Doel tegenoffensief Oekraïne uit zicht? 'We zijn vaker verrast in deze oorlog'

Melitopol is een belangrijk logistiek knooppunt van de Russen. Er lopen snelwegen en spoorwegverbindingen van en naar de geannexeerde Krim, en naar bezette gebieden in het oosten van Oekraïne.

De Oekraïense defensie wil deze logistieke lijnen afknijpen om zo de aanvoer van troepen en munitie te verstoren. Bovendien wordt zo het door Rusland bezette gebied in tweeën gesplitst. Vanuit Zaporizja en Cherson is de aanval ingezet, maar de opmars gaat traag.

Russische weerstand

Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten gaat Oekraïne Melitopol niet bereiken, zo schrijft de Washington Post. De stad ligt op zo'n 80 kilometer van waar Oekraïense troepen nu aan het vechten zijn. Mijnenvelden en goed ingegraven Russische soldaten voorkomen een snelle opmars.

Stap voor stap

"Oekraïne is gedwongen om het offensief anders in te kleuren," zegt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruif. "Een grote intensieve operatie om een doorbraak te forceren, zou heel grote verliezen betekenen. In plaats van een grote stap, worden kleine stapjes genomen om menskracht en materieel te sparen."

Dat betekent inderdaad dat Melitopol deze zomer of herfst niet gehaald gaat worden, denkt hij. "Oekraïense soldaten moeten de loopgraven in om Russische soldaten één voor één uit te schakelen. Ook moeten de Russische kanonnen, die op de mijnenvelden zijn gericht, het zwijgen worden opgelegd. Pas dan kun je een mijnenveld schoonvegen en kunnen de tanks oprukken. Dat kost allemaal heel veel tijd."

Niet in meters denken

Defensiespecialist Peter Wijninga wil zich niet wagen aan een voorspelling of Melitopol wel of niet gehaald gaat worden voor het einde van het jaar. "Ik denk dat je daar uitermate voorzichtig mee moet zijn. Dit conflict verloopt zo grillig. Er kunnen rare dingen gebeuren, we zijn al vaker behoorlijk verrast."

Het offensief is nu een aantal maanden bezig. Gekeken naar de terreinwinst is de opbrengst aan Oekraïense kant beperkt. Wijninga: "Het gaat niet zo vlot als het Westen wil. Dat meet veel te veel in gewonnen kilometers. Maar je moet ook kijken naar de staat van beide legers. Oekraïne lijdt verliezen, maar de Russen ook. Het is maar de vraag of de Russen het verdedigen wel vol weten te houden."

De Kruif merkt nog op dat er aan Russische zijde nauwelijks ruimte is voor soldaten om te rouleren. Ze worden niet afgewisseld voor een adempauze. Ook ontbreekt het soldaten aan voedsel en munitie. Het geeft aan dat er logistieke problemen zijn met de bevoorrading. Oekraïne heeft daar de afgelopen periode op ingezet, door doelwitten achter de linies uit te schakelen, zoals brandstof- en munitiedepots.

Geen luchtoverwicht

De Amerikanen hebben inmiddels toestemming gegeven om F-16's in te zetten in Oekraïne. Onder meer Nederland zal gevechtsvliegtuigen leveren. Maar voordat de eerste piloten zijn opgeleid zijn we minimaal een jaar verder. Volgens Wijninga is het gemis aan luchtsteun een vertragende factor. Tegelijkertijd heeft Rusland geen goed antwoord op de luchtverdedigingssystemen van Oekraïne. Daarom worden Russische gevechtsvliegtuigen beperkt ingezet.

Gokken op tijd

Volgens De Kruif is het opvallende aan deze oorlog dat Rusland het niet voor elkaar krijgt om het initiatief te nemen. Dat blijft bij Oekraïne liggen. "Wat Poetin nu doet is gokken op tijd. Hij hoopt dat het Westen moe wordt, en op een gegeven moment stopt met het ondersteunen van Oekraïne."

Ook als de opmars stuit voor Melitopol, is dat geen verloren strijd geweest, denkt De Kruif. "Als je de stad dicht genoeg genaderd bent, komen bevoorradingslijnen ook voor gewone artillerie in het bereik te liggen. Dan ben je niet meer afhankelijk van dure langeafstandsraketten, zoals de Storm Shadows. Dan kun je goedkoop en heel vaak hun logistieke doelen treffen en zo hun aanvoerroutes uitschakelen."

Voor zowel De Kruif als Wijninga is duidelijk is dat over maximaal twee maanden het offensief minder intens zal worden, want dan beginnen weersomstandigheden een rol te spelen. Wijninga: "Deze oorlog gaat zijn derde jaar nog in."