Amsterdam: voorlopig geen nieuwe dark stores van flitsbezorgers

Het regent en je hebt geen zin om voor een halfje bruin en een pot pindakaas naar buiten te gaan. Of het het is half twaalf 's nacht en je wilt nog wat bier en chips bestellen als er wat vrienden zijn.

Dan kun je het gewoon laten thuisbezorgen. Binnen tien minuten heb je je spullen in huis, beloven de flitsbezorgers. Voor het bezorgen betaal je 1,80 euro. Vanaf een bepaald bedrag, dat verschilt per bedrijf, vervallen de bezorgkosten.

Het zijn niet alleen maar jongeren die dat doen, alhoewel zijn er wel relatief vaker van gebruik van maken.

Overlast ervaren

Het bezorgen gebeurt vanuit dark stores, een soort kleine distributiecentra midden in woonwijken, van waaruit de bezorgers naar de klanten fietsen.

Handig dus? Maar anderen ervaren overlast. Die dichtgeplakte etalageruiten (vandaar de naam dark stores) staan niet zo fraai in je straat, vinden veel mensen. En mensen vinden het vervelend dat er de hele dag door bezorgers voor de deur van een dark store staan, dat de stoep is geblokkeerd als er wordt bevoorraad en dat dat bezorgers zich niet altijd om de verkeersveiligheid bekommeren.

Bestemmingsplan

Daarom heeft de gemeente Amsterdam besloten dat het maximaal een jaar geen nieuwe dark stores in de stad wil. In de tussentijd moet dan worden bekeken aan welke voorwaarden nieuwe dark stores moeten voldoen. Nu is er nog geen speciale vergunning nodig, zegt Dirk van den Bosch, woordvoerder van de gemeente Amsterdam.

De gemeente wil een 'paraplubestemmingsplan', een bestemmingsplan dat over alle bestemmingsplannen heen valt, aldus Van den Bosch.  "Flitsbezorgers en dark stores zijn een nieuwe economische ontwikkeling, die nog niet in een bestemmingsplan zijn gevat."

Nieuw fenomeen

Dat is niet zo verwonderlijk. Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar het is slechts iets meer dan 13 maanden geleden, medio december 2020, dat Gorillas als eerste flitsbezorger in Nederland begon. Dat was in Amsterdam.

Inmiddels zijn er in de hoofdstad nog drie andere speler bijgekomen: Flink, Getir en Zapp. "Op 14 januari waren er in Amsterdam in totaal 31 dark stores, maar ongetwijfeld zijn het er inmiddels meer", zegt Van den Bosch.

Vergelijking met Airbnb en Uber

Dirk Mulder, die zich bij ING Bank onder meer richt op detailhandel, maakt de vergelijking met Airbnb en Uber. Daar heeft de overheid heel lang mee gewacht om in te grijpen. "want naast alle positieve effecten, zijn er ook veel negatieve."

Straks kan de gemeente ingrijpen als een flitsbezorger een nieuwe dark store wil openen, maar als ze er eenmaal zitten, dan is het lastiger, zegt hij.

Naar bedrijventerrein?

Van den Bosch wil niet zeggen dat een paraplu-bestemmingsplan ertoe zal leiden dat nieuwe dark stores straks naar bedrijventerreinen zullen moeten, om overlast in woonwijken te verminderen.

Maar als flitsbezorgers naar een bedrijventerrein moeten, dan zullen ze de belofte van levering binnen tien minuten niet meer kunnen waarmaken, denkt Mulder. "Hoe interessant is het dan nog, of vinden consumenten het niet zo erg als ze straks in plaats van tien minuten wat langer, zeg een half uur, moeten wachten, vraagt hij zich af.

'Onomkeerbare trend'

Mulder denkt wel dat flitsbezorging een onomkeerbare trend is. "Het is bij jongeren en jonge gezinnen heel populair, je kunt het niet zomaar wegstoppen. Maar je kunt wel kijken of het het niet beter kunt reguleren, waardoor de overlast voor de omgeving beperkt wordt."

Gorillas wil nog geen commentaar geven. Getir en Zapp waren niet meteen bereikbaar voor commentaar. Flink laat in een email weten 'verrast' te zijn door de beslissing van de gemeente Amsterdam. Het bedrijf zegt met het college van burgemeester en wethouders contact te hebben opgenomen om in gesprek te gaan over de plannen. Daarop zou Flink nog geen reactie hebben ontvangen.

Verder zegt het met het bestuur van stadsdeel West een constructief gesprek hebben gehad over een nieuwe locatie. Voor verdere vragen was Flink niet meteen bereikbaar.