Advies: stop pas na 2030 met subsidies op stoken biomassa voor warmte
De omstreden subsidies voor het stoken van zogeheten houtige biomassa om warmte op te wekken, kunnen voorlopig nog niet worden stopgezet. Als dat voor 2030 zou gebeuren, komt het halen van de klimaatdoelen in gevaar, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) na onderzoek.
De belangrijkste adviseur op energiegebied deed het onderzoek op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Tweede Kamerlid Matthijs Sienot (D66).
Omstreden maatregel
Het verbranden van biomassa afkomstig van hout werd bij het maken van de klimaatplannen van de overheid als duurzaam gezien, maar is inmiddels omstreden.
Bij de verbranding van houtsnippers (pellets), houtafval en ouderwetse houtblokken in de open haard gaat veel energie verloren, er komt veel CO2 bij vrij en het gaat ten koste van bossen. Nog een nadeel: het hout dat nodig is om in Nederland energie of warmte op te wekken, moet voor een groot gedeelte uit het buitenland komen.
Kortom: de nadelen zijn groot en de behaalde klimaatwinst is klein, concludeerde de Sociaal Economische Raad (SER) in de zomer van vorig jaar. Het adviseerde het kabinet dan ook om te stoppen met het stimuleren van energie en warmte opwekken uit biomassa.
In totaal verdeelt het kabinet voor 8,7 miljard aan subsidies voor bijstook van biomassa afkomstig van hout in biomassacentrales, blijkt uit de antwoorden van Kamervragen door minister Eric Wiebes (Economische Zaken, VVD) eind vorig jaar.
PBL: alternatieven nu nog niet genoeg
Het PBL op zijn beurt concludeert nu dat dit voorlopig alleen nog niet mogelijk is als het gaat om het verbranden van biomassa afkomstig uit hout om warmte op te wekken. De reden: er zijn te weinig alternatieven op dit moment om huizen, fabrieken en kassen van te verwarmen.
Dat zou bijvoorbeeld kunnen met aardwarmte, warmte uit water van fabrieken of afvalwater. Daar wordt nu ook al wel mee geëxperimenteerd, maar de ontwikkelingen staan nog in de kinderschoenen.
In de tussentijd is er wel gewoon warmte nodig, en het gat dat achterblijft als er gestopt wordt met het stoken van hout in verwarmingscentrales, is te groot de komende jaren.
Hout verbranden voor warmte
Vorig jaar werd in totaal 2094 petajoule (PJ) aan energie verbruikt. Bijna de helft daarvan, 976 PJ, was voor warmte.
Daarvan wordt 182 PJ - nog geen 10 procent - opgewekt uit duurzame energiebronnen, zoals zon, wind, waterkracht of biomassa. Die laatste is goed voor 106 PJ, meer dan de helft. En daarvan is 55 PJ te danken aan de verbranding van houtpellets, tuinafval en houtblokken.
Van de totale Nederlandse energieopwekking, komt dus nog geen 3 procent uit de verbranding van houtige biomassa.
Toch gaat het om flinke hoeveelheden. Om de 55 PJ te kunnen opwekken, is 3,1 miljoen ton aan droog hout nodig. Als je dat in Nederland zou willen oogsten, moet je daarvoor een bos van 21.000 hectare kappen. Dat is een oppervlak ter grootte van Amsterdam.