Iedereen wil geld van het kabinet: dit zijn de verlanglijstjes
Het kabinet ging donderdag met belangenclubs en vakbonden om de tafel over het verzachten van de pijn van de coronacrisis. Net na de prognose van het Centraal Planbureau (CPB) en vlak voor het begrotingsoverleg van het kabinet is dit hét moment om de wensen op tafel te leggen. Dit is wat de lobbyclubs willen.
Terwijl buiten een demonstratie tegen de coronamaatregelen uit de hand is gelopen, wordt binnen druk overlegd over de economische klap van het coronavirus.
Namens het kabinet zijn minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken, D66) en minister Wiebes (Economische Zaken en Klimaat, VVD) aanwezig bij het bestuurlijk overleg in Den Haag. Het is de eerste keer na de korte zomerstop, maar tegelijkertijd een cruciaal moment.
Klap is ongekend hard
Maandag verscheen de CPB-prognose die geldt als de fundering van de rijksbegroting voor Prinsjesdag op 15 september.
De conclusie? De coronaklap is ongekend hard: werkloosheid en faillissementen staan voor de deur en het begrotingstekort loopt op tot 7 procent (2020) en 4 procent (2021). Nog los van een eventuele tweede besmettingsgolf.
Maar daarentegen verwacht het CPB ook herstel voor 2021. Na de economische krimp van ruim 5 procent dit jaar, wordt in de basisraming voor 2021 een groei van 3 procent verwacht.
Wel of geen nieuwe steunpakketten?
Belangrijke kanttekening: in de augustusraming gaat het CPB ervan uit dat er na 1 oktober géén nieuwe steunpakketten komen voor het bedrijfsleven. Juist daarover wordt vandaag en ook komende week stevig overlegd in Den Haag.
Komt er bijvoorbeeld een derde NOW-regeling (Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid) om de loonkosten van noodlijdende bedrijven te vergoeden? Of kunnen specifieke sectoren zoals de bouw, de evenementenbranche of het OV rekenen op extra geld?
Rondgang langs de lobbyclubs
Uit een rondgang van RTL Z langs de aanwezige werkgevers- en werknemersverenigingen en bonden blijkt donderdag dat de belangenclubs de kaken voorlopig stijf op elkaar houden.
"We horen pas vandaag hoe het kabinet erover denkt", zegt een woordvoerder van VNO-NCW en MKB-Nederland desgevraagd. "Waaronder een eventuele NOW III."
Ook de woordvoerder van FNV-voorzitter Han Busker wil nog weinig kwijt. Hij verwacht dat de lobbyclubs pas volgende week hun eisen op tafel leggen, en dat de vakbond het ijzer 'zeker zal smeden' nu het heet is. Het team van minister Koolmees laat eveneens niets los.
Tegelijkertijd is duidelijk dat het kabinet harde noten heeft te kraken: iedereen wil geld van de overheid om het hoofd boven water te houden.
De wensen die wij boven water kregen:
De Nederlandse Spoorwegen en OV-bonden willen overheidssteun om ook in 2021 met deels lege treinen, bussen, trams en metro's te kunnen blijven rijden. Waarschuwing: zonder steun valt de gehele ov-sector stil.
Vakbond FNV wil een steunpakket voor de economie die verder gaat dan drie maanden, oftewel voor de rest van 2020 en deels al voor 2021.
Ook: een regeling voor de evenementenbranche (zo'n 100.000 werkplekken), een van de weinige sectoren die nog geen versoepelingen kreeg. Waarschuwing: als NOW 2.0 eindigt op 1 oktober verliezen 51.000 mensen in deze sector hun baan.
VNO-NCW en MKB-Nederland vinden dat Nederland investerend de crisis uit moet komen. Zij willen onder meer:
- een 'investeringsherstelpakket' met gerichte maatregelen (denk aan fiscale voordelen en een investeringsfonds).
- een impuls voor de woningbouw en voldoende 'stikstofruimte' om dat te bewerkstelligen, gepaard met 'gerichte uitvoering van natuurherstel'.
- het versnellen van investeringen in mobiliteit (denk aan onderhoud, nieuwe wegen en OV-voorzieningen).
- ondersteuning voor het maken van de klimaattransitie en digitalisering, ook voor het mkb.
Ook willen de twee lobbyclubs een nieuw steunpakket, bestaande uit:
- een NOW-regeling voor 'laatcyclische' bedrijven die de klap dus pas later krijgen (denk aan de bouw). Ook moet de NOW ervoor zorgen dat vakkrachten behouden kunnen blijven en dat bedrijven kunnen 'herstructureren zonder ontslagboete'.
- steun aan bedrijven die verplicht dicht zijn of met forse beperkingen te maken hebben.
- aangepaste Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) voor die bedrijven waarvoor het maximum van 50.000 euro te laag is om te overleven.
- subsidies voor omscholing, praktijkleren en zij-instromers.
- voortzetting van staatsgaranties op bankkredieten (zoals de BMKB- en GO-regelingen) na 31 december 2020.
Voor boerenbelangenorganisatie LTO is het van belang dat de hele economie blijft draaien, legt een woordvoerder uit. Economische krimp tegengaan is de belangrijkste opdracht. Ook zij willen investerend de crisis uit.
"Dat betekent dat voor sommige bedrijven een voorzetting van de steun noodzakelijk is, bijvoorbeeld via de NOW. Niet alleen voor primaire producenten, maar ook de rest van de keten, in het bijzonder horeca en foodservice."
Daarnaast hamert LTO op het belang van open grenzen, met name voor de mensen die werken in de agrarische sector. LTO vreest voor de gevolgen als een tweede opleving van het virus zou betekenen dat er weer lockdowns komen in meerdere landen in Europa.
De Vakcentrale voor Professionals (VCP) pleit al langer voor omscholing of bijscholing voor mensen die zonder werk zitten. Daardoor kunnen mensen aan werk worden geholpen in sectoren die toekomstbestendig zijn. Het wijst bijvoorbeeld op de oude regeling NL leert door, waarmee mensen met een baan of mensen die een baan zochten, ontwikkeladvies konden vragen en scholing konden volgen.
ZZP Nederland en FNV Zelfstandigen
De belangenorganisaties voor zzp'ers willen dat de zogenaaamde TOZO-regeling na 1 oktober met drie maanden wordt verlengd.
Met die regeling krijgen zzp'ers een tegemoetkoming als zij zonder inkomen zitten tijdens de coronacrisis.
Onder andere FNV en ZZP Nederland willen dat de nieuwe regeling geldt tot 1 januari, zodat zelfstandigen ook de tijd hebben om zich te heroriënteren of hun bedrijf op orde te krijgen.