Bewust kinderloos voor het klimaat: 'Wil het kinderen niet aandoen'

Vijf jaar geleden raakte Zoé Saraswati ongepland zwanger. Ze was toen 18 jaar en als lid van Extinction Rebellion veel bezig met het klimaat. "Ik voelde me heel schuldig over het feit dat ik een kind op de wereld zou zetten. Daarnaast maakte ik me druk om hoe mijn omgeving zou reageren", vertelt ze aan Editie NL.

Het idee dat ze een baby zou krijgen druiste in tegen haar leefwijze. "Ik leef heel minimalistisch en daag mezelf continu uit om daarin nog verder te gaan. Zo heb ik mijn koelkast de deur uitgedaan en gaf ik zelfs mijn woning op om in plaats daarvan op de huizen van anderen te passen." Een baby paste niet in dat plaatje. Daarom koos Zoé voor abortus. 

Sterilisatie

Ook voor Walter Hoogerbeets is klimaatverandering de reden geweest om zijn kinderwens op te geven. Tien jaar geleden hakte hij de knoop door en liet hij zich steriliseren. "Ik ben in de loop der jaren steeds meer persoonlijke verantwoordelijkheid gaan voelen om keuzes te maken die het klimaat ten goede komen. Ik besloot bijvoorbeeld geen auto te rijden, niet te vliegen en geen vlees te eten."

Hij ziet de toekomst van de aarde somber in. "De samenleving lijkt verslaafd te zijn aan auto's en vliegreizen. Ik ben me gaan afvragen of het probleem van het klimaat ooit echt opgelost zal worden. Ik zie voor me hoe mijn kinderen over vijftig jaar in een wereld leven die van de ene klimaatramp in de andere valt. Wil ik dat mijn kinderen in zo'n wereld opgroeien? Ik durf het niet aan." 

CO2-uitstoot

Hoeveel een kind precies aan CO2 uitstoot per jaar, is moeilijk te berekenen. Wat we wel weten:

• Het huishouden van de gemiddelde Nederlander kost maar liefst 9000 kilo CO2 per jaar. 
• Een retourtje van Amsterdam naar Bangkok stoot zo'n 2400 kilo CO2 uit per persoon. Dat is evenveel als een jaar lang rijden in een benzineauto.

Bron: Milieu Centraal

Samenleving

Het schrappen van je kinderwens om bevolkingsgroei tegen te gaan geen reële beslissing, zegt demograaf Jan Latten. "Je houdt jezelf voor de gek als je dat doet. Het is onnodig. Demografisch gezien zijn we al aan het krimpen." 

Om het bevolkingsaantal in Nederland stabiel te houden zou elk koppel 2,1 kind moeten krijgen, maar het gemiddelde ligt nu al tientallen jaren op zo'n 1,6. "Dus families worden kleiner", zegt Latten. Daarnaast is er sprake van oversterfte. "We merken dat alleen niet omdat er ook veel mensen vanuit het buitenland hierheen komen, waardoor het lijkt of we groeien."

Onbewust leveren we in Nederland dus al een bijdrage. "Als je iets aan het klimaat wil doen kun je beter denken aan je eigen consumptie dan aan minder kinderen nemen. We hebben ook kinderen nodig om de samenleving straks draaiende te houden." 

Baarschaamte

Toch kent Jannine Berkelaar, hoofdredacteur van het tijdschrift Kek Mama, veel verhalen zoals die van Zoé of Walter. Er is zelfs een naam voor: baarschaamte. "Dat betekent dat je je schaamt voor het hebben, nemen of krijgen van kinderen", vertelt ze aan Editie NL. "Dat heeft alles te maken met de klimaatcrisis en de impact die kinderen hebben op de CO2-uitstoot en je voetafdruk op de planeet."

Naast zorgen om de CO2-uitstoot hebben mensen volgens Berkelaar twijfels over de wereld in de toekomst. "Mensen vragen zich af: wat blijft er over voor de volgende generatie? Wil ik dat mijn kinderen aandoen?"

Oerbehoefte

Toch denkt ze dat baarschaamte niet de overhand zal nemen. "Ik denk dat de oerbehoefte om kinderen te krijgen nog steeds heel groot is. Mensen zijn er wel van overtuigd dat er straks wijze en leuke mensen zijn die de planeet moeten gaan redden."