Harry Piekema vindt rechtse politicus geen schurk
Tien uur: zo lang duurt de theaterversie die het Noord Nederlands Toneel heeft gemaakt van de Deense tv-hit Borgen. Een grote rol in het stuk, dat 12 maart in première gaat, is weggelegd voor acteur Harry Piekema.
Het voormalige gezicht van de Albert Heijn-commercials speelt de extreem-rechtse politicus Svend Saltum. “Ik speel hem niet als een bad guy, al zegt Svend wel veel dingen die ik zelf niet zou zeggen”, legt de acteur uit.
“Iedereen in de politiek staat om een bepaalde reden op de barricades, om een waarde waar hij of zij heilig in gelooft. Zo wil ik Svend ook spelen.” De teksten van de Deense tv-serie zijn aangepast aan het Nederland van 2016. “Zeker het debat over de vluchtelingen is het afgelopen jaar nog veel persoonlijker en gevaarlijker geworden dan het was toen de serie een paar jaar geleden werd gemaakt. We hebben net deze week een monoloog van mij herschreven op de actualiteit van de vluchtelingencrisis, en ook aan de hele zaak in Keulen wordt in het stuk gerefereerd.” De acteurs wijzen elkaar in een speciale app-groep elke dag op actuale zaken die een plek verdienen in de tekst.
Harry Piekema heeft zijn Nederlandse versie van Svend Saltum echter niet gemodelleerd naar één rechtse politicus, zoals Geert Wilders. “Ik wil het rechtse geluid breder trekken dan één man of vrouw”, legt de acteur uit. Hij heeft zich voor de voorstelling heel erg verdiept in het Europese rechtse gedachtengoed. “Je ziet duidelijke trends, bijvoorbeeld de onbedwingbare neiging om de controle te houden over de achterban. Of een zekere onhandigheid in het uitdragen van concrete ideeën. Het is gemakkelijk om mensen aan je te binden met populistische uitspraken of emoties, maar dat betekent nog niet dat je ze ook voor jouw gedachtengoed hebt gewonnen.”
Vriendschap
Verschillende acteurs, waaronder Harry, hebben een dag meegelopen in Den Haag om een beeld te krijgen van het politieke bedrijf. “Er is altijd, in elk gesprek, de druk dat de ander een belang heeft”, legt de acteur uit. “Beide partijen hebben altijd een doel voor ogen dat ze willen bereiken. Elke vorm van menselijk contact staat in dienst van de politiek, en dat maakt vriendschap eigenlijk onmogelijk op het Binnenhof. Als het erop aan komt, moet je je vrienden ook kunnen laten vallen.”
Het verdiepen in de rechtse politiek heeft Harry zelf niet per se rechtser gemaakt. Maar het heeft bij de acteur wel meer begrip gekweekt voor bepaalde uitspraken van politici in die hoek. “Rechts heeft een punt als wordt gesteld dat we moeten nadenken wat we in deze samenleving precies willen behouden, en wat we willen veranderen”, noemt hij als voorbeeld. “Of dat de meeste politici niet goed luisteren naar wat het gewone volk nou eigenlijk écht wil. Dat de boodschap vaak wordt verpakt in holle frasen en populistische kreten, maakt de vragen die er achter schuilen niet minder urgent.”
Borgen speelt tot en met juni door het hele land.