Priscilla komt ook mét schuldhulpverlening niet rond: 'Ik stond te huilen bij de kassa'

Door de stijgende prijzen voor boodschappen, energie en brandstof is haar weekbudget niet genoeg om alle rekeningen te betalen. Priscilla is moeder van twee kinderen van 7 en bijna 2 en heeft slapeloze nachten van haar geldzorgen: "Het is huilen bij de kassa, omdat het niet meer te betalen is. Ik moet nee verkopen aan mijn kinderen. We kunnen niet bij de McDonald's eten of bijvoorbeeld een dagje uit."

Ze vertelt haar verhaal in onderstaande video:

Jaarlijks melden duizenden mensen met problematische schulden zich bij hun gemeente met de vraag om in de schuldhulpverlening te komen. Daarvan komen zo’n 80.000 mensen een traject voor schuldhulpverlening terecht. En een deel van deze groep kan nu vanwege de hoge inflatie niet meer rondkomen met het leefgeld dat ze krijgen.

In alle trajecten van schuldsanering betaalt een (schuld)hulpverlener de schulden af. Soms betaalt die ook de vaste lasten zoals huur, energie en de zorgverzekering. De persoon met schulden krijgt een weekbedrag voor boodschappen van 50 tot 100 euro.

Geen koekjes of chips

Maar voor Priscilla is die 100 euro per week niet genoeg om haarzelf en de kinderen te onderhouden "Iedere cent moet ik tien keer omdraaien. Ik kan niet eens meer een koekje of een zakje chips kopen voor de kinderen. Ik zeg alleen maar nee."

Dat het voor de alleenstaande moeder lastig is om de eindjes aan elkaar te knopen, is niet vreemd. Het Nibud rekende uit dat een gezin door de stijgende prijzen voor de boodschappen 55 euro per maand duurder uit is.

Als je in een schuldhulpverleningstraject zit mag je geen nieuwe schulden maken. De uitgelekte Prinsjesdagplannen voor lastenverlichting geven wat lucht, maar is naar schatting voor 14.000 mensen niet genoeg. Bovendien komt die 'lucht' pas volgend jaar. Veel te laat, vindt Priscilla. "Waarom niet nu, per direct? Het duurt veel te lang. Mensen zitten in de problemen."

1,4 miljoen huishoudens komen tekort

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Nibud schatten dat ongeveer 1,4 miljoen Nederlandse huishoudens te maken hebben met risicovolle schulden of betalingsproblemen. Dit komt neer op grofweg één op de vijf huishoudens. Bij risicovolle schulden gaat het bijvoorbeeld om gezinnen die vaak en veel rood staan, veel aanmaningen ontvangen of meer dan drie achterstallige rekeningen hebben, waarvan ten minste een rekening voor huur, hypotheek, energierekening of zorgverzekering.

Problematische schulden 

Binnen de groep van 1,4 miljoen mensen met risicovolle schulden heeft een aanzienlijk deel te maken met problematische schulden, oftewel schulden die zo hoog zij dat ze daar niet meer op eigen kracht vanaf komen. Volgens recente gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) hebben circa 614.000 mensen problematische schulden. Daarvan belanden 80.000 mensen per jaar in de schuldhulpverlening.

Dat mensen daar weer snel uitkomen, is heel belangrijk, weet bijzonder hoogleraar schuldproblematiek Nadja Jungmann van Universiteit Amsterdam. "Schulden zijn niet alleen een privéprobleem, maar ook een maatschappelijk probleem", let ze uit.

"We weten uit onderzoek dat stress door geldzorgen op allerlei manieren doorwerkt. Mensen worden ziek, krijgen thuis ruzie. Die mensen gaan uiteindelijk de gezondheidszorg opzoeken, of wijkteams en jeugdzorg komt in beeld. Maar ook bij die instanties ligt de druk al hoog."

Hoogleraar Jungmann stelt dat er nog genoeg is te verbeteren om te zorgen dat mensen in de schuldhulpverlening wél rond kunnen komen, ook met de hogere prijzen. Volgens haar zou bijvoorbeeld bij de hoogte van het leefgeld rekening gehouden moeten worden met factoren zoals inflatie. "Nu is het een vastgesteld bedrag. Er is geen ruimte om mee te stijgen."

Ook ziet ze een rol voor gemeenten. Die zouden vaker moeten bijspringen, zodat mensen de juiste hulp krijgen of hun schulden worden kwijtgescholden. "In sommige gemeenten geldt dat er geen tijd te verliezen is."

Soorten van schuldsanering:

• Het minnelijke schuldentraject: je gaat vrijwillig drie jaar lang in de schuldsanering. De schuldhulpverlener probeert afspraken te maken met alle mensen en bedrijven waar je een schuld hebt. Je krijgt een minimaal bedrag om van te leven en als je goed meewerkt ben je na drie jaar schuldenvrij. Je hebt ook nog een saneringskrediet van de gemeente. De gemeentelijke kredietbank of stadsbank betaalt de schuldeisers af, zo raak je bijvoorbeeld je huurhuis niet kwijt. Vervolgens moet je binnen drie jaar de lening met rente terugbetalen aan je gemeente.
• Willen je schuldeisers niet meewerken aan zo'n vrijwillige regeling, dan kan de rechter via een dwangakkoord toch schuldsanering opleggen. Dan zit je in de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). Vindt een rechter dat je niet voldoende meewerkt dan kan deze periode worden verlengd naar maximaal vijf jaar.