Waarom een kleine bestelling nog vaak in een te grote doos zit

Voormalig weervrouw Helga van Leur deelde onlangs een foto van twee kleine potjes crème verpakt in een grote schoenendoos. Ze schrijft erbij: 'Wat denken jullie: valt er nog wat te verbeteren met verzenddozen?'

Sommige volgers vinden dat Van Leur maar naar de winkel had moeten fietsen, 'met een herbruikbare tas'. De weervrouw zelf denkt dat verzending per envelop een goed alternatief was geweest.

Volgens Marcel Keuenhof, adviseur bij het Kennisinstituut voor Duurzame Verpakkingen (KIDV), is de dozenkwestie vrij simpel. "Kleinere bedrijven hebben meestal maar een beperkt aantal van een bepaald formaat aan dozen op voorraad. Dus als het ene net niet past, volgt er een doos die meteen een slag groter is", aldus de verpakkingstechnoloog.

"Vanuit de automatisering is het logisch dat men liever met dozen dan met kleine enveloppen werkt, want dozen zijn makkelijk te herkennen en makkelijk op te pakken."

Daar komt nog bij dat er, hoe klein een verpakking in principe ook is, er wel ruimte moet overblijven voor een adreslabel. En die zijn vaak redelijk groot.

Automatisch inpakken

Keuenhof benadrukt dat de 'grote knapen',  zoals Zalando, Amazon en Bol.com op een heel andere manier inpakken. "Daar is het proces in grote mate geautomatiseerd", zegt hij. "Ze hebben ook verpakkingsmachines die de dozen precies op maat snijden."

"Klopt", zegt Joost Morel, woordvoerder bij Bol.com. "Sinds 2017 pakken we artikelen machinaal in en sinds 2021 hebben we zelfs een multi-inpakmachine." Die laatste machine kan verschillende producten inpakken in één doos. Wel zo handig, als je meerdere producten bij de webwinkel bestelt.

Door op maat te verpakken kunnen er meer artikelen mee met de bezorger. "En dat zorgt ook weer voor minder CO2-uitstoot", aldus Morel. Bol.com heeft 34 miljoen artikelen in het assortiment en werkt samen met 51.000 verkooppartners.

Deze partners kunnen ervoor kiezen om het hele verpakkings-, distributie- en verzendingsproces door Bol.com te laten doen. "Het kan ook dat wij alleen de verzending voor ze doen, of dat zij inpakmateriaal bij ons afnemen", aldus Morel.

Hoe jouw bestelling uiteindelijk binnenkomt is afhankelijk van al deze factoren. Over het algemeen geldt: hoe groter de webwinkel, hoe meer doosmaten, hoe minder 'verpakte lucht'. 

800 pakketten per minuut

Het komt volgens de woordvoerder van Bol.com dan ook niet vaak voor dat klanten hun beklag doen over een onnodig grote doos. Simpelweg omdat het steeds minder voorkomt.

"Bij 75 procent van onze bestellingen hoeven we ook geen vulmateriaal meer te gebruiken, dat is ook een groot voordeel met het oog op duurzaamheid. Maar je kunt het niet altijd voorkomen."

Laten we ook vooral niet vergeten: dozen om een product zijn vaak gewoon nodig. "Bijvoorbeeld vanwege bescherming van het product, of om privacyredenen", zegt Niels Agatz, hoogleraar last-mile toeleveringsketens aan de Rotterdam School of Management. "Je wil een iPhone liever niet herkenbaar vervoeren."

Zonder doos?

Volgens Agatz lopen er wel experimenten, onder meer bij PostNL en Bol.com, om te kijken of sommige producten zonder extra verpakkingsdoos verstuurd kunnen worden. Want waarom zou je een goed ingepakte stofzuiger nog in een extra doos stoppen?

"Maar het is lastig om in een geautomatiseerd proces de juiste producten eruit te vissen die hier geschikt voor zijn. Dat maakt het complex."

Dat er nu extra bezorgbusjes zouden rondrijden door het 'onnodig vervoer van lucht' is volgens Agatz niet aan de hand. "Bij de reguliere bussen is ruimte over het algemeen geen beperkende factor", zegt hij. "Tijd is vaak wel een beperkende factor: hoeveel adressen kan een bezorger op een dag langsgaan?"

Dat distributiecentra liever met dozen dan met enveloppen werken, herkent de hoogleraar niet. "Toevallig was ik laatst nog bij een distributiecentrum in Nieuwegein waar kleine poststukken op een geautomatiseerde manier worden verwerkt. Misschien dat er soms eens eentje van de band valt, maar dat lijkt me geen reden om er dan maar een doos omheen te doen", zegt hij.

"En als enveloppen echt klein zijn, gaan ze mee met de gewone poststroom."

Geen moeite doen

Agatz ziet vooral dat er voor postbedrijven nu weinig prikkels zijn om met meer verschillende doosmaten te werken. De kartonkosten zijn laag en het onderscheid qua tarieven relatief klein. "Dan ga je niet heel veel moeite doen voor een passende doos als het qua kosten niet uitmaakt", zegt hij.

Er valt dus nog best wat te verbeteren, met die verzenddozen. Verpakkingstechnoloog Marcel Keuenhof vrees dat er op den duur alleen maar meer dozen bij komen. "Dat we steeds minder offline kunnen kopen en dat online winkelen nog massaler wordt."

Al heeft die stijgende omzet wellicht ook een voordeel: "Dat meer bedrijven dan het geld hebben om te investeren in duurzaamheid."