Dat pijnlijke borstonderzoek moet anders, vinden Muriel en 95.000 anderen

Muriel van der Draaij dient morgen een burgerinitiatief in bij de Tweede Kamer om aandacht te vragen voor een pijnloos alternatief voor mammografie. Toen Van der Draaij twee jaar geleden op haar vijftigste voor het eerst een uitnodiging kreeg voor het bevolkingsonderzoek naar borstkanker, merkte ze dat er eigenlijk maar weinig over werd gesproken. "Niemand had het erover, terwijl iedereen weet dat het iets naars is om te laten doen."

Blauwe borsten

Ze besloot er iets over op Facebook te zetten. "En toen stroomden de reacties binnen. Vrouwen die er blauwe borsten van hadden gekregen en nog wekenlang last hielden van de mammografie."

Bij mammografie wordt een röntgenfoto gemaakt van de borsten. Daarvoor moet de vrouw haar borsten één voor één tussen twee compressieplaten leggen. Deze platen drukken de borsten vast en plat. De druk duurt een paar seconden per foto. Zo worden mogelijke afwijkingen in de borst zo goed mogelijk zichtbaar gemaakt.

Het idee om een petitie te starten begon eigenlijk als een grapje, vertelt Van der Draaij. Maar al snel besloot ze het heft in eigen handen te nemen. Wat volgde, waren duizenden, tienduizenden handtekeningen. Inmiddels staat de teller op ruim 95.000 en is de petitie al door een aantal BN'ers gedeeld op social media.

Begin maken met vervangen

En nu?, vroeg ze zich af na al die handtekeningen te hebben verzameld. Ze kwam erachter dat ze met minstens 40.000 handtekeningen de petitie in de vorm van een burgerinitiatief kan aanbieden aan de Tweede Kamer. Een burgerinitiatief verplicht de Tweede Kamer het onderwerp te behandelen. En dat ziet ze maar al te graag: "Ik vraag echt niet de hele wereld aan de Tweede Kamer. Ik vraag ze om een begin te maken met het vervangen van de huidige manier van bevolkingsonderzoek naar borstkanker."

Dat is zo makkelijk nog niet, zeggen verschillende deskundigen tegen RTL Nieuws. Sinds oktober 2021 wordt in het Leiden Universitair Medisch Centrum (LUMC) onderzoek gedaan met de Mamma CT, een variant op de mammograaf. De Mamma CT is een soort bed met twee gaten erin, waar vrouwen op gaan liggen. De borsten hangen dan in de twee gaten zodat een röntgenfoto gemaakt kan worden.

Enorme uitgave

Een pijnloos alternatief weliswaar, maar voorlopig kan het nog niet worden ingezet voor het bevolkingsonderzoek, vertelt radioloog Martin Wasser van het LUMC aan RTL Nieuws. "Eerst moet nog bewezen worden dat het even effectief is en bovendien doen jaarlijks meer dan 800.000 vrouwen mee aan het bevolkingsonderzoek. Er staat nu alleen nog maar een Mamma CT in Leiden en je kunt hen niet allemaal naar Leiden sturen. Bovendien is het aanschaffen van meerdere Mamma CT's een enorme uitgave."

In de petitie van Van der Draaij wordt de Tweede Kamer gevraagd deelnemers de keuze te bieden tussen mammografie en echografie. Maar echografie alleen is zeker geen goede screeningtest, zegt het KWF. "Met de kennis van nu is het mammogram de meest aangewezen en bewezen de beste methode om een grote groep vrouwen betrouwbaar en betaalbaar te onderzoeken op beginnende borstkanker."

Bevolkingsonderzoek borstkanker

• Sinds 1990 worden door heel Nederland vrouwen tussen de 50 en 75 iedere twee jaar opgeroepen voor het bevolkingsonderzoek borstkanker.

• Jaarlijks valt er bij zo'n 1,2 miljoen vrouwen een uitnodiging in de brievenbus. Zo'n 800 duizend vrouwen komen ook daadwerkelijk opdagen voor het onderzoek.

• Vrouwen die meedoen aan het onderzoek hebben gemiddeld 50 procent minder kans om te overlijden aan borstkanker. Door deelname aan het onderzoek overlijden jaarlijks 850 tot 1075 vrouwen minder aan borstkanker.