. Die speelt zich inmiddels af in de oostelijke Donbas-regio en is uitgemond in een uitwisseling van beschietingen met de zwaarbewapende Russen.

Defensie-deskundige Dick Zandee van Instituut Clingendael begrijpt goed dat Oekraïne behoefte heeft aan veel meer zware wapens. "Het probleem is natuurlijk dat deze buitengewoon geavanceerde wapens nu nog niet kunnen worden ingezet. Maar iedereen wist dat dit weken ging duren."

Zandee noemt drie redenen waarom de wapenlevering langzamer verloopt dan Zelenski wenst - en waarom de wensenlijst waarschijnlijk te gortig is.

Voorraden beperkt

De eerste is dat de voorraden van schenkende landen beperkt zijn. Dat komt omdat kleinere landen zoals Nederland jarenlang zwaar hebben bezuinigd op defensie. Zandee: "Nederland heeft maar achttien pantserhouwitsers en stuurt nu een vijftal reserves naar Oekraïne. Dat is voor Nederland dus veel, maar peanuts voor Oekraïne."

Maar ook de Amerikanen lopen bij hun wapenleveringen inmiddels tegen grenzen aan. Wat komt door de tweede reden voor de vertraagde leveringen: de productie.

Zandee: "De wapenindustrie kan niet zo snel leveren als Oekraïne wil. Dat is ook niet gek: het zijn complexe wapens om te maken. Het Oekraïense verlanglijstje aan wapens is daarom puur natte vingerwerk, ik weet niet waar deze aantallen op zijn gebaseerd. Als ze de helft krijgen, zijn ze denk ik al te tevreden."

Wekenlang trainen

Tot slot moeten de Oekraïense militairen eerst worden getraind op het gebruiken van het nieuwe wapentuig, zoals ook militair expert Peter Wijninga eerder uitlegde aan RTL Nieuws. Dat gebeurt momenteel in Duitsland, met steun van het Amerikaanse leger, en duurt volgens onderzoeker Zandee vier tot zes weken.

Hij verwacht dat Oekraïne de zwaardere wapens ergens begin juli voor het eerst kan inzetten. Tot die tijd heeft het Oekraïense leger het moeilijk. Rusland beschikt namelijk wel over zwaarder geschut, en kan bovendien nieuwe militairen aanvoeren vanuit het moederland. Alles voor het behalen van hun uiteindelijke doel: het veroveren van de deelrepublieken Loehansk en Donetsk, die samen de Donbas-regio vormen.

Standhouden

"Het Westen zal dus door moeten gaan met het leveren van steun", zegt politiek verslaggever Lambie. "In kringen rond het Nederlandse kabinet hoor je dat dit de enige optie is om Oekraïne zoveel mogelijk te steunen en te stutten. In de hoop dat zij kunnen standhouden en zo sterk mogelijk aan de onderhandelingstafel komen."