Aantal ww-uitkeringen loopt hard op door corona: 'Ongekende stijging'

Dat blijkt uit de meest recente cijfers van het UWV en het CBS over de maand maart. Er werden in maart 37.800 nieuwe uitkeringen toegekend, terwijl er 27.600 werden beëindigd.

Het zijn grote getallen, maar de vraag is wat het nu precies zegt. Op het eerste gezicht lijkt de piek niet enorm, met 10.200 meer op een totaal van 250.400. "Over de hele maand lijkt het geen enorme stijging, maar als je dieper in de cijfers duikt zie je dat het aantal ongekend omhoog schiet", zegt hoofd Arbeidsmarktinformatie Rob Witjes van het UWV.

De arbeidsmarktdeskundige somt de percentages op. "Het gaat om 42 procent meer ww-uitkeringen ten opzichte van februari, om 53 procent meer dan vorig jaar maart. Als je kijkt naar de weekgemiddeldes zijn die in de laatste twee weken van maart 66 procent hoger dan in de eerste 11 weken van dit jaar" zegt Witjes. "Met andere woorden: alsof er een stop van de fles is geschoten."

Die stop is vooral van de fles geschoten in de horeca, de uitzendbranche en de cultuursector. Dat zijn ook de sectoren die het snelst en het hardst geraakt zijn door de coronamaatregelen. In de horeca was er sprake van een stijging van 224 procent in ww-aanvragen (4400 nieuwe uitkeringen). Uitzendbedrijven hadden een stijging van 143 procent (9450 nieuwe uitkeringen), de cultuursector een stijging van 94 procent (540 nieuwe uitkeringen).

Vooral jongeren tot 25 jaar, die vaak in bovenstaande sectoren werken, kwamen vaker thuis te zitten met een ww-uitkering in maart. In februari verstrekte het UWV nog 2600 nieuwe ww-uitkeringen aan jongeren, in maart ging het om bijna 7500. Als je dat afzet tegen vorig jaar gaat het om een verdrievoudiging.

Laatste twee weken pieken

Maart had 'twee gezichten' bij het UWV. "In de eerste helft van de maand was het echt business as usual", zegt Witjes. "Medio maart werden toen de coronamaatregelen aangekondigd, en vanaf de nieuwe week zag je het aantal nieuwe uitkeringen enorm pieken. Het zit echt in die laatste twee weken."

Dat betekent ook dat het nog wel even doorwerkt, verwacht het hoofd Arbeidsmarktinformatie. "Dit zien we in april ook wel terug. Ik wil geen paniek oproepen, maar je ziet exact waar de piek start. Zolang we niet precies weten waar de uitgang is, moeten bedrijven harde keuzes maken."

Subsidie en wachten of toch ontslaan? 

Sommige bedrijven kiezen voor de NOW-regeling, waarbij een deel van de loonkosten wordt gecompenseerd, andere bedrijven kiezen ervoor om mensen te ontslaan. "Als morgen of volgende week een contract eindigt sta je als werkgever voor een keuze. Als je niet weet hoe de markt zich ontwikkelt, leidt die onzekerheid tot reflexen en kiest men er wellicht voor om afscheid te nemen van medewerkers."

Daarbij roept Witjes bedrijven op om goed na te denken over eventuele ontslagen. "Begin maart hadden we het nog over enorme krapte op de arbeidsmarkt. Waar het in de vorige crisis fout ging, is dat bedrijven in een reflex mensen ontsloegen, zoals in de bouw. Het heeft jaren geduurd voor sommige sectoren weer op stoom waren."

Grootste daling in zes jaar

Dat we net uit een zeer krappe arbeidsmarkt komen is ook te zien in de arbeidsparticipatiegraad. In januari en februari piekte die nog met 69,3 procent. Afgelopen maand daalde dat percentage naar 69,1 procent.

Dat lijkt een minimale daling, maar is de grootste in zes jaar tijd. We gaan namelijk al jaren omhoog. In de afgelopen drie maanden nam het aantal werkenden, ondanks de dip van de laatste twee weken van maart, ook toe met gemiddeld 4000 extra werkenden per maand.

Laag werkloosheidspercentage

Omdat er in januari en februari veel mensen vanuit werkloosheid naar werk gingen, neemt het aantal werklozen over de afgelopen drie maanden gemiddeld met 10.000 per maand af.

In maart waren er 273.000 mensen tussen de 15 en de 75 jaar werkloos. Zij hebben wel recent naar betaald werk gezocht, maar hebben dat nu niet. Het komt erop neer dat 2,9 procent van de beroepsbevolking werkloos is. Dat is nog steeds erg weinig, het is hetzelfde percentage als in februari.