Deskundigen over opstand Wagner in Rusland: 'Iemand zal ten onder gaan'
"De situatie voor Rusland is gedurende de oorlog veranderd van 'Kyiv binnen drie dagen innemen' tot een opstand van Wagner tegen het Russische leger", zegt Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Russische Geschiedenis en Politiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Dit valt niet meer te lijmen. Hoe het ook afloopt, één van de partijen zal ten onder gaan: het leger of Wagner."
"In zijn speech aan het Russische volk vanochtend heeft president Poetin, die normaliter boven de partijen zweeft, partij gekozen voor het leger en tegen Wagner. Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin rebelleert, het valt nu te bezien hoeveel aanhang hij heeft."
Prigozjins huurlingenleger Wagner heeft een militair centrum in Rostov aan de Don ingenomen uit wraak voor de dood van duizenden Wagnerhuurlingen door het Russische leger. Voor zijn bewering dat het Russische leger daadwerkelijk achter hun dood zit, leverde Prigozjin geen bewijs.
Goed nieuws voor Oekraïne
"Ik zit met verbazing te kijken naar wat er nu allemaal gebeurt", zegt defensiespecialist Patrick Bolder van het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). "Het lijkt wel alsof Prigozjin geradicaliseerd is. Niet eens zozeer tegen president Vladimir Poetin, vooral tegen de opperbevelhebber van het Russische leger."
"Mogelijk kan dat terreinwinst opleveren. Het is zaak voor Oekraïne om niet overhaast te handelen."
"Voor Oekraïne is dit goed nieuws", zegt Bolder. "Dat het leger en Wagner in gevecht zijn, zal de Russen enorm afleiden van de strijd aan het front in Oekraïne. Als ik in de Oekraïense legertop zou zitten, zou ik kijken welke gaten hierdoor ontstaan in de Russische verdediging. Mogelijk kan dat terreinwinst opleveren. Het is zaak voor Oekraïne om daarbij niet overhaast te handelen, maar het zal ze in ieder geval even wat lucht geven."
Als een boemerang
"Poetin heeft Prigozjin ooit een vrijbrief gegeven om de oorlog in Oekraïne uit te vechten op de meest verschrikkelijke en gruwelijke manier", zegt correspondent Olaf Koens van RTL Nieuws. "Maar als je oorlogsmisdadigers zoals de Wagnergroep vrij spel geeft, dan is het onvermijdelijk dat het als een boemerang in je gezicht terugslaat."
"Voor Oekraïne is dit een zegen", zegt ook Koens. "Als de Russen met elkaar gaan vechten in plaats van met hen, is dat geweldig. Je kunt een oorlog uitvechten en winnen of je tegenstander moet in elkaar storten. Als dat nu gebeurt, wint Oekraïne de oorlog."
Grootste uitdaging voor Rusland in recente geschiedenis
Of de opstand van Wagner zal slagen, is afhankelijk van de loyaliteit van de Russische strijdkrachten. Dat zegt het Britse ministerie van Defensie in een dagelijkse inlichtingenupdate. "Dit is de grootste uitdaging voor de Russische staat in de recente geschiedenis." Ook een Amerikaanse denktank zegt dat het nog de vraag is hoe de Russische defensie zal reageren.
De Britse krijgsmacht denkt dat Wagner richting Moskou probeert te trekken. Vooralsnog zeggen de Britten weinig signalen te krijgen dat ze daarbij op veel verzet stuiten van de Russische krijgsmacht.
Volgens de Amerikaanse denktank Institute for the Study of War (ISW) is het nog maar de vraag of Wagner in staat zal zijn om de Russische militaire top in Moskou omver te werpen. Het instituut zegt dat Wagnerleider Prigozjin medestanders nodig heeft binnen de Russische krijgsmacht, maar die vermoedelijk niet zal treffen. Poetin probeert dat in ieder geval te voorkomen.
Wel zal de omsingeling van het Russische militaire hoofdkwartier in Rostov aan de Don gevolgen hebben voor de oorlog in Oekraïne. Vanuit die stad wordt een belangrijk deel van de Russische troepen aangestuurd voor de strijd tegen de Oekraïense krijgsmacht, die bezig is met een offensief.