10 tips om je houtkachel of open haard op een minder ongezonde manier te stoken
Hoe knus zo’n knisperend haardvuurtje in huis ook is, gezond is het verre van. De schadelijke stoffen die vrijkomen zijn immers voor zowel je eigen gezondheid (en die van je buren) als voor het milieu nadelig. Helemaal niet meer stoken is voor heel wat mensen misschien nog een brug te ver. Daarom geven we 10 stooktips om op een 'verantwoorde', of in ieder geval minder ongezonde manier te stoken.
Schadelijke stoffen
Tijdens de verbranding van hout komt er fijnstof en andere schadelijke stoffen vrij die in de lucht terecht komen, zowel binnenshuis als buitenshuis. Dit is in feite voor iedereen ongezond, maar vooral kinderen, ouderen en mensen met longproblemen hebben hier extra veel last van. Daarnaast hebben al die haardvuurtjes ook geen positief effect op het klimaat, aangezien je hiermee niet alleen je huis maar ook de buitenlucht verwarmt.
Het is dus geen verkeerd idee wat meer rekening te houden met je eigen gezondheid, die van je omgeving én met het klimaat wanneer je de houtkachel of open haard aansteekt. Hoe? Milieu Centraal heeft daar een aantal handige tips voor:
Verantwoord stoken in 10 stappen:
1. Speciale gelegenheden: Elke dag je houtkachel stoken is eigenlijk not done. Milieu Centraal raadt dan ook aan om de open haard of houtkachel alleen te stoken met speciale gelegenheden.
2. Alleen met de juiste weersomstandigheden: Ook het weer speelt een rol bij het kiezen van het juiste moment om de haard aan te steken. Geadviseerd wordt om in ieder geval niet te stoken bij mistig weer, of als het windstil is. Onder die omstandigheden blijft de rook namelijk lang hangen, waardoor de lucht rondom je huis erg ongezond wordt. Twijfel je of het verantwoord is om te stoken? Dan kun je de Stookwijzer raadplegen.
3. Alleen droog hout stoken: Vochtig hout zorgt voor extra veel rook- en fijnstofoverlast, daarom is het noodzaak om alleen droog hout te stoken. Dit herken je allereerst aan de barsten of loslatend schors. Ook kun je met een vochtmeter gemakkelijk controleren wat het vochtpercentage van het hout is. Een percentage van 15 tot 20% is perfect. Heb je zelf hout gehakt, dan moet dit eigenlijk minstens twee jaar drogen voor je het kunt stoken. Duurt dat je te lang? Dan kun je ook ovengedroogd hout kopen, dan weet je zeker dat het droog genoeg is.
4. Stook geen geverfd, gebeitst of geïmpregneerd hout: Sterker nog, dit is zelfs verboden. Doe je dit wel, dan komen er bij de verbranding zware metalen vrij. Ook gelijmd hout – denk aan spaanplaat, vlokkenplaten en laminaatvloeren – zijn niet bedoeld om te verbranden. En papier en karton? Ook dat is verboden, aangezien het veel rook en vliegas veroorzaakt.
5. Stook volgens de Zwitserse methode: Misschien ben je gewend de houtblokken in een piramidevorm te zetten en het vuur vanaf onderen aan te steken, maar eigenlijk is dit niet de beste manier. De Zwitserse methode gaat namelijk veel sneller. En dat is niet alleen heel handig, maar het zorgt ook nog eens voor snellere verbranding met minder rookoverlast. Hoe die methode werkt lees je hier.
6. Schoorsteen regelmatig vegen: Laat je schoorsteen minstens één keer per jaar goed vegen door een schoorsteenveger. Dit zorgt er onder andere voor dat de rook goed naar buiten kan komen en je minder kans hebt op een schoorsteenbrand. Overigens hebben schoorsteenvegers het momenteel drukker dan ooit, mede dankzij de enorme stijging van de gasprijzen. Veel schoorsteenvegers hebben zelfs een tijdelijke klantenstop ingevoerd.
7. Goede luchttoevoer: Laat het vuur vanzelf uitbranden en laat het vooral niet smoren, oftewel de luchttoevoer afsluiten. Anders komen er nog meer schadelijke stoffen vrij. Nieuwere houtkachels regelen de luchttoevoer tegenwoordig automatisch, maar als je een oudere houtkachel of een open haard hebt is het belangrijk dat je de klep in de schoorsteen en de luchttoevoer van de kachel helemaal openzet.
8. Blijf ventileren in huis: Dit is sowieso al belangrijk, maar zeker als je de houtkachel of open haard aanzet is dit een must. Zorg er dus voor dat er een raampje open staat of dat de ventilatieroosters open staan. Op die manier kan het vuur genoeg zuurstof aantrekken waardoor de rook makkelijker via de schoorsteen naar buiten kan.
9. Check de kleur van de vlammen: Aan de kleur van het vuur kun je zien of je op de juiste manier stookt. Zie je gele, gelijkmatige vlammen en komt er bijna geen rook uit de schoorsteen? Dan is er sprake van ‘goed vuur’. Zijn de vlammen echter oranje en zie je donkere rook, dan is de verbranding niet goed. Zet in dat geval een raampje open.
10. Verantwoord hout: Tot slot wil je qua houtkeuze natuurlijk ook verantwoord bezig zijn. Kies je voor haardhout met een FSC- of PEFC-keurmerk, dan weet je zeker dat het afkomstig is van een beheerd bos.
Tip: is het ruitje van je houtkachel helemaal zwart van het roet? Met deze simpele tip krijg je ‘m weer brandschoon!
Fotocredits
Headerfoto: Marjolein Sintenie