Hoe hip warenhuis Hutspot na doorstart alsnog op de klippen liep

In de vestiging van Hutspot in de Amsterdamse Van Woustraat is niets te merken van de aankondiging dat ook de twee resterende winkels van de ooit snelgroeiende keten binnenkort de deuren sluiten.

Toegegeven, het is eind maandagmiddag niet erg druk in de winkel. Een groepje Aziatische toeristen en enkele stelletjes lopen langs de smaakvolle stellingen met kleding, vintage meubels, woondecoraties, keukenartikelen, sieraden en kunst.

Smaakvolle stellingen

Maar van schreeuwerige borden met 'opheffingsuitverkoop' en halflege schappen is nog geen sprake. Sterker nog, achter de kassa staat zelfs een bordje met een vacature voor een verkooptalent. Dat bordje kan weg, want binnen zes weken gaat ook deze winkel en de Eindhovense vestiging dicht.

Assistent-winkelmanager Jona, die achter de kassa staat, betreurt de sluiting. "Ik werk hier al drie jaar, maar ken Hutspot al vanaf het begin omdat een van de oprichters een familievriend is."

Zonde

Hij denkt dat de winkel na de doorstart van februari te snel is heropend. "Misschien had na het faillissement eerst beter moeten worden nagedacht over een aanpassing van het concept, bijvoorbeeld een terugkeer naar meer duurzaamheid."

De assistent-winkelmanager heeft begrepen dat er momenteel nog wordt gekeken naar mogelijkheden om toch iets van het concept voort te zetten. "Ik hoop het, want het zou zonde zijn als dat verdwijnt." Zijn vrouwelijke collega achter de kassa knikt instemmend.

Veelbelovend begin

Het concept wordt negen jaar geleden bedacht door drie jonge ondernemers; Nick van Aalst, Pieter Jongens en Reinier Bernaert. Met een investering van elk 5000 euro openen zij onder de naam Hutspot een zogenoemde 'pop-up' winkel in de Utrechtsestraat in Amsterdam.

In de tijdelijke winkel kunnen creatieve ondernemers en ontwerpers, kunstenaars en startende merken die nog geen voet tussen de deur krijgen bij de grote winkelketens, hun spullen verkopen. De oprichters selecteren leveranciers die iets origineels en bijzonders bieden.

Het winkelconcept slaat aan, en niet veel later openen de drie een vaste winkel aan de Van Woustraat in de populaire Amsterdamse wijk De Pijp. Aanvankelijk herbergt het miniwarenhuis zelfs een barbier en lunchroom.

Prijswinnend concept

Opnieuw zijn de reacties in de pers en op social media lovend, en begin 2014 opent Hutspot een tweede winkel aan de Amsterdamse Rozengracht. Ook wint het bedrijf dat jaar de Beste Start Up Award, waarmee het onder meer maaltijdbezorger Hello Fresh verslaat.

Daarna breidt Hutspot ook uit naar andere grote steden in Nederland, met winkels in Utrecht (2015), Rotterdam (2016) en Eindhoven (2017).

Gloriejaar

Het absolute topjaar is 2019, waarin de ondernemers maar liefst drie nieuwe winkels openen. Het mini-warenhuis vestigt zich in Den Bosch en Breda. En in het Amsterdamse luxewinkelcentrum Magna Plaza komt een winkel van 700 vierkante meter met een 'uitgekiende mix van avant garde mode, innovatief design en lokale kunst'.

Daarmee zijn de oprichters nog lang niet tevreden. Die zomer kondigt Hutspot aan binnenkort ook zijn eerste buitenlandse winkel te openen, in Antwerpen. Daarna staan andere buitenlandse steden op de agenda.

Financiering

Bij de groeispurt kunnen de drie oprichters niet teren op de diepe zakken van rijke investeerders. In 2016 zoeken zij naar geldschieters om de groei van de winkelketen te financieren, maar aanvankelijk ketsen gesprekken met ondernemers als Roland Kahn af.

Uiteindelijk financiert Hutspot de groei uit de lopende inkomsten en met een bescheiden investering van een kleine investeerder, zegt financiële man Reinier Bernaert.

