Nederlandse lobby mislukt: Air France-KLM-topman krijgt alsnog bonussen
Nederland heeft zich suf gelobbyd om omstreden bonussen van de baas van Air France-KLM van tafel te krijgen. Maar liefst drie ministers beten hun tanden stuk. Toch rinkelt dit jaar de kassa van Ben Smith die ruim vier miljoen aan bonussen ontvangt, hoewel de luchtvaartmaatschappij miljarden aan coronasteun ontving.
Vanwege de royale staatssteun tijdens de coronacrisis werden jarenlang geen bonussen uitbetaald bij KLM aan CEO Marjan Rintel en haar voorganger Pieter Elbers. Dat kon niet door de voorwaarden die de Nederlandse staat had gesteld bij de miljardensteun.
Ook bij moederbedrijf Air France-KLM, dat in Frankrijk is gevestigd, mochten geen bonussen worden uitbetaald. Toch krijgt topman Benjamin Smith dit jaar alsnog bonussen overgemaakt.
Verbod op uitkeren of toekennen
Dat kan allemaal dankzij een verschil in interpretatie van de Europese regels voor staatssteun tijdens de coronacrisis. Nederland ging op basis van deze regels uit van een verbod op bonussen, volgens de Fransen was alleen het uitkeren ervan verboden, zolang bedrijven op de staat steunden.
En dus beloofde Air France-KLM topman Ben Smith wel bonussen, zowel in cash als een aandelenpakket. Deze bonussen werden alleen toegekend, en zouden pas worden uitbetaald als minimaal 75 procent van de staatssteun weer was terugbetaald.
Dit is op 17 maart van dit jaar gebeurd, meldt het bedrijf in het jaarverslag. En dus staat niets meer het uitbetalen van de bonussen aan Ben Smith in de weg. Het gaat om een bedrag van in totaal ruim 4 miljoen euro, blijkt uit een analyse van de jaarverslagen.
Ruim 2,5 miljoen euro
De topman had over 2019 nog een bonus in aandelen tegoed van 2 miljoen euro, en daarnaast nog eens twee keer ruim 1 miljoen euro in cash over de jaren 2021 en 2022. Dat bedrag komt bovenop de pak hem beet 2,5 miljoen aan vast salaris dat hij in de afgelopen drie jaar verdiende. Verder kreeg hij in 2020 alsnog een bonus van krap 8 ton overgemaakt over 2019.
En daar houdt het nog niet op: Smith heeft over de afgelopen twee jaar ook nog aandelenpakketten gekregen. Die zijn goed voor 2 miljoen per jaar, maar hij mag ze pas in 2024 en 2025 verzilveren.
De luchtvaartmaatschappij was zo zeker van haar zaak dat het vorig jaar al een bedrag van ruim 5 miljoen euro opzij zette om achterstallige bonussen te betalen.
Lobby Nederland tegen bonussen
En dat terwijl Nederland uit alle macht probeerde om de bonussen tegen te houden. Dat begon al in 2020, toen toenmalig minister van Financiën Wopke Hoekstra zich - tevergeefs - tegen een aanpassing van het beloningsbeleid van het bedrijf keerde.
En toen in 2021 bleek dat het bedrijf Smith alsnog een miljoenenbonus had toegezegd, werd verder geprotesteerd. Ambtenaren van het ministerie maakten meerdere keren bezwaar bij het bedrijf. En toen dat niet hielp, bemoeide minister van Financiën Sigrid Kaag zich er zelfs mee. Zij beklaagde zich bij onder meer Ben Smith zelf, blijkt uit antwoord op Kamervragen.
Dat is niet het enige. Het kabinet probeert het nog langs een andere weg, door in Brussel te pleiten voor strengere regels voor staatssteun vanwege de coronacrisis. Het pleidooi van minister Micky Adriaansens is alleen aan dovemansoren gericht, meldt zij aan de Tweede Kamer. Het bepalen van de regels is iets dat de Europese Commissie zelf mag doen, lidstaten hebben er maar 'beperkte invloed op', aldus Adriaansens.
Te weinig invloed
Ook de derde manier om het de bonus tegen te houden is tamelijk kansloos. Het beloningsbeleid van het bedrijf moet worden goedgekeurd door de aandeelhouders, en Nederland is aandeelhouder. "Maar we moeten realistisch zijn", schrijft Kaag aan de Kamer. Het belang van de staat in het bedrijf is 9,3 procent, bij lange na niet genoeg om de bonussen tegen te houden. En dat gebeurt dan ook niet.