Zorgmedewerkers: 'Gevaarlijke situaties in verpleeghuizen door tekort personeel'
Valpartijen, infecties en verwaarlozing. Door grote personeelstekorten kan de veiligheid van bewoners in verpleeghuizen niet altijd meer worden gewaarborgd. Dit blijkt uit een onderzoek onder zorgpersoneel, van RTL Nieuws in samenwerking met vakbond FNV.
In totaal hebben bijna 2200 medewerkers die werkzaam zijn in de verpleeg- of thuiszorg een enquête ingevuld. Op de vraag waar ze zich zorgen om maken, vulde ruim een derde het personeelstekort in. Ze zien met eigen ogen hoe zieke cliënten aan hun lot worden overgelaten.
Zorgpersoneel is bang dat dit probleem alleen maar groter wordt, want naar verwachting loopt het personeelstekort de komende jaren flink op.
Schrijnende gevallen
Mike, verpleegkundige in een verpleeghuis voor ouderen met dementie, vertelt aan RTL Nieuws dat hij nachtdiensten alleen draait. Hij is dan verantwoordelijk voor 31 ouderen. "Soms gaan alle alarmbellen tegelijk af. Ik ben dan bezig met iemand die loopt te schreeuwen dat ze niet meer wil leven. Tegelijkertijd loopt er iemand naakt door de gang. Weer een ander is agressief en in de war. Wie kies je dan?"
De tekorten aan goed opgeleid personeel in de verpleeghuizen leiden tot schrijnende gevallen. "Een tijd terug was er een cliënt met een schram op zijn pols. We schrijven altijd de datum op het wondmateriaal, een week later kwam ik bij dezelfde cliënt en zat hetzelfde verband er nog op. Niemand had in de tussentijd de wond verzorgd en dat leidt tot infecties. Dat kan gewoon niet", vertelt Mike.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Een andere zorgmedewerker vertelt hoe haar eigen moeder urenlang op de grond lag in het verpleeghuis waar ze zelf werkt. Henny is dementieverpleegkundige en spreekt van dramatische momenten: "Mijn moeder viel een keer uit bed en lag de hele nacht op de grond. Ook vonden we haar een keer onder de rolstoel of ze lag de hele nacht tussen haar bed en de muur in." Henny heeft altijd het gevoel gehad dat haar moeder niet veilig was.
Realiteit
Brancheorganisatie ActiZ erkent dat dit soort problemen voorkomen. De situaties die beschreven worden 'zijn op sommige plekken in de ouderenzorg realiteit'. ActiZ noemt het schrijnend dat personeel hiermee geconfronteerd wordt en zegt zich als werkgever maximaal in te spannen. "Deze verhalen geven ons voeding en motivatie voor de gesprekken die wij veelvuldig voeren met Den Haag over dit onderwerp. Tevens laten deze situaties ook de druk op onze sector zien. Dit zijn de barsten van het huidige zorgsysteem."
Tekorten lopen op
De komende tien jaar zal de vraag naar zorgpersoneel alleen maar toenemen. Dat blijkt uit de arbeidsmarktprognose die minister Conny Helder (Langdurige Zorg) in maart naar de Tweede kamer heeft gestuurd. Eind dit jaar wordt in de verpleeghuiszorg een tekort van zo’n 13.000 mensen verwacht. In 2032 zal dit naar verwachting oplopen naar een tekort van bijna 38.000 mensen.
Gebrek aan gekwalificeerd personeel
De wachtlijsten zijn lang en ouderen blijven steeds langer thuis wonen. Als ze eenmaal een plekje in het verpleeghuis hebben, zijn ze er een stuk slechter aan toe dan vroeger. "Met als gevolg dat op het moment dat ouderen in een verpleeghuis komen ze vaak complexere zorg nodig hebben", zegt Bert de Haas, Bestuurder FNV Zorg & Welzijn. Het personeel heeft niet altijd de ervaring en kennis om aan deze zwaardere zorgvraag te voldoen.
Verpleegkundige Mike ziet dit zelf ook: "We hebben veel goed personeel. Maar de afdeling is veranderd. Waar het eerst een standaard gezellige afdeling was, is het tegenwoordig een plek voor zware psychiatrie geworden." Niet iedereen heeft daar de juiste opleiding voor, volgens Mike. "Soms maken collega’s de problematiek erger omdat ze het inzicht niet hebben."
Personeel stort in
Het zorgpersoneel geeft aan dat het zelf ook last heeft van de personeelstekorten. De druk wordt te hoog. Henny vertelt dat ze inmiddels thuis zit met een burn-out. Mike zegt dat hij de afgelopen drie weken slechts drie vrije dagen heeft gehad. "Het maakt me bitter. Mijn sociale leven lijdt er gigantisch onder. In die vrije dagen heb je geen tijd om bij te komen en ik heb geen energie meer voor leuke dingen."
De Haas zegt te schrikken van de voorbeelden. "Elke onveilige situatie is er een te veel." Het zijn volgens hem schrijnende verhalen. "Ik maak me echt zorgen over de toekomst van de verpleeghuizen. Er moet snel wat gebeuren. De werkdruk neemt alleen maar toe en dat betekent dat de veiligheid en de kwaliteit van de zorg in gevaar komt."
De FNV vindt dat het werken in het verpleeghuis weer aantrekkelijk gemaakt moet worden. Er moet een betere beloning komen, maar ook betere roosters en bezetting zodat er een betere kwaliteit zorg geleverd kan worden.
Maatregelen overheid
Het kabinet neemt maatregelen om het personeelstekort terug te dringen. Het personeelstekort in de zorg is een van de uitdagingen uit het Integraal Zorgakkoord (IZA) van afgelopen september. In dit akkoord worden afspraken gemaakt over waar alle sectoren in de zorg in de komende vier jaar naartoe moeten.
Het moet voor zorgverleners aantrekkelijk zijn en blijven om in de zorg te werken. Zo moet er meer ruimte komen voor opleiding, ontwikkeling en loopbaankansen. De hoeveelheid onnodig administratief werk moet omlaag en zorgpersoneel moet ruimte krijgen en houden om zeggenschap uit te kunnen oefenen over de inhoud van het werk.