EU-landen nemen nog geen besluit over langer toestaan glyfosaat

Nederland heeft zich onthouden van stemming. Dat deden onder meer ook Duitsland, Frankrijk  en België. Er komt nu een nieuwe ronde voor de zogenoemde beroepscomité, in de eerste helft van november. In dat comité, zijn ook de lidstaten vertegenwoordigd.

Kortere vergunning

Het kan zijn dat het voorstel van de Europese Commissie dan nog wordt aangepast, maar dat hoeft niet. Er zou bijvoorbeeld gekozen kunnen worden voor een duur van vijf jaar in plaats van tien jaar. Er moet voor 15 december een besluit genomen worden, want dan loopt de huidige vergunning af.

Is er ook in de tweede ronde geen meerderheid voor of tegen, dan beslist de Europese Commissie zelf.

Het feit dat Nederland zich heeft onthouden van stemming werd de afgelopen dagen door zowel voor als tegenstanders gezien als een slap besluit. Toch lijkt – gezien de verdeeldheid binnen het kabinet – de keuze van demissionair landbouwminister Piet Adema niet onlogisch.

Kamermeerderheid

Als hij de mening van zijn eigen partij zou hebben gevolgd zou de minister tegen verlenging van de Europese toelating voor 10 jaar hebben gestemd. De ChristenUnie steunde immers ook de motie die de regering opriep om vandaag in Brussel tegen verlenging te stemmen en die een Kamermeerderheid haalde.

Gisteren werd de motie opnieuw ingediend en was er weer de steun van een meerderheid. Maar hoewel ook minister Adema grote zorgen heeft over de mogelijke gezondheidseffecten van glyfosaat, trok hij zich niks aan van de moties.

Standpunten kabinet

Dat heeft twee redenen. Het standpunt van de minister is een kabinetsbesluit en binnen het kabinet was er sprake van grote verdeeldheid. ChristenUnie en D66 willen stoppen met glyfosaat zolang niet zeker is dat het middel geen schade veroorzaakt, zoals mogelijk de ziekte van Parkinson. VVD en CDA wilden daar niks van weten en kozen partij voor de boeren, die nog geen goed alternatief hebben voor de onkruidverdelger.

Wij spraken twee boeren, één die het wel gebruikt en één die het niet gebruikt, bekijk dat hier:

Onderzoek

Er moest dus een compromis worden gevonden, dat recht deed aan de zorgen die breed leven over de gevaren van glyfosaat zonder de boeren op te zadelen met een groot probleem. Dat is gevonden door niet alleen voor onthouding van stemming te kiezen, maar ook een eigen onderzoek aan te kondigen naar het verband tussen het gebruik van glyfosaat in de landbouw en de ziekte van Parkinson.

Het RIVM gaat het uitvoeren. Als blijkt dat dat verband er is wil Adema onmiddellijk stoppen met het gebruik van glyfosaat in Nederland.

Voor de minister speelde ook een rol dat nooit wetenschappelijk en onomstotelijk een verband is vastgesteld. Dat is ook de reden waarom de adviesorganen als de EFSA (Europese autoriteit voor voedselveiligheid) en het CTGB (College voor toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden) waarop minister doorgaans blind vaart, adviseerden voor verlenging te stemmen.  Adema kon deze instanties ook niet zomaar aan de kant zetten.

Stemverhouding

Bij het ministerie van Landbouw is opgelucht gereageerd door de uitkomst van de stemming. De kans is volgens een woordvoerder groot dat de Europese Commissie water bij de wijn gaat doen. Dat zou kunnen leiden tot een kortere vergunning voor het gebruik glyfosaat in combinatie met aanvullend onderzoek.

Vooral Oost-Europese landen stemden voor toelating van glyfosaat. Zij vertegenwoordigen  ruim 41 procent. Slechts drie landen, waaronder Luxemburg, stemden tegen (3 procent). De landen die zich van stemming onthielden vertegenwoordigen ruim 55 procent.