Hoofd Jan Smit niet bijzonder genoeg om als merk te registreren
Zanger, ondernemer en bekende Volendammer Jan Smit heeft een gevoelig blauwtje gelopen bij het Europese Bureau voor Intellectuele Eigendom (EUIPO). Zijn aanvraag om zijn hoofd als merk te registreren is geweigerd. Helaas voor hem is zijn hoofd in het grootste deel van de EU niet meer dan 'een face in the crowd', een gezicht zoals zovelen dus.
De aanvraag werd in 2016 al geweigerd, maar het management van de artiest - voluit Johannes Hendricus Maria Smit - ging hiertegen in bezwaar. Ongeveer acht jaar later is het EUIPO er nu uit. De aanvraag is opnieuw geweigerd.
Een merk moet onderscheidend zijn. En hoe pijnlijk ook voor de artiest, dat is zijn hoofd niet, concludeert het merkrechtbureau van de EU. Dat is pas het geval bij een opvallend kenmerk, zoals de neus van Barbra Streisand of het haar van Donald Trump, staat in het besluit.
Bij het besluit speelt mee dat het merkrecht wordt aangevraagd voor de gehele Europese Unie. En de meeste van de ongeveer 450 miljoen inwoners van de EU kennen Jan Smit niet. "De doorsnee Europese consument ziet (...) slechts de afbeelding van het hoofd/gezicht van een (jonge) man, maar niet per se dat van Jan Smit. Met andere woorden een 'face in the crowd'", schrijft het EUIPO.
Ook het verweer van de zanger dat hij bekend is vanwege zijn optredens op tv in Nederland en Duitsland en het Eurovisie Songfestival haalde niets uit. Ook zijn nummer 1 hits en 15 miljoen views op YouTube maken het rechtenbureau niet uit. Het rechtvaardigt 'op geen enkele wijze de conclusie' dat zijn afbeelding in alle lidstaten bekend is.
Badhanddoeken en lingerie
De aanvraag was gedaan om de inmiddels verouderde foto te gebruiken op een hele rij aan producten: van badhanddoeken, bedlinnen en tafellakens tot vesten, sokken en lingerie. En van deodorant tot zonnebrillen en beltonen.
Waarom wil Jan Smit zijn hoofd eigenlijk als merk wil registreren? "Zodat niet allerlei partijen met het hoofd van Jan Smit aan de haal gaan", verklaart Aloys Buys van zijn management. "Dat niet willekeurige bedrijven zonder te vragen zijn hoofd gebruiken." Volgens hem is dat heel gebruikelijk in de branche.
"Eigenlijk heeft Jan gewoon een iets te gewoon hoofd helaas", vat Bas Kist van merkenbureau Chiever het oordeel van EUIPO samen. Volgens hem is de weigering helemaal niet erg. "Iedereen, en zeker bekende mensen, hebben al portretrecht en daarmee kun je je verzetten als iemand misbruik maakt van je hoofd", zegt Kist.
Een merkregistratie biedt wel wat extra's, maar is volgens hem niet nodig. "Kijk naar Ronaldo, of kijk naar Messi - die hebben ook geen merkrecht", legt hij uit. Zij sluiten hun deals af op basis van hun portrechtrecht. En dankzij dat recht is het ook niet toegestaan om gastendoekjes, servetten, plaids of zelfs een citruspers te laten bedrukken met het hoofd van Jan Smit, zegt Kist.
Hoop op het beroep
Merkplaats B.V., het bureau dat door Smit is ingeschakeld om zijn merkrecht te claimen, is vol vertrouwen dat het beroep succesvol zal zijn. "Het EUIPO weigert altijd in eerste instantie met het argument dat het niet onderscheidend genoeg is", aldus Merkplaats-jurist Thomas Visser, die overigens niet inhoudelijk bij deze zaak betrokken is. "Maar we hebben met succes alle beroepszaken gewonnen."
Kist heeft nog wel een tip hoe ze die zaak kunnen winnen. "Een grote tatoeage op zijn voorhoofd of een neusring", suggereert hij manieren voor Smit om toch in het merkregister te komen.