Aan deze landen brengt Poetin zijn eerste bezoek sinds de invasie van Oekraïne
De Russische president Vladimir Poetin laat na vier maanden oorlog voeren in Oekraïne zijn gezicht weer eens zien in het buitenland. Zijn bezoek aan drie voormalige Sovjetstaten moet vooral laten zien dat Rusland er niet alleen voor staat sinds de invasie.
Het is een beeld dat we de laatste jaren niet al te vaak zien: Poetin, een man die zichzelf maar al te graag profileert als machtig leider, die hoogstpersoonlijk een bezoek brengt aan een ander land.
"Dit is de eerste buitenlandse rondreis van Poetin sinds het begin van de invasie", zegt Rusland-correspondent Eva Hartog. "Over het algemeen heeft hij liever dat leiders juist bij hem op audiëntie komen, omdat dat zijn status onderstreept."
De laatste buitenlandtrip die de Russische president - zover bekend - maakte was begin februari naar China voor een ontmoeting met president Xi Jinping. Zo vlak voor de Olympische Winterspelen liet Poetin geen kans onbenut om te wijzen op de 'ongekend goede banden' met China. Ook benadrukte Poetin dat hij Taiwan, dat onafhankelijkheid van China nastreeft, nooit zal erkennen als land. Nog diezelfde maand viel het Russische leger Oekraïne binnen.
Sindsdien voert Poetin zijn troepen aan vanuit Rusland, waar hij onder meer een bunker heeft laten inrichten. Maar nu, ruim vier maanden na de invasie, laat Poetin zich weer eens publiekelijk zien in het buitenland. Daar doet hij drie plekken aan.
Eerste stop: Tadzjikistan
De reis begon voor Poetin gisteren met een bezoek aan Tadzjikistan, in Nederland vooral bekend vanwege een brute aanslag op een groep fietstoeristen. Daar ging hij in gesprek met president Emomali Rahmon. De 69-jarige Rahmon regeert de voormalige Sovjetstaat al dertig jaar met harde hand. Net als in Rusland wordt de oppositie in dit land onderdrukt, gevangengezet en bestempeld als terroristische organisatie.
De twee gingen in gesprek over de situatie in Afghanistan, meldt het Russische staatspersbureau TASS. Tadzjikistan grenst aan Afghanistan en maakt zich zorgen over het nieuwe talibanregime, dat heeft geleid tot een stroom aan vluchtelingen. Daarbij is Tadzjikistan, het armste land van Centraal-Azië, sterk afhankelijk van steun van Rusland.
"Poetin zet zichzelf weer neer als bemiddelaar voor regionale spanningen", zegt correspondent Hartog. "Er is waarschijnlijk ook gesproken over militaire samenwerking. Rusland heeft een militaire basis in Tadzjikistan waar naar schatting zo'n 7000 troepen zijn gestationeerd. Tijdens zijn bezoek aan Tadzjikistan zei Poetin dat hij blij was om zich op 'bevriend grondgebied' te bevinden. Ook noemde hij het land een bondgenoot."
Tweede stop: Turkmenistan
Vandaag reist Poetin door naar een andere oude Sovjetstaat: Turkmenistan. Dit is een van de meest gesloten landen ter wereld en ook een dictatuur, geleid door de familie Berdymoechamedov. In Turkmenistan woont Poetin een top bij van een groepje landen die grenzen aan de Kaspische Zee, waaronder Azerbeidzjan, Iran en Kazachstan.
Hartog: "Volgens planning zal Poetin praten met de presidenten van Iran en Azerbeidzjan. Ook dat benadrukt, nu hij door westerse leiders wordt geschuwd, dat er nog genoeg andere landen zijn die wel met hem willen praten."
Overigens is de aanwezigheid van Kazachstan pikant. De Kazachse president Kassim-Jomart Tokajev heeft zich meermaals kritisch uitgelaten over de oorlog in Oekraïne. Tokajev wil voorkomen dat Kazachstan, dat veel olie en gas bezit, een pariastaat wordt en durft Poetin openlijk af te vallen.
Derde stop: Belarus
Poetin is ook van plan om morgen een bezoek te brengen aan buurland Belarus. In de stad Grodno zal Poetin naar verwachting deelnemen aan een overleg met de leider van dat land, Aleksandr Loekasjenko, die bekendstaat als de 'laatste dictator van Europa'.
Loekasjenko stond in 2020 zwaar onder druk in eigen land, maar sloeg die volksopstand stevig neer. Hij kreeg daarbij steun van Poetin, die droomt van een uniestaat met Belarus, met hemzelf als absolute leider. Poetin kon Belarus in februari gebruiken als springplank voor zijn aanvalsoorlog, door het plaatsen van tienduizenden Russische militairen in het grensgebied met Oekraïne. Sindsdien voert Belarus in feite geen onafhankelijkheid beleid meer en is Loekasjenko regelmatig in Rusland voor een 'werkbezoek'.
Rusland als pariastaat
Rusland werd in 2014 vanwege het inlijven van het Oekraïense schiereiland de Krim verbannen uit de G8, het samenwerkingsverband van invloedrijke industriële landen zoals de VS, Japen en Duitsland. Sindsdien hebben ook Russische machthebbers, banken en andere bedrijven een hele reeks economische sancties opgelegd gekregen door westerse landen.
Intussen worden alleen staten als Noord-Korea en Iran nog zwaarder bestraft, waarmee Rusland steeds meer een pariastaat is geworden.