Wat ook helpt, is dat Hutspot de voorraden niet hoeft in te kopen. De spullen die in de winkels worden verkocht, zijn grotendeels van leveranciers. Die betalen het bedrijf een bedrag voor het gebruik van de winkel en dragen een deel van hun omzet af.

Aanloopverliezen

De snelle groei leidt desondanks tot aanloopverliezen. In de media presenteert Hutspot zich altijd als goedlopend winkelbedrijf, maar dat valt in elk geval voor de afgelopen jaren achteraf gezien tegen.

Uit financiële verslagen blijkt dat Hutspot in 2018 een omzet van 4,4 miljoen euro boekt. Het verlies bedraagt zo'n 100.000 euro. In 2019 stijgt de omzet naar 5,3 miljoen euro. Het verlies verdubbelt, tot 217.000 euro.

Corona

Het coronajaar 2020 betekent de nekslag voor Hutspot. Een belangrijk deel van het jaar moeten de winkels dicht, en met de nog maar net begonnen webwinkel kan de weggevallen omzet niet worden gecompenseerd.

Wel maakt de winkelketen dankbaar gebruik van overheidssteun. Uit de registers van het UWV blijkt dat acht Hutspot-bedrijven in 2020 alleen al 580.000 euro aan loonsteun ontvangen.

Geen vet op botten

Ook onderhandelen de ondernemers met de eigenaren van de winkelpanden over tijdelijke huurverlagingen, maar dat levert te weinig op. De omzet van de Hutspot-bedrijven valt in 2020 terug tot 4 miljoen euro. Onder aan de streep prijkt een megaverlies van 1,5 miljoen euro, zeven keer meer dan het jaar ervoor.

Mede door de mega-investeringen in 2019 in de nieuwe winkels en een nieuw automatiseringssysteem had Hutspot niet genoeg vet op de botten om het coronajaar door te komen, zegt financiële man Bernaert. "Wij hebben in 2019 diep in de buidel getast om 'all in' te gaan. Daarom was 2020 des te meer een bittere pil voor ons."

Faillissement

Rond de kerst besluiten de drie ondernemers het faillissement aan te vragen. Dat wordt eind december vorig jaar uitgesproken. De ruimhartige overheidssteun die ervoor heeft gezorgd dat er ondanks de coronamisère nauwelijks bedrijven failliet gingen, heeft Hutspot niet kunnen redden.

Dat is niet alleen beroerd nieuws voor de drie eigenaren en de 80 medewerkers van Hutspot, maar ook voor de bijna 400 leveranciers van de winkelketen.

Veel beginnende ontwerpers, bedrijfjes en kunstenaars dreigen door het faillissement een belangrijk afzetkanaal te verliezen. Ook hebben veel van hen nog geld tegoed, en hebben zij hun spullen nog in de winkels van Hutspot staan. Het terughalen daarvan is een tijdrovende, kostbare en weinig bevredigende exercitie.

Doorstart

Tijdens de afwikkeling van het faillissement constateert curator Peter Bos dat het bedrijf een schuld van ruim 1,5 miljoen euro heeft bij het UWV en de Belastingdienst. Daarnaast hebben ruim duizend 'gewone' schuldeisers zo'n 1,6 miljoen euro van Hutspot tegoed.

Maar de curator komt in februari ook met goed nieuws. Hutspot kan een gedeeltelijke doorstart maken, onder vleugels van de eigenaar van de succesvolle winkelketen Dille & Kamille.

Dille & Kamille (36 vestigingen, omzet ruim 50 miljoen euro) is de coronacrisis wél goed doorgekomen. Eigenaar Hans Geels ziet kansen voor de Hutspot-winkels in de Amsterdamse Van Woustraat en Eindhoven en de webshop.

Voor de kansrijke onderdelen betaalt Geels de curator 170.000 euro. "We gaan onze kennis en die van Hutspot bundelen, en weer een financieel gezond bedrijf van Hutspot maken", zegt de ondernemer begin dit jaar enthousiast in Het Parool.

Zegen voor leveranciers

Zodra er weer een gezonde basis is, zou Hutspot bovendien ook weer nieuwe winkels kunnen openen. "De bedoeling is dat er uiteindelijk vijf à zes Hutspotten komen", aldus Geels.

