Vakantie voorbij, drukte op de weg keert terug: 'Ongetwijfeld nieuwe records'
Wie zich de afgelopen weken vaak op de snelweg bevond, kan het niet ontgaan zijn: minder automobilisten en dus ook minder files vanwege de zomerperiode. Nu de vakanties voorbij zijn en de meeste mensen weer naar school gaan en werk oppakken, kunnen we ervan uitgaan dat het behoorlijk druk gaat worden op de wegen.
Vorig jaar herfst was het op de Nederlandse wegen alweer drukker dan voor de coronacrisis. In de coronajaren 2020 en 2021 stonden er fors minder files, maar daar was in 2022 al een stuk minder van te merken. Dit jaar gaan we weer meer de weg op: in het eerste halfjaar van 2023 was het drukker dan ooit op de Nederlandse wegen.
"De overheid is heel erg bezig geweest om de rust op de wegen vast te houden zodat er niet meer files zouden ontstaan. Maar een terugval was eigenlijk niet te voorkomen", zegt file-deskundige Erwin Bezembinder.
Herfstvakantie
In het eerste halfjaar van 2023 nam de filezwaarte met 15 procent toe ten opzichte van 2019, blijkt uit cijfers van ANWB. Dat geldt voor zowel tijdens als buiten de spits. Maar de verwachting is dat er ook voor het tweede halfjaar flink meer files aan komen. "Tussen nu en de herfstvakantie kan een piek bereikt worden."
De periode tussen de zomervakantie en de herfstvakantie is traditioneel de drukste tijd van het jaar. "We verwachten dat het weer druk wordt, vooral op dinsdagen en donderdagen, zoals het afgelopen jaar gebruikelijk was", zegt Edwin Gerritsen van de ANWB. Op dinsdag en donderdag is het drukker op de weg, omdat dan de meeste mensen op kantoor werken.
Bottleneck
Gerritsen verwacht de meeste files op de gebruikelijke plekken in Zuid-Holland en Noord-Brabant, en dan vooral in de regio Rotterdam. "Gelukkig is de Heinenoordtunnel sinds vrijdag weer open", zegt hij. "Dat was een grote bottleneck, maar de werkzaamheden daar zijn klaar."
Vanaf deze week extra drukte dus, en het aantal files zal de komende tijd alleen maar toenemen. De stijgende lijn wordt in september ingezet, maar de piek ligt meestal in oktober.
"Als het ook donkerder wordt, houden auto's meer afstand op de snelweg waardoor er ook weer langere files ontstaan", zegt Bert van Wee, hoogleraar transportbeleid aan de TU Delft. Ook het weer speelt een grote rol.
Slecht weer
"Hoe slechter het weer, hoe meer mensen de auto pakken", zegt Erwin Bezembinder. "Als het slecht weer wordt, zal dat ongetwijfeld weer voor nieuwe records zorgen."
Volgens Bert van Wee is het mijden van de spits dé oplossing voor het fileprobleem. "Als 10 procent de files mijdt, neemt de filedruk met 20 tot 50 procent af", zegt hij. "Sommige mensen kunnen eerder of later vertrekken en zo de file mijden, anderen zouden vaker thuis kunnen werken."
Bezembinder is het met hem eens: "Als je bijvoorbeeld de eerste paar uur vergaderingen vanuit huis doet en je daarna naar kantoor gaat. Dat soort aanpassingen zouden al ongelofelijk veel verschil kunnen maken."
Oplossing
Volgens de hoogleraar ligt een deel van de oplossing van het fileprobleem bij werkgevers. "Werkgevers, de overheid en instellingen kunnen stimuleren om thuis te werken. Ofwel voor de hele dag, ofwel voor een deel van de dag."
Een kilometerheffing zou volgens van Wee ook kunnen helpen, al lukt dat niet op de korte termijn. "Dat duurt nog een jaar of zeven. Als de hoogte van die heffing afhangt van plaats en tijd, dan kan het dé oplossing zijn."