Deze huisdieren kunnen niet alleen zijn en hebben een soortgenoot nodig

Een groot deel van de huisdieren zijn in hun welzijn belemmerd als ze alleen moeten leven. Over een kat die alleen leeft verschillen de meningen echter. Dit dier leeft in de natuur immers semi-alleen. Daarnaast zijn ook honden een uitzondering, aangezien honden zichzelf als volwaardig gezinslid zien. “Cavia’s, vogels, konijnen, vissen – op een paar uitzonderingen na – zijn daarentegen allemaal groepsdieren die echt behoefte hebben aan soortgenoten", vertelt Dierenarts Piet Hellemans. "Hebben ze dit niet, dan gaan zij verstoord gedrag vertonen.

Invloed op gedrag

Als een huisdier zich alleen voelt dan kun je dat meteen merken. Zeker in een prikkelarme omgeving gaan de dieren repeterend gedrag vertonen. Dat houdt in dat ze gaan ijsberen en telkens dezelfde bewegingen of handelingen doen. Dit zie je bijvoorbeeld ook bij grote katachtigen in dierentuinen. Sommige dieren beschadigen of verminken zichzelf hierdoor zelfs, legt Piet uit.

Een mens die voor een lange tijd niet met soortgenoten omgaat, zal ook verstoord gedrag gaan tonen, legt dierenarts Piet uit. “Wat dat betreft zijn wij een goed voorbeeld van een sociaal wezen. Bij een gebrek aan een soortgenoot kunnen wij heel close zijn met een dier, maar het is nooit 100% vervanging voor het contact met een mens. Dit is ook zo bij dieren”, vertelt Piet. Een konijn is geen goed gezelschap voor een cavia, ze hebben echt behoefte aan gezelschap van hun eigen soort. En ook een kanarie kan een parkiet niet vervangen.

Paarden

Wanneer een paard eenzaam is, zul je dit ook merken in zijn gedrag. Paarden gaan schudden met hun benen of met hun hoofd. In een prikkelarme omgeving zullen paarden ook verstoord gedrag gaan vertonen en zichzelf gaan beschadigen.

Honden

Dierenarts Piet vertelt dat het bij honden iets ingewikkelder in elkaar zit. “Je kunt ze wel alleen houden, maar ik vind dat een hond dagelijks contact met andere honden moet hebben.” Een prachtig groot erf waar je hond lekker op kan rondrennen is dus niet voldoende. Een hond heeft behoefte aan contact, om geurtjes op te pakken en met andere honden contact te hebben, anders raakt het beest ook gestoord.

Konijnen

Een konijn dat alleen leeft raakt erg gestrest en kan zichzelf ook beschadigen en pijn doen. Konijnen zijn prooidieren die normaal vluchtgedrag vertonen. Daarbij zijn soortgenoten belangrijk om gevaar te signaleren. Konijnen reageren op elkaar en waarschuwen elkaar als er gevaar is. Die non-verbale gebaren hoe ze met elkaar communiceren – met hun oren, lichaamshouding en ook met stampen – zijn belangrijk voor ze. Het geeft een konijn rust als hij weet dat een ander even de wacht houdt, legt dierenarts Piet uit. Het contact met een soortgenoot, zoals elkaar strelen en elkaars vacht verzorgen, dat heeft een konijn echt nodig.

Je zult bij het uitzoeken van een soortgenoot voor een konijn wel even moeten letten op welke je kiest. Twee gecastreerde mannetjes kunnen vaak goed gaan. Als ze niet gecastreerd zijn dan hebben de beestjes veel testosteron – het opgefokte mannenhormoon – en zullen ze met elkaar vechten. Je kunt voor de veiligheid dus maar beter kiezen voor een mannetje en een vrouwtje, maar zorg er dan wel voor dat in ieder geval één van de twee gecastreerd of gesteriliseerd is. Maar in het geval van een gecastreerd mannetje, kan deze dus ook goed samen met een ander gecastreerd mannetje.

Als je een konijn hebt dat alleen is en je neemt er een bij, dan zul je een asiel of een konijnenopvang kunnen vragen om te helpen bij het koppelen van je konijn met een ander konijn. Het koppelen van konijnen kan soms met heel veel geweld gaan. Doe dit dus op een neutraal terrein en met iemand erbij die daar ervaring in heeft, geeft dierenarts Piet aan.

Knaagdieren

Onder de knaagdieren vallen onder andere cavia’s en hamsters, en officieel gezien dus geen konijnen. Cavia's kwijnen weg als ze alleen leven en kunnen zichzelf verminken. Hamsters zijn dan weer een uitzondering, zij leven juist wel het liefst alleen.

Vogels

Vogels kunnen ook echt niet alleen leven en hebben behoefte aan een maatje van hun eigen soort. Bij vogels moet je erop letten wat de normale groepssamenstelling is. Je ziet bij de mannetjes vaak dat ze competitief gedrag vertonen om de vrouwen en om het territorium. “De meeste sociale dieren leven met één mannetje en meerdere vrouwtjes.” Je kunt dus eerder problemen verwachten als je twee mannetjes bij elkaar zet.

Katten

In een asiel worden katten vaak alleen binnengebracht, maar toch zie je vaak dat de katten naar een maatje toetrekken waar ze het goed mee kunnen vinden. Jonge dieren, zoals kittens, hebben veel behoefte aan spel. Een leeftijdsgenoot is daarvoor het beste maatje, daarom zie je vaak dat jonge katten uit een asiel samen worden geplaatst, legt Piet uit.

Als je een jonge kat hebt die niet een heel groot territorium en een niet groot sociaal leven heeft daarbuiten, heeft hij behoefte aan kat erbij. De kans dat het tussen de twee goed gaat is het grootst als je er eentje van dezelfde leeftijd en van het andere geslacht uitzoekt. “Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar als je de kans zo klein mogelijk wilt maken dat het misgaat zou ik altijd voor het andere geslacht gaan en een van ongeveer dezelfde leeftijd”, zegt dierenarts Piet. Uiteraard geldt ook hier dat je maatregelen moet nemen om te voorkomen dat je binnen de kortste keren ongewenst een nestje kittens hebt. 

Heb jij een huisdier dat eenzaam is? Dan is het de beste keuze om er eentje bij te nemen! Het advies van Piet is om dan eerst te beginnen bij opvang of bij een asiel. Daar kun je vaak dieren op de proef nemen om te kijken of het goed werkt tussen jouw dier en zijn nieuwe maatje. Bij katten moet je er echter wel rekening mee houden dat ze niet houden van verandering, ook al is het een verbetering voor de kat. Als je een nieuwe kat in huis neemt, zul je de diertjes zeker twee weken de tijd moeten geven om aan elkaar te laten wennen.

Fotocredits

• Headerfoto: blanscape
• Foto 1: Kseniya_Milner
• Foto 2: wonry
• Foto 3: w-ings