Ministerie: gratis kinderopvang voor niet-werkenden zou tot chaos leiden in sector
Er is serieus overwogen om de kinderopvang ook voor niet-werkende ouders bijna gratis te maken, maar in het regeerakkoord is daar toch maar vanaf gezien. De vrees bestond dat er dan een groot personeelstekort zou ontstaan.
Dat blijkt uit formatiestukken die onlangs zijn vrijgegeven.
Regeringspartijen D66 en ChristenUnie wilden allebei dat de kinderopvang ook bijna gratis zou worden voor niet-werkende ouders. Uiteindelijk is daar niet voor gekozen, na advies van het ministerie van Sociale Zaken.
Gevolgen groot
Werkende ouders krijgen vanaf 2025 95 procent vergoed. Dat geld wordt dan ook direct naar de kinderopvang overgemaakt, en niet via een omslachtige toeslag aan de ouders verstrekt die daar vervolgens de opvang weer deels mee kunnen betalen.
Tijdens de onderhandelingen over een nieuw kabinet vroegen de onderhandelaars aan het ministerie van Sociale Zaken wat een realistische planning zou zijn om de opvang ook voor niet-werkende ouders vrijwel gratis te maken en wat daar de gevolgen van zouden zijn.
Die bleken behoorlijk groot. De verwachting is dat de sector dan binnen een paar jaar met 29 procent zou moeten groeien. En dat terwijl er nu al een schrijnend tekort aan personeel is op veel plekken. Ook als er enkele tientallen miljoenen uitgegeven zouden worden om personeel te behouden en aan te trekken, zouden er waarschijnlijk te weinig mensen zijn om het werk te doen.
Zwijg erover in het regeerakkoord
Sociale Zaken waarschuwde dan ook voor 'grote risico's' als er gekozen zou worden om de opvang voor iedereen bijna gratis te maken in 2025. "Het advies is om deze datum niet op te nemen in het regeerakkoord, want we weten niet of de sector dit aankan."
Gevreesd werd voor wachtlijsten, waardoor het combineren van werk en zorg alleen maar moeilijker zou worden. Precies wat met niet wil bereiken dus. Realistischer zou volgens de ambtenaren zijn om pas later – en paar jaar na de huidige kabinetsperiode – de regels ook te verruimen voor mensen die niet werken, als men dat nog zou willen.
In ieder geval is er geluisterd naar het advies. In het regeerakkoord wordt met geen woord gerept over niet-werkende ouders.
Overigens zal de vraag naar opvang ook in het huidige voorstel enorm stijgen de komende jaren. De verwachting is dat er in 2025 10 procent meer gebruik van wordt gemaakt. De jaren daarna stijgt dat naar 21,4 procent.
Die verwachte stijging van de vraag baart ook de sector zorgen. De brancheorganisatie waarschuwde eerder al dat het ten koste gaat van de kwaliteit, ook omdat ouders minder betrokken zouden zijn als kinderopvang zo vrijblijvend wordt. Ook wordt er gevreesd voor lange wachtlijsten. Op veel plekken hebben ouders en kinderen daar nu al mee te maken.