Ouders denken nog vaak dat kind gilt als het verdrinkt – dat is niet zo
De meeste kinderen verdrinken snel en zonder geluid, waarschuwt kenniscentrum VeiligheidNL. Veel ouders weten dat niet. Uit onderzoek blijkt dat 83 procent van hen denkt dat hun kind gilt, spartelt, roept of huilt als het verdrinkt. VeiligheidNL wil ouders bewust maken van deze blinde vlek en start een campagne.
In de afgelopen tien jaar verdronken er in Nederland jaarlijks gemiddeld 78 kinderen, blijkt uit onderzoek. Driekwart van hen is tussen de 0 en 5 jaar. "Het gebeurt vaak in en om huis, bijvoorbeeld in een opblaasbaar zwembadje, een vijver of in bad. Of het gebeurt in open water", zegt Ingvar Berg, spoedeisendehulparts bij het Haaglanden Medisch Centrum. Hij is gespecialiseerd in verdrinking.
Dat kinderen verdrinken, heeft vaak te maken met een gebrek aan toezicht, zegt Berg. "Hierdoor kan het kind te water raken. En dan gaat het vaak snel. Binnen enkele minuten verdrinkt het kind. Je moet het maar net doorhebben als ouder."
Want jonge kinderen maken geen geluid als ze verdrinken - al denken de meeste ouders dus van wel. "Wat je in films ziet, dat mensen nog even goed spetteren, gebeurt niet. Veel jonge kinderen raken in paniek en gaan vrij snel met hun hoofd onder water. Vooral kinderen tussen de 0 en 5 jaar zijn een risicogroep."
Eén op zes overlijdt
Ook Shiva Winter, voorzitter van de Nederlandse Stichting Water- & Zwemveiligheid (NSWZ), zegt dat veel ouders niet weten dat kinderen in stilte verdrinken. "Het is een onbekend fenomeen." Hij moet denken aan een video van een 5-jarig jongetje dat in een druk zwembad tig keer kopje-onder ging voordat iemand doorhad wat er gebeurde. Hij overleefde het gelukkig.
Let op: de beelden kunnen als schokkend worden ervaren
Je hoort het niet en je merkt het niet, zegt Winter daarover. "Het is niet zo dat de kinderen zich aan je vastklampen als ze verdrinken."
Eén op de zes kinderen overlijdt aan de gevolgen, zegt VeiligheidNL. De kinderen die na een bijna-verdrinking op de intensive care terechtkomen, worden vaak niet meer beter omdat de hersenen al beschadigd zijn door langdurig zuurstofgebrek.
Om ouders bewust te maken van het gevaar start VeiligheidNL samen met de Nationale Raad Zwemveiligheid een campagne. Ze doen dit vanuit het Nationaal Plan Zwemveiligheid. Daarin wordt ouders verteld hoe ze verdrinking kunnen voorkomen.
'Houd je kind in de gaten'
Hoe kan je het beste voorkomen dat je kind verdrinkt? Volgens SEH-arts Ingvar Berg is het belangrijk om je kind binnen armlengte van je te houden. "Je mag ze niet uit het zicht verliezen", zegt hij. "Dat betekent dat je ook niet even op je telefoon kan kijken, want dan kan het voorkomen dat je je kind opeens niet meer ziet." Daarnaast raadt hij het aan om je kind, naast zwembandjes, ook een zwemvest om te doen.
En om naar een zwembad te gaan waar een badmeester aanwezig is. Al houdt hij bij dat laatste advies ook een slag om de arm. "Ga ook dan er niet automatisch vanuit dat je kind veilig is. Neem zelf je verantwoordelijkheid en wees je bewust van het risico. Houd je kind in de gaten."
Winter vindt het goed dat er aandacht voor het probleem wordt gevraagd, maar is ook kritisch. Hij denkt dat met een onlinecampagne de aandacht van korte duur zal zijn. Hij vindt het belangrijk dat het risico ook beeldend wordt gemaakt, bijvoorbeeld met een video of posters in bushokjes. "Je wilt dat ouders echt gaan beseffen wat voor gevaar er op de loer ligt", zegt hij. "Net zoals met roken, dan plaatst men ook foto's om mensen bewust te maken van de ernstige gevolgen."
Ook vindt hij het jammer dat de campagne zich alleen richt op jonge kinderen. "Je moet het veel breder trekken", zegt hij. "Betrek bijvoorbeeld badmeesters en jongvolwassenen erbij. We zorgen uiteindelijk samen voor de zwemveiligheid. En het gaat nog veel te vaak fout."