Snellere invoering rekeningrijden op tafel bij begrotingsonderhandelingen

Elektrische rijders betalen geen brandstofaccijns en profiteren daarnaast van enkele andere voordelen. Zo loopt de schatkist komende jaren miljarden euro's aan inkomsten mis. Snellere invoering van rekeningrijden – bijvoorbeeld in 2028 in plaats van in 2030 – kan helpen om dit probleem op te lossen.

'Betalen naar gebruik', zoals rekeningrijden officieel heet, heeft bovendien nog een ander voordeel: het helpt om de uitstoot van CO2 terug te dringen. De verwachting is dat mensen de auto vaker laten staan als ze niet meer voor het bezit ervan betalen, maar per gereden kilometer.

Het aantal elektrische rijders blijft komende jaren snel groeien, zo is de verwachting. Dat komt deels door subsidie op de aanschaf van een e-auto. En verder moeten alle leaseauto's vanaf 2025 als het aan het kabinet ligt elektrisch zijn.

Klimaatmaatregelen

Versnelde invoering van rekeningrijden ligt daarom nu ook op tafel bij de onderhandelingen die minister Jetten voert over extra klimaatmaatregelen. Die zijn nodig om in 2030 tenminste 55 procent minder CO2 uit te stoten.

Voorstellen om eigenaren van benzine- en dieselauto’s zwaarder te belasten stuitten eerder al op een hard 'nee' van de VVD. Maar de automobilist helemaal ontzien is ook geen optie, vinden andere coalitiepartijen. Het gat dat elektrisch rijden slaat in de schatkist moet ook in die hoek worden opgelost.

Afbouw kolenvrijstelling

Verder kijkt het kabinet vooral naar de industrie voor het terugdringen van de CO2-uitstoot. Zo wil Jetten de zogenoemde kolenvrijstelling afschaffen, een belastingvrijstelling voor bedrijven die kolen gebruiken om energie op te wekken. Ook van extra afspraken met grote industriële uitstoters, zoals eerder al met Shell gebeurde, wordt veel verwacht.

Komende week hoopt de regeringscoalitie het eens te worden over een stevig pakket aan klimaatmaatregelen. Daarnaast moet ook nog overeenstemming worden bereikt over de Voorjaarsnota, vooral over de vraag hoe een miljardengat in de begroting kan worden gedicht.

Verhoging eigen risico

Volgens Haagse bronnen komen de vier coalitiepartijen stap voor stap dichterbij een akkoord. Het streven is om er in de ministerraad komende woensdag een klap op te geven.

Verhoging van het eigen risico met 20 euro in 2024 en nog eens 20 euro in 2025 staat nog steeds op het lijstje, ook al bestaat er veel twijfel of dit steun zou krijgen in de Eerste Kamer. Er wordt daarom nog gekeken naar alternatieven die hetzelfde opleveren.

Verder denkt het kabinet aan versobering van het STAP-budget dat mensen kunnen aanvragen voor scholing en ontwikkeling. En krijgen alle ministeries een bezuinigingsopdracht, door een lagere compensatie voor de stijgende lonen en prijzen. Dat wordt ook wel de kaasschaaf genoemd.

Verhoging tabaksaccijns

Alleen op Defensie en armoedebeleid wordt niet bezuinigd. Zonder overheidsingrijpen stijgt het aantal huishoudens dat in armoede leeft explosief. Over Defensie is eerder afgesproken dat Nederland zich aan de NAVO-norm wil gaan houden van twee procent.

Over eventuele belastingverhogingen buigt het kabinet zich pas in augustus, als de laatste hand wordt gelegd aan de begroting voor volgend jaar. Over een aantal maatregelen die extra inkomsten opleveren maar relatief weinig pijn doen zijn de partijen het al wel in grote lijnen eens.

Zo ligt er een plan om de tabaksaccijns flink te verhogen, mogelijk met 150 miljoen euro. Dat zou bovenop de verhogingen komen die al zijn afgesproken in het regeerakkoord. Een pakje sigaretten zou dan weer een euro duurder worden.

Of ook de belasting op vermogen verder omhoog moet, is een besluit dat pas in augustus wordt genomen. D66 is daar groot voorstander van, maar de VVD is mordicus tegen.