Gasprijs in twee weken ruim 50 procent gestegen, jaarcontract weer duurder
Sinds het begin van de maand juni is de gasprijs op de groothandelsmarkt met ruim 50 procent gestegen. En dat is ook al terug te zien bij energiecontracten voor consumenten. Op dit moment lijken de tijden van dalende prijzen voorbij.
Bij Vattenfall bijvoorbeeld. Daar betalen consumenten die deze week een jaarcontract afsluiten meer dan iemand die dat vorige week regelde, zoals te zien is in onderstaande tabel.
Dat is geen toeval, vertelt een woordvoerder van het bedrijf. De prijzen voor vaste contracten worden namelijk bepaald vlak voordat iemand een contract wil afsluiten. "Zodat we ook kunnen waarmaken dat iemand die prijzen ook blijft betalen."
"Als de gasprijs omhoog gaat, passen wij ons aan", aldus de woordvoerder. "Gaat die omlaag, dan passen we ons ook aan." Hij wil zich niet wagen aan een voorspelling of advies wat klanten moeten doen. "Het enige is: bij een vast contract heb je zekerheid over de prijs."
Ook bij concurrent Eneco zal er 'indien noodzakelijk een reflectie van de markt’ in de prijzen zitten, vertelt hun woordvoerder. Kortom: als de gasprijs op de groothandelsmarkt omhoog gaat, dan kan dat ook gelden voor consumenten. "Maar er speelt meer mee dan de prijzen op de markt", voegt hij toe.
De prijzen voor juli gingen nog naar beneden bij het bedrijf, wat er met de prijzen in augustus gaat gebeuren wil de woordvoerder nu nog niet zeggen. Dat hoeft ook nog niet, energiebedrijven moeten de prijzen minimaal een maand van tevoren bekendmaken.
Inspelen op de markt
"We zien de ontwikkelingen in de markt en daar moeten we op inspelen", laat een Essent-woordvoerder weten. "Wel proberen we onze inkoopstrategie zo slim mogelijk in te richten om grote prijsschommelingen te voorkomen." Het bedrijf heeft de tarieven nog niet veranderd ten opzichte van die van 1 juni. "Als de prijzen hoog blijven, zal dit onvermijdelijk ook invloed hebben op onze verkoopprijzen", laat Budget Energie nog weten.
De markt is in ieder geval volop in beweging, constateren prijsvergelijkers. "De gasprijs is op dit moment heel volatiel, heel beweeglijk", vertelt Ben Woldring, directeur van vergelijkingssite Gaslicht.com.
Snellere wijzigingen
De energiebedrijven zitten er dichter op dan normaal, constateert Joris Kerkhof, expert energie van Independer. "We waren gewend dat we twee keer per maand nieuwe tarieven kregen, niet elke dag of soms zelfs twee keer."
Wat moet je dan nu doen als consument? Sinds 1 juni is er veel keuze uit vaste contracten, waarbij het voordeel is dat je voor langere tijd zekerheid hebt over wat je aan energie gaat betalen.
Die aanbiedingen zijn wel vaak van korte duur, constateert Woldring. "Je hebt maar kort de kans om het af te sluiten, omdat de prijzen gewoon vaker wijzigen." Tegelijkertijd kan het ook geen kwaad om nog even te wachten, als je nu een variabel contract hebt, vult Kerkhof aan. "Het is hartje zomer, de prijzen zullen niet in een keer sky high gaan", legt hij uit.
De ontwikkelingen op de groothandelsmarkt volgen elkaar ook in een hoog tempo op en zijn moeilijk te voorspellen. In augustus vorig jaar kostte een megawattuur gas meer dan 300 euro op de toonaangevende Nederlandse gasmarkt.
Omhoog en omlaag
Sinds het begin van dit jaar is de gasprijs flink gedaald. Op 1 juni kwam daar weer een eind aan. Sinds het begin van de maand ging de gasprijs tot en met gisteren met bijna 80 procent omhoog. Dat het moeilijk is om te voorspellen wat er gebeurt met de prijzen blijkt vandaag ook wel, de gasprijs is ten opzichte van gisteren ruim 14 procent gedaald.
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken voor de grote prijsschommelingen op de gasmarkt, vertelt Jilles van den Beukel. Hij is energieanalist voor de denktank Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS). Allereerst is er nog steeds krapte op de markt, doordat er minder gas uit Rusland komt, vertelt Van den Beukel.
Vraag uit Azië en onderhoud
Een andere reden is dat er meer vraag is naar vloeibaar gas (lng) vanuit Azië, vanwege de lage gasprijzen. En dat zorgt weer voor hogere prijzen in Europa, volgens het aloude principe van vraag- en aanbod. Bovendien wordt er langer dan gepland onderhoud uitgevoerd aan gasinstallaties in Noorwegen.
Er speelt nog iets mee, aldus Van den Beukel: een zogeheten short squeeze. Daarbij worden speculanten die hoopten geld te verdienen met een daling van de gasprijs uitgeknepen.
Speculanten uitgeknepen
Dat werkt als volgt. In een markt waarin de prijzen dalen, kan het voordeel opleveren om al gascontracten te verkopen voor gas waarvan de levering pas later gebeurt. Bij die deal spreek je dus al een prijs af waarvoor je later gaat leveren.
Stel dat je dit eind april had gedaan bij een gasprijs van 38 euro per megawattuur voor levering eind mei. Toen kostte een megawattuur gas 25 euro. Het verschil van 13 euro is de winst voor de handelaar. Deze tactiek gaat goed zolang de prijzen dalen.
Als de prijzen weer stijgen kan het wel flink misgaan. De handelaren moeten dan namelijk snel gas inkopen om hun leveringscontracten na te komen. En dat zorgt voor hogere prijzen, waardoor andere speculanten weer in de problemen komen.