Poetin op reis naar Teheran: 'Het Westen drijft Iran in handen van Rusland'
De Russische president Vladimir Poetin maakt opnieuw een reis naar het buitenland. Dit keer brengt hij een bezoek aan Iran, een land dat net als Rusland stevig geraakt wordt door westerse sancties. Officieel is het om te praten over de oorlog in Syrië, maar dat conflict lijkt even bijzaak gezien de bittere strijd in Oekraïne.
Poetin liet twee week geleden na vier maanden oorlogvoeren in Oekraïne zijn gezicht weer eens zien in het buitenland. Hij bezocht toen drie voormalige Sovjetstaten aan de Kaspische Zee. Komende dinsdag staat zijn volgende staatsbezoek alweer gepland. Bestemming: Iran.
Banden aanhalen
In hoofdstad Teheran wordt Poetin ontvangen door de Iraanse president Ebrahim Raisi. "Na zijn tour door Centraal-Azië is dit al de tweede poging van Poetin om de banden aan te halen met niet-Westerse landen", zegt Ruslandcorrespondent Eva Hartog. Dat Poetin nogmaals op reis gaat is opmerkelijk: hij is normaal gesproken liever degene die andere staatshoofden ontvangt, wat zijn status als machtig leider moet onderstrepen.
Het bezoek heeft voor zowel Rusland als Iran met symboliek te maken. Beide landen hebben te maken westerse sancties die hun economie hard raken en dus zoeken ze steun bij elkaar.
"Zowel Poetin als Raisi wil laten zien dat hun land internationaal niet geïsoleerd is" , zegt Peyman Jafari, Iran-deskundige en historicus aan de Princeton-universiteit. "Door de sancties beseffen Rusland en Iran dat zij zullen moeten samenwerken en zie je die onderlinge banden steeds hechter worden."
Dat terwijl dit helemaal niet in de lijn der verwachting lag, benadrukt Jafari. "De slogan van de Iraanse revolutie was: noch het Westen, noch het Oosten. Toch zie je in de praktijk dat die banden met Rusland zijn aangehaald, zeker sinds de landen samenwerkten in Syrië. Het uitblijven van een nucleair akkoord met Amerika en de sancties hebben Iran verder in de armen van Rusland gedreven. Dat geldt ook voor China."
Nucleaire deal ploft
In november 2018 stelde de VS onder aanvoering van toenmalig president Donald Trump opnieuw sancties in tegen het Iraanse regime. Volgens Trump hield Iran zich niet aan de afspraken van de nucleaire deal van 2015. Ook noemde hij Iran 'de grootste staatssponsor van terrorisme ter wereld'.
Trumps opvolger Biden wil een nieuwe deal sluiten met Iran om te voorkomen dat het land atoomwapens ontwikkelt, in ruil voor het opheffen van sancties. Maar daar zitten veel haken en ogen aan, omdat Iran sinds Trumps besluit het nucleaire programma juist verder heeft doorgezet. De sancties hebben Iran veel schade berokkend: het land verkeert in een economische crisis en kampt met een torenhoge inflatie.
Erdogan bemiddelt
Wie er komende week ook bij is in Teheran is de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij speelt een opvallende rol in de Oekraïne-oorlog. Turkije onderhoudt namelijk goede banden met zowel Oekraïne als Rusland. Bovendien is Turkije met zijn grote leger en strategische ligging tussen de EU en het Midden-Oosten een belangrijk lid van het westerse bondgenootschap NAVO.
"Hoe dan ook zal de oorlog in Oekraïne onderdeel zijn van de gesprekken in Teheran", zegt correspondent Hartog: "Erdogan heeft zich sinds het begin van de oorlog opgeworpen als een bemiddelaar tussen Oekraïne en Rusland. De Turkse president probeert al weken een manier te vinden om de graanexport door te laten gaan, en het is waarschijnlijk dat hij dat weer ter sprake zal brengen."
Iran staat ook om een andere reden in de schijnwerpers deze dagen: vanwege vermeende wapenleveringen. Volgens de VS levert het Iraanse regime binnenkort 'honderden' drones die bewapend kunnen worden aan Rusland. De Amerikaanse veiligheidsdiensten zeggen ook aanwijzingen te hebben dat Iran Russische troepen zal trainen om deze drones te gebruiken. Hartog: "Maar daar wordt in Rusland niet openlijk over gesproken."