Belastingdienst krijgt recordboete privacywaakhond wegens zwarte lijst
De Belastingdienst krijgt een recordboete van 3,7 miljoen euro vanwege de illegale en stelselmatige verwerking van persoonsgegevens van burgers. Dat deed de fiscus via de zogenoemde Fraude Signalering Voorziening (FSV).
In de FSV, ook wel bekend als de zwarte lijst, verzamelde de dienst allerlei gegevens over belastingplichtigen die fraude hadden gepleegd of daar van verdacht werden door de fiscus. Wie eenmaal op de lijst stond, kon daardoor in grote problemen raken.
Grote problemen
Zo kregen slachtoffers van de toeslagenaffaire geen betalingsregeling aangeboden, omdat ze op de zwarte lijst van de Belastingdienst stonden. Daardoor raakten mensen in extreem diepe schulden met alle gevolgen van dien. Ook werden toeslagen pardoes stopgezet als iemand op de lijst werd gezet.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP), de privacywaakhond die de boete uitdeelt, stelt vast dat er bijna een kwart miljoen mensen op de lijst stonden, en nog eens 30.000 ondernemers.
Illegale verwerking van gegevens
In het systeem werden allerlei persoonsgegevens verwerkt, die de Belastingdienst helemaal niet had mogen gebruiken. Denk aan nationaliteit, gegevens over de gezondheid en gegevens over strafrechtelijk verleden. Daar komt ook nog eens bij dat veel gegevens niet accuraat waren.
Als klap op de vuurpijl waren de gevoelige persoonsgegevens volgens de AP ook nog eens slecht beveiligd. De Belastingdienst overtrad daardoor maar liefst zeven jaar, van 2013 tot en met 2020, de wet.
Lang geheim
Het bestaan van de zwarte lijst werd jarenlang angstvallig geheim gehouden door de Belastingdienst. Het bestaan ervan kwam pas aan het licht door onthullingen van RTL Nieuws en Trouw over de toeslagenaffaire.
Uit een eerder onderzoek van de AP bleek al dat mensen bij de geringste signalen op de lijst konden komen. Zelfs een anonieme melding van een jaloerse ex of een boze buurman kon al genoeg zijn. "Onschuldige mensen zijn hierdoor gedupeerd", zei AP-voorman Aleid Wolfsen al eerder.
Belastingdienst legt zich neer
"Het oordeel van de Autoriteit Persoonsgegevens ten aanzien van FSV is hard en onmiskenbaar en laat nogmaals zien dat fundamentele verbeteringen bij de Belastingdienst noodzakelijk zijn", zegt staatssecretaris Marnix van Rij.
"Burgers hebben er recht op dat de overheid zorgvuldig met hun gegevens omgaat. Het besluit is een bevestiging van de noodzaak om de gegevensverwerking in het signalenproces voor het toezicht anders in te richten, zodat wordt voldaan aan de wet- en regelgeving."
"Ik deel het oordeel van de AP dat FSV nooit op deze manier ingezet had mogen worden. De opgelegde boetes ervaar ik als een pijnlijke, maar begrijpelijke gevolgtrekking gezien de ernst van de bevindingen. Ik zal mij niet verzetten tegen de boetes en deze voldoen."