De KNVB en het voetbaldilemma: competitie uitspelen of niet?

De twee scenario's lijken heel simpel. Optie één is om de competitie uit te spelen, optie twee is het stilleggen van de competities. Maar zo eenvoudig is het natuurlijk niet. Want aan beide opties zitten haken en ogen. 

Uitspelen

De UEFA gaf vorige week een dwingend advies: probeer de competities uit te spelen voor 3 augustus. De Europese voetbalbond stelde zelf de wedstrijden in de Europa League en Champions League uit tot in juli en eventueel augustus. Het idee is nu dat ook de nationale competities in de zomer worden afgewerkt. 

'Voetbalbond wacht met besluit'

Volgens De Telegraaf schuift de KNVB de beslissing over het uitspelen van het voetbalseizoen voor zich uit tot 21 april, als premier Mark Rutte nieuwe maatregelen zal aankondigen voor na 28 april.

Die beslissing zou betekenen dat de KNVB niet meegaat in de wens van topclubs Ajax, PSV en AZ om de competitie te beëindigen. De KNVB hoopt dat de maatregelen in het land tegen de verspreiding van het coronavirus op 21 april door het kabinet worden versoepeld.

Spelers voorstander

De meeste spelers zijn in principe voorstander van het uitspelen van de competitie, zo lieten de aanvoerders weten. Het is sportief het meest eerlijke en, voor hun werkgevers niet onbelangrijk, de tv-gelden van FOX Sports worden dan gewoon uitgekeerd. Als de competitie voortijdig wordt afgebroken is het nog maar de vraag of FOX die gelden kan en wil betalen. Het aantal abonnees loopt in rap tempo terug. 

Op de vraag hoe het gaat lukken om de competitie uit te spelen moet door de KNVB nog een antwoord gevonden worden. De bond en de spelers benadrukken dat ze alleen gaan spelen als het RIVM zegt dat dit veilig kan. Voorlopig is het standpunt van het kabinet, dat zich baseert op adviezen van datzelfde RIVM, dat er niet gevoetbald wordt tot 1 juni. 

Publiek

Stel dat dit na 1 juni kan, dan zal de tijd om in training te gaan voor het vervolg van het seizoen erg kort zijn. Daar komt nog bij dat de gezamenlijke supportersverenigingen hebben gezegd niet zonder publiek te willen spelen. De kans dat er in juli al gespeeld kan worden in een stadion met tienduizenden mensen lijkt niet heel groot. Stel dat dit wel kan, dan is er nog een probleem: de veiligheid. 

De directeur van De Graafschap, Hans Martijn Ostendorp, stipte dit onderwerp deze week fijntjes aan. "Dat wij als club in de zomermaanden politiecapaciteit gaan opeisen terwijl de politie dan ook in een drukke, lastige periode zit. Je moet meer oplossen dan alleen voetbal en kijken naar wat acceptabel is."

Juridisch ingewikkeld

Stel dat er alsnog ruimte wordt gevonden om de competitie uit te spelen, al dan niet met publiek. Dan komt het volgende vraagstuk om de hoek: alle contracten in de voetballerij lopen tot 1 juli. Een werkgroep van de wereldvoetbalbond FIFA komt waarschijnlijk met een voorstel om de contracten langer door te laten lopen. 

Marjan Olfers, hoogleraar sport en recht aan de VU in Amsterdam, merkt op dat de FIFA hier niet over gaat. "Speler en club(s) moeten er per geval uit zien te komen. Want de UEFA en de FIFA  gaan niet over individuele contracten. Ze kunnen dat niet afdwingen."   

Ziyech

Zaakwaarnemer Rob Jansen voorziet dan ook problemen, bijvoorbeeld voor Hakim Ziyech, die voor veel geld een transfer naar Chelsea maakt per 1 juli. "Ziyech kan na 1 juli veel meer gaan verdienen bij Chelsea. Wie gaat dat verschil betalen? Stel dat Hakim uit goede wil bij Ajax blijft, wie staat er dan garant als hij in die verlengde periode zwaar geblesseerd raakt bij Ajax? Het is absurd."

Voor de minder vermogende clubs zijn er just heel andere problemen. Zo gaf RKC Waalwijk al aan dat ze de spelers die een contract hebben tot 1 juli, daarna niet meer kunnen betalen. Wat een eerlijk verloop van de competitie flink in de weg zou staan. 

De andere optie is de competitie stilleggen. Bij de amateurs heeft de voetbalbond voor deze optie gekozen. De financiële gevolgen zijn daar natuurlijk heel anders en het is ook onmogelijk om de amateurs midden in de zomer te laten spelen. 

Overmars en Ajax

Meteen nadat de UEFA aan had gegeven graag alle competities uit te willen spelen, gaf Ajax-directeur Overmars aan hier niks in te zien. "De lol is eraf", zei Overmars.

Maar het is nog maar de vraag of Overmars ook zo stellig is als de UEFA straks dreigt om de Nederlandse teams dan niet deel te laten nemen aan de Europese competities. In België is deze week wel besloten te stoppen met de competitie, maar dat land moet zich bij de UEFA 'verantwoorden'. 

TV-geld

Een ander dilemma dat moet worden opgelost bij het stilleggen van de competitie is het uitblijven van de tv-gelden. Ajax kan wel zonder, maar voor de minder vermogende clubs zijn die gelden essentieel. Ajax en PSV hebben aangegeven naar een fonds te willen kijken om clubs die dreigen deze crisis niet te overleven, te helpen. 

Naast alle financiële vragen is er ook nog de vraag: wat doe je met de ranglijst? De Belgen kozen ervoor om de huidige stand als eindstand uit te roepen. In Nederland zou dat betekenen dat Ajax op doelsaldo kampioen wordt. Ook degraderen in dat geval de onderste twee ploegen, RKC en ADO. 

Europese tickets

De KNVB heeft er bij de amateurs voor gekozen om geen kampioenen uit te roepen en niemand te laten promoveren of degraderen. In dat geval betekent dit goed nieuws voor RKC en ADO. Maar voor clubs als Cambuur en De Graafschap is dat sportief en financieel heel zuur, aangezien zij op een positie staan die recht geeft op promotie naar de eredivisie. 

Een ander probleem bij het niet afmaken van de competitie is het verdelen van de Europese tickets. Waar er normaal gesproken play-offs worden afgewerkt zou er dan nu een ploeg aangewezen moeten worden die het laatste Europese ticket krijgt. En wat te denken van de bekerfinale? Die ook recht geeft op een Europees ticket?

Dilemma

Een simpele keuze voor A of B is het niet, de KNVB zal bij elke keuze kritiek te verwerken krijgen. Aan andere landen spiegelen lijkt ook weinig zinvol, in Duitsland trainen ze alweer voorzichtig en in België zijn ze er dus mee gestopt. Witte rook uit Zeist is dan ook nog ver weg.