Moeder Anne Faber: 'Hoe durft hij te spreken over zijn pijn'
In de Anne Faber-zaak doen de ouders, Wim Faber en Elze van Heeswijk, en hun zoon, Rogier Faber, een beroep op hun spreekrecht. "Nu, meer dan anderhalf jaar later, is het nog altijd even onbegrijpelijk en onvoorstelbaar dat het waar is", vertelt moeder Elze geëmotioneerd in de rechtszaal.
"De pijn die ik voel, valt volkomen in het niet bij de angst, de pijn en de vernederingen die Anne, volledig machteloos tegenover zoveel geweld, urenlang heeft moeten doorstaan"
"Ik verwacht nog steeds een appje van Anne: ‘Mama, wil je me ophalen bij het station?’." Het scenario zal niet meer voorkomen voor de familie, laat Elze duidelijk weten. "Een tas wordt op de achterbank gegooid, ze komt naast me zitten en geeft me een kus op mijn wang. Die kus kan ik soms bijna voelen. En steeds opnieuw realiseer ik me dat dit niet gaat gebeuren, nooit meer gaat gebeuren. Dat het echt waar is dat mijn dochter dood is. Dat doet verschrikkelijk veel pijn. Deze pijn zou ik graag willen ruilen voor een schouderblessure."
"Maar ook de pijn die ik voel, valt volkomen in het niet bij de angst, de pijn en de vernederingen die Anne, volledig machteloos tegenover zoveel geweld, urenlang heeft moeten doorstaan op de avond van 29 september 2017", gaat Elze verder. "Hoe durft de verdachte te spreken over zijn pijn. Het staat in geen enkele verhouding tot de pijn die hij veroorzaakt heeft. De verdachte spreekt niet alleen over zijn pijn. Hij wil zelfs strafvermindering vanwege ‘zijn hardhandige aanhouding’. Hij had het kunnen laten bij de 'artikel 12 procedure' die loopt bij het gerechtshof in Amsterdam. Maar... opportunistisch als hij is, kiest hij ook deze weg, die voor ons als nabestaanden het meest belastend is."
Elze wil duidelijkheid. "Mag je je onmenselijk gedragen en dan eisen zelf wel menselijk behandeld te worden?" De moeder van Anne vindt van niet en dat iedere strafvermindering "zou aanvoelen alsof mijn dochter én alle dochters van de wereld in de steek gelaten worden." Het is een afschuwelijke periode geweest voor haar, mede omdat het steeds duidelijker werd hoe erg Anne heeft gestreden voor haar leven. "Ik voelde een wrede mengeling van trots met het afschuwelijke besef dat ze op dat moment nog precies wist wat haar overkwam. Dat ze alles nog bewust meemaakte. Had zij dan tenminste nog de hoop deze gruwelen te overleven? Ik ben bang van niet. Er is in elk geval een moment geweest waarop Anne heeft beseft dat ze ging sterven, een moment waarop haar hoop definitief vervloog. Ik ben bang dat ze alles tot op het laatste moment bewust heeft meegemaakt. Alles wijst erop dat ze maximaal heeft geleden. Al hoop ik dat niet..."
Elze vindt het "onrechtvaardig" dat ieder onderdeel van de zaak bewezen moet worden, voordat het als bewijs ingediend kan worden. "Het zijn gekmakende gedachten", legt ze uit. "De juridische werkelijkheid is voor mij op geen enkele manier geruststellend. Het is iets anders dan de waarheid. Ik geloof niets van de verklaring van de verdachte. Ik zal nooit weten hoe lang mijn dochter geleden heeft. Wat de waarheid is."
"De verdachte hoeft niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling", pleit Elze. "Maar de bewijsmiddelen waaruit blijkt dat het is gegaan zoals hij zegt, ontbreken. De enige die over zijn daden een goede verklaring had kunnen afleggen, is mijn dochter. Hij had haar willen laten verdwijnen, net zoals de rest van de bewijsstukken. Duidelijk is bovendien dat hij liegt. Waarom dan zoveel waarde hechten aan wat hij verklaart?"
De vooraf gestelde gevangenisstraf van 30 jaar in combinatie met tbs onder dwang was volgens Elza een "passende straf" geweest. "Ik had dit hoofdstuk willen sluiten. Nu word ik, nota bene door de verdachte, gedwongen opnieuw de afgrijselijke dossiers te lezen en alert te zijn. Dat voelt als puur onrecht. Maar ik heb het wel gedaan... voor Anne."
"Ondertussen worstelen wij, de nabestaanden, ons verder door het leven. Ieder op zijn manier, dus laat ik voor mezelf spreken", begint Elze emotioneel haar slot. "Soms lijkt het van buitenaf dat het wat beter met mij gaat, terwijl de onrust door mijn hoofd spookt. Ik probeer er, samen met de mensen van wie ik houd, het beste van te maken. Mijn bejaarde ouders doen ook hun best, vooral tegenover mij, maar ik lees in hun ogen het verdriet. Ik probeer op alle mogelijke manieren de onrust uit mijn hoofd te verjagen. Ik ga sporten, werken, laat me behandelen, troosten..."
"Ik ben overigens wel gestopt met het lezen van boeken over rouwverwerking die de heilzame werking van acceptatie en vergeving voorschrijven. Dat is op geen enkele manier van toepassing als je dochter is misbruikt, mishandeld en vermoord. Er valt niets te accepteren, en zeker niet te vergeven, aan alles wat de verdachte mijn dochter moedwillig heeft aangedaan. Nu niet en ook niet in de toekomst. Hoe zeer ik ook mijn best doe, dat wat het leven mooi maakt is er wel vanaf. Ik zal nooit meer echt gelukkig zijn. Ik heb levenslang, zonder uitzicht op verbetering. Er is maar één persoon die ik hetzelfde toewens..."
"‘Anne, de wereld is niet mooi, maar jij kan hem een beetje mooier kleuren’ zingt Herman van Veen", eindigt Elze haar spreekrechtverklaring. "Dat is zo mooi en nog altijd zo waar. Niet alleen in onze herinneringen maar ook in het echt, doordat Anne een symbool is geworden van het falende rechtssysteem, de falende forensische psychiatrie en het falende gevangeniswezen. Nederland is wakker geschud en het is tijd voor verandering. Daar wil ik graag in geloven, want niemand zou ooit nog mogen overkomen wat Anne is aangedaan. Maar wat zou de wereld oneindig veel mooier gekleurd zijn als deze verdachte er niet vrij in rond had gelopen en Anne na haar fietstocht veilig thuis was aangekomen."