Dit gaan de Republikeinen doen nu ze weer macht hebben in Washington

1. Joe Biden mogelijk impeachen

Republikeinen hebben beloofd parlementaire onderzoeken te beginnen naar president Biden. Met name de rechterflank van de partij, waaronder congreslid Marjorie Taylor Greene, beschuldigt Biden van machtsmisbruik en corruptie. Zo zou hij miljoenen vaten olie hebben verkocht aan China en zijn zoon Hunter Biden hebben geholpen aan een goede baan in Oekraïne. Aantijgingen waar geen bewijs voor is, maar Taylor Greene heeft al een motie ingediend om Biden te 'impeachen'. Dat wil zeggen: een proces tegen hem te houden in het congres dat moet leiden tot zijn afzetting.

Erik Mouthaan zegt dat Republikeinen vooral hierover praten uit woede. "De partijleden zijn nog steeds boos op de Democraten omdat zij Trump twee keer, overigens zonder succes, impeachten. Hun achterban eist daarom dat Biden aangepakt wordt."

Maar vlak voor de verkiezingen liet fractievoorzitter Kevin McCarthy weten dat het wat hem betreft vooralsnog te vroeg is om echt aan zo'n procedure te beginnen: "Ik zie dat nu niet gebeuren." Als het Huis impeacht, moet de Senaat een proces houden, maar omdat Democraten daar de meerderheid hebben zal er geen veroordeling komen.

2. Onderzoek naar Capitoolbestorming stopzetten

De onderzoekscommissie naar de Capitoolbestorming door aanhangers van Trump zal door de Republikeinse meerderheid worden afgeschaft op de dag dat het nieuwe parlement beëdigd wordt, 3 januari. De Republikeinen vinden de commissie te partijdig. Ook zijn ze van mening dat de FBI en andere autoriteiten al veel hebben achterhaald, dus dat verder onderzoek niet nodig is.

De verwachting is dat de commissie nog voor Kerst zijn eindrapport presenteert. Op dit moment is Trump gedagvaard om te getuigen, maar de kans is klein dat de oud-president zal verschijnen.

Waar Democraten de bestorming zien als een couppoging, vinden veel Republikeinen dat het een uit de hand gelopen protest was waar niet te veel aandacht aan moet worden gegeven. Rechts wil juist eigen onderzoeken beginnen naar het optreden van de regering Biden, bijvoorbeeld na de chaotische terugtrekking van het Amerikaanse leger uit Afghanistan in 2021.

3. Tornen aan de strijd voor het klimaat

Het was groot nieuws toen een miljardenplan van president Biden deze zomer werd goedgekeurd door de senaat. Miljarden dollars voor verduurzaming en klimaatactie, de grootste investering ooit in klimaatdoelen. Het zou ingrijpend veranderen hoe de VS zichzelf vervoert en verwarmt.

Republikeinen zullen er alles aan doen om die klimaatplannen te dwarsbomen, omdat ze denken dat de regering buiten zijn boekje is gegaan, en omdat ze bang zijn dat de omslag naar groene energie zal leiden tot veel hogere kosten voor burgers. Ook komen ze op voor de belangen van de kolen- en olie-industrie in rechtse staten. Het Huis zal wetten aannemen, maar de democratische meerderheid in de senaat zal die blokkeren.

Erik Mouthaan: "Wat de Republikeinen wel kunnen doen is Biden dwingen naar de onderhandelingstafel te komen, door te dreigen geen geld voor de overheid meer beschikbaar te stellen. Het parlement gaat over de centjes."

4. Inperking abortus

In juni werd het landelijke recht op abortus teruggedraaid door een uitspraak van het hooggerechtshof. De Democraten hoopten met de parlementsverkiezingen dit recht te herstellen, maar dat kan niet doorgaan omdat de Republikeinen de meerderheid in het Huis hebben.

Mouthaan: "De Republikeinen zullen proberen wetten aan te nemen om abortus in te perken, dat eist de 'pro life' beweging ook, maar hun hart zit er niet meer echt in. Het thema abortus deed veel kiezers in de midterms Democratisch stemmen, dus nu nog verder werken aan dit onderwerp kan contraproductief zijn."

5. Hand op de knip voor Oekraïne?

"We gaan geen blanco cheques uitschrijven voor Oekraïne", aldus de toekomstige voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. Op de rechterflank van de partij zijn er parlementsleden die tegen het sturen van oorlogsmaterieel zijn, voornamelijk omdat het te veel kost. Zij vinden dat het geld beter aan dingen in de VS kan worden uitgegeven. Sommige Republikeinen herhalen ook argumenten die Russische nieuwsbronnen naar voren schuiven.

"De traditionele 'haviken', die openstaan voor interventie in het buitenland zijn allang uit de partij geduwd", zegt Mouthaan. "Onder Trump is de partij een koers gaan varen die de rol van de VS op het wereldtoneel wil verkleinen." Maar de fractieleiding zal waarschijnlijk niet de 800 miljard terugdraaien die het huidige parlement heeft goedgekeurd voor hulp aan Oekraïne, want de partij wil niet het verwijt krijgen dat land in de steek te laten.