Milieu-impact van huisdieren vaak onderschat

Vooral de vleesproductie zorgt voor een flinke impact: er is veel grond, water en energie nodig om huisdierdiervoer te produceren. "Voer wordt vaak gemaakt van restvlees uit de voedselindustrie. Dat is op zich nog een duurzame keuze, omdat het vlees is waar anders niks meer mee zou gebeuren," legt Niels Kalkman uit. Maar daar lijkt verandering in te komen. 

"Het lijkt tegenwoordig wel een trend om je huisdier het beste van het beste vlees te geven, waarbij dieren speciaal worden gefokt om andere dieren te voeden. Dat lijkt mij niet helemaal de bedoeling", aldus Niels Kalkman. Daarnaast ontstaat er een nieuw probleem: doordat steeds meer mensen minder vlees eten, wat dus positief is voor het milieu, blijft er minder restvlees over voor huisdiervoer. 

Dierenarts Piet Hellemans ziet gelukkig alternatieven: "Honden kunnen, in overleg met een dierenarts, na zes tot acht maanden overstappen op een vegetarisch of zelfs veganistisch dieet." Voor katten ligt dat anders. "Dat zijn van nature vleeseters en hebben dierlijke eiwitten nodig om gezond te blijven." 

Toch is er ook voor katten een duurzamere optie. Hellemans: "Mijn kat krijgt insectenvoer, gemaakt van larven van de zwarte soldatenvlieg. Deze larven zijn rijk aan eiwitten, worden gekweekt op plantaardig afval en daarna met stoom gedood. De eiwitten uit de larven vormen de basis voor het voer."

Het is bovendien een goede oplossing voor honden met voedselallergieën. "Dieren die geen kip of varkensvlees verdragen, krijgen via insecteneiwitten tóch de voedingsstoffen die ze nodig hebben", aldus Hellemans.

Andere medicatie voor binnenkatten

Ook medicatie voor je viervoeter is een aanslag op het klimaat. En ook daar kun je in sommige gevallen voor minder belastende varianten kiezen. "Een binnenkat die nooit buiten komt, heeft vaak voldoende aan mildere middelen tegen vlooien," legt Niels Kalkman uit. "De zwaardere varianten werken snel, maar zijn erg chemisch. De mildere middelen doen er iets langer over, maar dat is voor een kat die niet buiten komt helemaal geen probleem."

Kalkman wijst ook op een veelvoorkomend misverstand: sommige baasjes kammen hun hond buiten en laten de haren achter in de natuur, in de hoop dat vogels ze gebruiken voor hun nestjes. "Maar als je hond net vlooiendruppels of andere medicatie heeft gekregen, dan zijn die haren giftig voor vogels", waarschuwt hij.

Ook Hellemans benadrukt dat je voorzichtig moet zijn na het toedienen van vlooienmiddelen. "Voor honden die graag zwemmen geldt: laat ze de eerste paar dagen na het gebruik van druppels niet het water in. De werkzame stoffen kunnen schadelijk zijn voor waterorganismen zoals vissen en insectenlarven."

Kattenbakvulling door het toilet

Tot slot hebben kattenbakvulling en hondenpoep een nog grotere impact op het milieu dan veel mensen denken. Een groot irritatiepunt van Niels Kalkman zijn baasjes die wél poep opruimen in een zakje, maar dit vervolgens in de natuur achterlaten. "Zo breng je alsnog microplastics en afval in het ecosysteem", waarschuwt hij.

Ook Piet Hellemans benadrukt het belang van het opruimen van ontlasting. Niet alleen omdat het vies en hinderlijk is, maar ook kunnen honden met wormen weer andere dieren besmetten als hun ontlasting blijft liggen."

Voor katten zijn er duurzamere alternatieven voor het bekende kattengrit, dat overigens vaak uit de bergen van Spanje wordt afgegraven en uiteindelijk op onze afvalberg belandt. Piet raadt kattenbakvulling van maïskolven aan. "Dat is biologisch afbreekbaar en mag in sommige gevallen zelfs door het toilet gespoeld worden." Niels tipt houtsnippers als milieuvriendelijk alternatief. “Maar gebruik je gezonde verstand bij het verschonen van de kattenbak”, voegt Niels toe. “Elke dag verschonen is vaak echt niet nodig.”

Is jouw hond of kat drachtig? Dierenarts Piet Hellemans geeft tips in onderstaande video.