Gijzeling en lijfstraffen: verdachten Ruinerwold blijven in cel

Dat onderzoek naar Van D. kan plaatsvinden in het Pieter Baan Centrum. Het voorarrest van B. werd met minstens 3 maanden verlengd. Verder bepaalde de rechter dat in het onderzoek de kinderen van het gezin in Ruinerwold, verhoord mogen worden.

Dit alles bleek vandaag bij de rechtbank in Assen de eerste openbare zitting in de strafzaak tegen de vader van het 'spookgezin' uit Ruinerwold, Gerrit Jan van D. en medeverdachte Josef B.

Verdenkingen zwaarder

Tijdens die zitting bleek dat de verdenking tegen de twee verdachten, Van D. en B., de afgelopen maanden alleen maar zwaarder is geworden. Van D. wordt verdacht van mishandeling van zijn kinderen. Twee van de drie oudste kinderen, die niet in de boerderij hebben gewoond, zou hij seksueel hebben misbruikt. De drie oudste kinderen zijn wel de buitenwereld in getrokken.

'Kinderen maken het naar omstandigheden goed'

De kinderen uit het gezin van Gerrit Jan van D. 'maken het naar omstandigheden goed'. Dat heeft het Openbaar Ministerie gezegd, op vragen van de rechtbank in Assen. 

Het OM heeft met de kinderen gesproken. Zij krijgen de nodige zorg en hulp. Geen van hen heeft aangifte gedaan.

'Wilden niet weg'

Toen de politie in oktober het bestaan van het gezin ontdekte, nadat een zoon zich had gemeld, gaven de kinderen (18 tot 25 jaar oud) aan dat ze niet waren opgesloten en uit vrije wil in de boerderij verbleven. Ze schrokken van de plotselinge commotie en wilden niet weg uit de boerderij. Aanvankelijk durfden zij de agenten niet aan te kijken. De politie schakelde gespecialiseerde verhoorders in voor de eerste gesprekken met de kinderen in de boerderij.

De kinderen stonden bij de ontdekking van het gezin in oktober niet ingeschreven in de basisadministratie. Dit is inmiddels wel gebeurd. 

Van D., vader van het gezin en hoofdverdachte in de zaak, was niet aanwezig op de zitting, volgens zijn advocaat vanwege gezondheidsproblemen. Hij heeft enkele jaren geleden een hersenbloeding gehad en is daarbij zijn spraakvermogen volledig verloren. Op de zitting vandaag bleek dat het Openbaar Ministerie hem nog niet verhoord heeft.

Pieter Baan Centrum

De komende tijd wordt gekeken of er manieren zijn om Van D. wel te kunnen verhoren, bijvoorbeeld met een logopedist, klinisch linguïst of neuropsycholoog, gespecialiseerd in het verbeteren van de communicatie van mensen waarbij het taalvermogen is aangedaan door niet-aangeboren hersenletsel.

Het OM wil dat Van D. wordt opgenomen in het Pieter Baan Centrum. De rechter ging daarin mee. Het psychologisch onderzoek en de uitkomsten daarvan kunnen nog wel lang op zich laten wachten, want de wachttijd voor het Pieter Baan Centrum is nu zo'n 16 tot 18 weken. 

OM: rol Josef B. essentieel

Oostenrijker Josef B. (58) was de huurder van de afgelegen boerderij waar het gezin in afzondering woonde. Het OM verdenkt B. ook van betrokkenheid bij de vrijheidsberoving van de kinderen. Volgens het OM is zijn rol 'essentieel' geweest. "Hij was het gezicht naar de buitenwereld, zodat de rest verborgen kon blijven", stelde de officier van justitie.

Hij bracht elke week boodschappen, huurde de boerderij en voorzag het gezin van geld. "Zonder B. had deze situatie niet kunnen bestaan", zei het OM.

'Voelt als heksenjacht'

Josef B., aanwezig in de rechtszaal, sprak tijdens de zitting. Op de vraag van de rechter of hij iets wilde zeggen, legde hij een verklaring af:

"Ik denk dat mijn advocaat het goed heeft uitgelegd. Ik heb naar mijn geweten niemand van zijn of haar vrijheid beroofd. Wat moet ik daarvan zeggen? Als mensen een bepaalde religieuze overtuiging hebben, dan kan dat? Ik dacht dat Nederland een bepaalde historie heeft qua vrijheid van godsdienst. Daar hebben ze 80 jaar voor gevochten, en dat gaan we nu ineens omdraaien. Ik vind dat niet kunnen. Dit voelt als een heksenjacht."