Ook voor de leveranciers van Hutspot is de doorstart een zegen. Curator Bos spreekt met de nieuwe eigenaar af dat de relaties met 80 procent van de leveranciers zullen worden doorgezet.

Nieuwe problemen

De praktijk blijkt echter weerbarstiger. In april constateert curator Bos in zijn eerste faillissementsverslag al dat een aantal leveranciers van Hutspot ontevreden is over de manier waarop Geels met hen omgaat.

Na door curator Bos ter verantwoording te zijn geroepen, belooft de doorstarter beterschap. Maar in het tweede verslag uit augustus schrijft Bos dat de problemen nog niet zijn opgelost.

Doorstart mislukt

De problemen met de leveranciers blijken de voorbode van méér slecht nieuws. Eind vorige week meldt Hutspot dat ook de twee resterende winkels en de webshop vóór het einde van het jaar zullen sluiten.

Ondernemer Geels is wegens vakantie onbereikbaar voor commentaar. Zijn woordvoerder Noud Bex wijt de mislukking aan een ondoordachte doorstart. "In plaats van de winkels begin van dit jaar snel te heropenen, hadden we beter eerst opnieuw naar de tekentafel kunnen gaan om te bepalen waar de behoefte van de klanten ligt."

Niet levensvatbaar

Volgens Bex bleef Hutspot daardoor te veel een kledingwinkel, en kon het de voorgenomen verschuiving naar lifestyle niet maken. "Ook bleken er nauwelijks online mogelijkheden, omdat daarin door de vorige eigenaren nauwelijks was geïnvesteerd. Zo kwamen we al snel in een verlieslatende situatie, en moeten we nu sluiten. Tja, het zijn prachtige winkels, maar ze moeten wel levensvatbaar zijn."

Hoeveel verlies Hutspot afgelopen jaar maakte, wil de woordvoerder niet kwijt. "Dat houden we intern."

Rommelige administratie

De problemen met de leveranciers worden door Bex gebagatelliseerd. "Er was wel sprake van onvrede bij een paar leveranciers, maar dat hebben we in de loop van het jaar grotendeels opgelost."

De woordvoerder wijt de problemen aan de overgenomen administratie, die een rommeltje zou zijn geweest. "Die bleek zacht gezegd niet helemaal op orde."

Leveranciers toch de klos

Curator Bos ontkent echter dat de problemen met de leveranciers zijn opgelost. "Bij de doorstart sloot ik een akkoord waarin ook de belangen van de leveranciers werden gediend. Al snel ontstond daarover gedoe, en voor die situatie is nog steeds geen eindoplossing."

De curator betwijfelt ook of die problemen worden opgelost, nu de resterende winkels sluiten. "Dat Dille & Kamille met de winkels stopt, moest ik vrijdag uit de pers vernemen. Ik las inmiddels dat de gemaakte afspraken over de leveranciers zullen worden nageleefd, maar hoe zij dat voor zich zien is mij onduidelijk."

Passende afspraken

Volgens de woordvoerder van Hutspot wordt momenteel met leveranciers en schuldeisers over 'passende afspraken' gesproken. "We willen de zaken op een nette manier afwikkelen", aldus Bex.

"Leveranciers kunnen hun spullen terughalen, of meedoen aan de opheffingsuitverkoop. Over de bedragen die we nog schuldig zijn, willen we in gesprek om tot een oplossing te komen. Of die worden terugbetaald, kan ik nog niet zeggen. Maar het is voorbarig om te zeggen dat dat niet zo is."

Vals

De gedupeerde leveranciers zijn niet de enige die onvrede voelen over de mislukte doorstart van Hutspot. Mede-oprichter Reinier Bernaert zegt 'geïrriteerd' te zijn door de manier waarop Dille & Kamille de mislukking van de doorstart verklaart, door te wijzen op de gebrekkige administratie en webshop.

"De mensen achter Dille & Kamille proberen de bal nu door te schuiven naar de oprichters. Dat is niet fair en ook een beetje vals. Zij zijn tenslotte degenen die met de beste onderdelen van Hutspot zijn doorgestart, en er zelf niet in slaagden daarvan een succes te maken. Zij lijken zich in het project te hebben verslikt", zegt Bernaert.