'Systeem op de schop om lerarentekort op te lossen'

Schooldirecteuren zitten regelmatig met de handen in het haar want door de lerarentekorten is het soms onmogelijk om de roosters rond te krijgen. Dus worden er voortdurend creatieve oplossingen gezocht om ervoor te zorgen dat klassen niet naar huis gestuurd hoeven te worden. Bijvoorbeeld door het voor de klas zetten van (onbevoegde) studenten en onderwijsassistenten. 

Ideaal is het allemaal niet. Soms gaat het ook ongewild ten koste van de kwaliteit van onderwijs. Maar met een tekort van 9100 fulltime leraren op de basisscholen en meer dan 1700 voltijdbanen op de middelbare scholen, is het lerarentekort een steeds nijpender probleem. Dit soort noodgrepen zijn soms de enige oplossing. 

Daarom komt het kabinet nu met een plan van aanpak om dit tegen te gaan. Zo komt er meer geld voor het opleiden van zij-instromers en onderwijsassistenten. Ook wordt er beter gekeken hoe de kennis en kunde die zij-instromers vaak al hebben, kan worden ingezet.

Daarnaast komt betere voorlichting om meer studenten op de lerarenopleidingen te krijgen. En er wordt gekeken naar hoe leraren die nu parttime werken gestimuleerd kunnen worden om meer te gaan werken. Bijvoorbeeld met een bonus. Van schoolbesturen wordt gevraagd of zij meer flexibele werkuren kunnen bieden, zodat leraren bijvoorbeeld hun eigen kinderen naar school kunnen brengen. 

Eerder was er al een nieuw onderwijsakkoord gesloten met de bonden waarin de leraren op in het basisonderwijs evenveel gaan verdienen als de leraren op middelbare scholen. Daarmee hoop het kabinet het beroep van leraar aantrekkelijker te maken.

Zonder taboes

Maar omdat deze plannen de lerarentekorten zeker niet op korte termijn zullen oplossen wil het kabinet daarnaast zonder taboes gaan kijken naar andere mogelijkheden. De onderwijsministers willen daarvoor via social media en met gesprekken in het land een discussie starten.

Bij de onorthodoxe maatregelen valt bijvoorbeeld te denken aan het niet meer hebben van een vaste leraar voor de klas of het veranderen van de dag- en weekindelingen van de basisscholen.

Ontwricht toekomst

Minister Dennis Wiersma van Primair en Voortgezet Onderwijs zegt dat dit nodig is omdat het lerarentekort de toekomst van leerlingen ontwricht: "We hebben niet de luxe om taboes op te werpen, ook over gevoelige thema’s moeten we het hebben. Het klassieke plaatje van een vaste leraar voor de klas is op veel plekken al niet meer haalbaar. Steeds vaker moeten groepen een dag thuis blijven of les krijgen van een onderwijsassistent."

Volgens minister Dijkgraaf vormen de lerarentekorten de achilleshiel van het onderwijs. Niet alleen op de basis- en middelbare scholen zijn er tekorten. Maar ook op het MBO zijn ze voelbaar bij de vakken zorg en techniek: "Ook de lerarenopleidingen spelen een belangrijke rol om meer nieuwe leraren op te leiden, en wat mij betreft ook in de begeleiding van starters en in de professionalisering in het onderwijs."

Geen onbevoegden

Vakbond AOb is blij dat er 'eindelijke politieke wil' is om iets aan het lerarentekort te gaan doen. Maar dagelijks bestuurder Thijs Roovers reageert ook met enige terughoudendheid op het taboedoorbrekend denken van de ministers. "We hebben ernstige bezwaren tegen het onbevoegd lesgeven van bijvoorbeeld onderwijsassistenten. De kwaliteit van onderwijs zal hierdoor enorm afnemen. We moeten zuinig zijn op onze leerlingen. En in onze optiek zijn bevoegde leraren voorwaardelijk voor goed onderwijs."