Jessica: 'Ik kan steeds moeilijker mijn plas ophouden'

"Ik schaam me enorm. Niemand weet het, zelfs mijn man niet", mailt Jessica. Haar geheim? Sinds de geboorte van haar oudste kind, dat inmiddels 14 jaar is, heeft Jessica in toenemende mate last van urine-incontinentie. "Eerst vooral bij hoesten, maar ondertussen ook bij dansen, hardlopen, trampolinespringen en soms ook zomaar. Ook krijg ik meer moeite met het ophouden van mijn plas als ik aandrang voel."

Het zelfstandig uitvoeren van bekkenbodemoefeningen gaat Jessica niet zo goed af, zo geeft ze eerlijk toe. "Ik vergeet het nog wel eens of krijg de juiste spieren niet aangespannen. Zijn hier goede hulpmiddelen voor beschikbaar?"

Volgens bekkenfysiotherapeut Karin van Gelderen kampen veel mensen – zowel vrouwen als mannen – met dezelfde problemen als Jessica. "Dat komt ten eerste omdat velen niet eens goed weten waar de bekkenbodem zit, laat staan dat je weet hoe je de bekkenbodemspieren het beste kan trainen."

Als een patiënt voor het eerst bij Van Gelderen komt, dan is ook een van de eerste dingen die ze doet: uitleggen waar die bekkenbodem precies zit en hoe deze werkt.  Dan zal het, na een uitgebreide intake, soms nodig zijn om de functie van de bekkenbodemspieren te onderzoeken en te kijken of er misschien sprake is van een eventuele verzakking.

Verzakkingsgevoel

"Zeker als een patiënte in de menopauze zit, kan (door hormonale veranderingen) het steunweefsel verslappen en kunnen de klachten van urineverlies maar ook van de verzakkingen, verergeren", waarschuwt Van Gelderen.

Als een patiënt een zogenoemd 'verzakkingsgevoel' heeft, oftewel een gevoel alsof er iets in de weg zit, dan kan ze dat bij een specialist (zoals een gynaecoloog), een bekkenfysiotherapeut of de huisarts laten nakijken. "Mocht dat het geval zijn, dan moet er gekeken worden hoe ernstig de verzakking is. Misschien is er een operatie nodig of moet er een pessarium worden ingebracht. Maar vaak is oefenen alleen al genoeg."

"Hoop op verbetering is er altijd", aldus Van Gelderen. Al moet Jessica wel openstaan voor hulp van een professional want in je eentje los je deze problemen vaak niet op, weet de bekkenfysiotherapeut. "Sterker nog, als je in je eentje aan de slag gaat, dan kunnen de problemen soms zelfs verergeren. Zo is het namelijk niet alleen een kwestie van je bekkenbodemspieren trainen op kracht, coördinatie en controle maar zeker ook bewust kunnen ontspannen. Dat laatste wordt vaak vergeten. Maar als ontspannen niet goed lukt, dan zou je bekkenbodem verkrampt kunnen raken waardoor er allerlei klachten kunnen ontstaan zoals bijvoorbeeld buikpijn, of je zou zelfs meer last kunnen krijgen van urineverlies."

Trainen tijdens het sporten

Het is dus volgens van Gelderen heel belangrijk dat Jessica naar een professional gaat en onder begeleiding bekkenbodemoefeningen doet. Degene controleert dan af ze de oefeningen goed doet, waarna ze vervolgens thuis zelf aan de slag kan.

"Afhankelijk van de sport die de patiënt doet, kijken we of het trainen van de bekkenbodemspieren in zijn of haar sport kan worden geïntegreerd. Dat is vaak goed mogelijk. Zeker als je een bepaalde basiskracht en controle bezit, kun je deze met behulp van je normale sporten goed bijhouden."

Maar zijn er ook 'hulpmiddelen' op de markt die Jessica kan aanschaffen? Ja, die zijn er, zegt Van Gelderen. Zo is er bijvoorbeeld de zogenoemde Educator en zijn er Chinese balletjes te koop die vaginaal in te brengen zijn. Maar, waarschuwt Van Gelderen, ook hiervoor geldt: ga er niet in je eentje mee experimenteren want dan kan het juist misgaan. "Ik ken mensen die die dingen hebben gekocht en er vervolgens hele ochtenden mee rondliepen. Dan is de kans groot dat alles gaat verkrampen." Dus ook bij deze hulpmiddelen heb je eerst wat professionele begeleiding nodig.

Hou je dit een hoestbui lang vol?

Heb je eenmaal door hoe je je bekkenbodemspieren moet aanspannen en weer moet ontspannen, dan ga je je uithoudingsvermogen trainen: hou je dit ook gedurende een hoestbui vol bijvoorbeeld? Daarna is het vooral een kwestie van blijven trainen, eventueel dus door deze oefeningen te integreren in je eigen sport.

Van Gelderen: "Je moet wel altijd blijven trainen, ook als de klachten eenmaal zijn verdwenen. Vergelijk het met andere spieren, als bijvoorbeeld je buikspieren: als je daar niets meer aan doet, worden die spieren op een gegeven moment ook (weer) slapper en krijg je minder controle. Dat is bij bekkenbodemspieren niet anders."

Rubriek: Asking for a friend 

In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.