Artsen boos omdat diabetespatiënten van medicijn moeten wisselen: 'Kost alleen maar meer'

Heleen de Wit, internist-endocrinologist in het Jansdal Ziekenhuis in Lelystad, is fel tegen de overstap. Ze startte samen met een andere internist een petitie om de zorgverzekeraar op te roepen niet te wisselen. De petitie is inmiddels meer dan duizend keer ondertekend.

Zorgverzekeraar CZ stopte in 2019 met het vergoeden van het merk Lantus. In plaats daarvan ging het Abasaglar vergoeden. Beide medicijnen bevatten dezelfde werkzame stof: insuline glargine. Maar de samenstelling van het medicijn verschilt lichtjes. Nu wijst CZ dus juist weer Lantus aan, het medicijn waar ze eerder mee stopten, als het middel dat ze gaan vergoeden.

Volgens De Wit kan een deel van alle diabetespatiënten behoorlijk ontregeld raken door de wisseling. "Denk daarbij aan misselijkheid, hoofdpijn, moeheid, sufheid of zelfs buiten bewustzijn raken." Ook andere internisten die RTL Nieuws sprak, bevestigen dit beeld.

Daarnaast levert het volgens De Wit ook veel stress op bij patiënten. "Als je type 1 diabetes hebt, ben je volledig afhankelijk van insuline. Door de zorgverzekeraar wordt wel erg makkelijk gezegd: dan wissel je toch even? Dat is niet altijd even eenvoudig."

Onzekerheid

Ook de Diabetesvereniging bevestigt dat de overzetting tot stress kan leiden bij patiënten. "Het zorgt voor onzekerheid en ongemak. Je vraagt je af hoe zoiets werkt, of het wel even goed werkt, of je bijwerkingen krijgt en meer van dat."

"Ook al wordt er geld bespaard op de insuline zelf, door de schommelende bloedsuikerwaarden moeten zorgverleners die waarden bij patiënten gaan bijstellen", zegt De Wit. "Dat betekent: extra controles en dus een stijging van de zorgkosten."

Heftige bijwerkingen

Een van de diabetespatiënten die over die over bijwerkingen kan meepraten is de 36-jarige Danny. Tegenover RTL Nieuws vertelt hij hoe hij last kreeg van heftige bijwerkingen toen hij in 2019 een ander medicijn kreeg. "Ik kreeg zweetaanvallen, hoofdpijn en schommelende insulinewaarden."

"Ik kreeg toen ineens Abasaglar in plaats van Lantus wat ik normaal gesproken kreeg", vertelt Danny. Volgens de apotheek was het precies hetzelfde. Toch kreeg ik die bijwerkingen. Mijn internist stuurde een brief naar mijn zorgverzekering dat ik op deze manier echt niet kon functioneren. Nadat ik drie weken met deze klachten had rondgelopen, hebben ze me uiteindelijk weer omgezet naar mijn oude medicijn."

Hoe zit het precies?

Diabetes is een ziekte waarbij je te veel glucose (suiker) in je bloed hebt. Dat is ongezond en kan zorgen voor gezondheidsproblemen. Doordat het lichaam van mensen met diabetes zelf te weinig insuline aanmaakt. Insuline regelt de bloedsuikerspiegel.

Lantus en Abasaglar zijn beide geneesmiddelen met de werkzame stof 'insuline glargine'. Het zijn langwerkende insulines die ongeveer 24 uur werken en worden geïnjecteerd via een pen of spuit. Lantus is het originele geneesmiddel. Omdat het patent van Lantus is verlopen, heeft een ander bedrijf de insuline nagemaakt. Dit is het middel Abasaglar. 

Zorgverzekeraars stappen regelmatig over op een ander merk medicijn, om de kosten zo laag mogelijk te houden. Dit wordt het zogeheten preferentiebeleid genoemd. In ons zorgsysteem valt het ook onder de taak van zorgverzekeraars om de kosten voor medicijnen laag te houden. 

Volgens CZ-woordvoerder Rik van Druten klopt het dat verzekerden vanaf maart moeten overstappen. "De prijs van het medicijn is de enige reden dat we overstappen. Om hoeveel prijsverschil het precies gaat, kan ik niet zeggen. Het contract met de leverancier loopt af en het is ook in het voordeel van onze verzekerden dat de premies zo laag mogelijk blijven."

"CZ ziet ook dat als je iets verandert, dat patiënten en zorgverleners dat soms niet fijn vinden", zegt Van Druten. "Daar proberen we rekening mee te houden. Er zijn bijvoorbeeld medicijnen waarover afgesproken is dat wisselen onverantwoord is. Maar insuline glargine valt daar niet onder."

Afspraken

Ook zijn er door zorgverzekeraars, patiëntenorganisaties, artsen en apothekers afspraken gemaakt over het wisselen van medicijnen, erkent CZ. "Zo mag er maximaal één keer per twee jaar worden gewisseld. Wij doen het nu binnen vier jaar, dus dat mag. En we doen het omdat we geloven dat het onderaan de streep meer opbrengt dan dat het kost."

Ook geeft CZ online aan dat 'als het gebruik van Lantus voor mensen onverhoopt medisch onverantwoord blijkt te zijn', dat er wordt gekeken naar een andere variant van het medicijn.

Toch is dat volgens internist Heleen de Wit niet voldoende. "De patiënt is alsnog verplicht om eerst de andere insuline te proberen en de apotheek mag ook alleen dat middel uitgeven. Als die dat niet doet, om wat voor reden dan ook, dan wordt de apotheek gekort in de vergoeding die de zorgverzekeraar geeft."

Regeldruk

Apotheken en andere zorgprofessionals krijgen daarbij te maken met een hoop regeldruk, zegt niet alleen De Wit maar ook de Diabetesvereniging. "Die tijd kan veel beter besteed worden."

"Ook zijn zij uiteindelijk de mensen die patiënten krijgen die boos zijn of geen begrip hebben voor de overzetting", zegt De Wit. Volgens haar wordt het niet goedkoper, maar juist duurder. "Al met al levert het juist ontzettend veel kosten op voor de zorg."