Hoe Drogisterij.net, de oudste online drogist, op de klippen liep

Met het recente faillissement van Drogisterij.net is een einde gekomen aan de oudste nog bestaande online drogisterij van Nederland. Ondernemer Jaap Santifort richtte het bedrijf op in 1999, het jaar waarin ook webwinkels en handelsplatformen als Bol.com, Coolblue en Marktplaats het licht zagen.

Die branchegenoten groeiden uit tot miljardenbedrijven, terwijl talloze andere webwinkels het loodje legden. Drogisterij.net wist twee decennia lang mee te draaien als succesvolle middenmoter, maar heeft het dus uiteindelijk ook niet gered. Oprichter Santifort kijkt terug.

Vroege webwinkel

Santifort was handig met computers en begon in 1999 drogisterijartikelen via internet te verkopen. "Ik kom uit een echte drogistenfamilie, dus de keuze voor die producten voelde vertrouwd."

Toen de zaken begonnen te lopen zegde de jonge ondernemer zijn baan als ict'er op en werd voltijds webwinkelier. "Om het bedrijf te financieren verkocht ik mijn huis, en ging tijdelijk in een caravan wonen."

Aanvankelijk pionierde Santifort vanuit de kelder van de familiedrogisterij in Stellendam, op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee. De eerste jaren waren niet makkelijk. "Het nadeel van drogisterijproducten is, dat die in tegenstelling tot bijvoorbeeld boeken of cd’s overal heel makkelijk verkrijgbaar zijn. Op elke straathoek is een drogist, en ook supermarkten verkopen shampoo en deodorant."

Dotcom-bubbel

Bovendien begon Drogisterij.net in een krankzinnige periode voor e-commerce, waarin investeerders soms kapitalen pompten in bedrijven met dotcom achter hun naam.

Zo moest de beginnende webwinkel van Santifort onder meer opboksen tegen PharmaPlaza, een concurrent die vele groeimiljoenen had opgehaald bij investeerders onder wie Maurice de Hond.

Zuinig

In 2000 knapte de internetbubbel, waardoor veel webwinkels - waaronder PharmaPlaza - gierend onderuit gingen.

Volgens Santifort hield hij het hoofd boven water omdat Drogisterij.net altijd op de uitgaven had gelet. "PharmaPlaza besteedde kapitalen aan reclame en had veertien werknemers waarvan dertien directeuren. Wij waren daarentegen zuinig en luisterden naar de klant, want die betaalde onze boterham."

Omslag sentiment

Van de omslag in het sentiment trok Santifort zich niets aan. "Op feestjes reageerden mensen aanvankelijk vol ontzag als je vertelde dat je een webwinkel had. Daarna werd dat medelijden. Dat kon me nooit veel schelen, omdat wij maar bleven groeien."

Al snel verhuisde Drogisterij.net naar een eigen bedrijfshal in Stellendam, die werd uitgebreid tot 2000 vierkante meter. Later opende het bedrijf nog een vestiging in Rotterdam.

Succes

De onderneming groeide gestaag door tot een omzet van ruim 7 miljoen euro in 2011. Met een 76-ste plek in de top 100 webwinkels van vakmagazine Twinkle was het destijds de grootste online drogisterij van Nederland.

Wel duurde het tot 2006 voordat het bedrijf echt winst ging maken, vertelde Santifort ooit in een interview. Dankzij die winst en zijn jarenlange voorsprong, zei hij zich destijds niet druk te maken over zijn concurrenten.

Concurrentie

Toch voelde de ondernemer de concurrentie wel degelijk. Zo betraden tussen 2007 en 2011 partijen als DeOnlineDrogist, Koopjesdrogisterij.nl en Drogist.nl de markt. Volgens de jaarlijkse webwinkel-ranglijst van Twinkle was de eerste daarvan in 2014 Drogisterij.net in omzet voorbij gestreefd.

Daarnaast werden ook traditionele drogisterijen als Kruidvat actief op internet. Ook boekwebwinkel Bol ging op een gegeven moment shampoo verkopen. "Het is de wet van de remmende voorsprong. Als jij iets goed doet, gaan anderen je kopiëren", zegt Santifort terugkijkend.

"Wij waren lang succesvol door in een vroeg stadium net de juiste producten aan te bieden. Dankzij eigen voorraden konden wij snel leveren. Maar de concurrentie ziet wat jij aanbiedt, en neemt dat over. En toen een groothandel de verzending voor een concurrent ging doen, viel onze voorsprong met snelle levering weg."

Groeiplannen

Toch bleven de vooruitzichten goed, zeker toen Drogisterij.net in 2011 investeerder BB Capital aan boord wist te halen. De investeringsmaatschappij van Henk van Koeveringe, de eigenaar van de Roompot vakantieparken, kreeg een meerderheidsbelang. Santifort bleef 35 procent van de aandelen houden.

Met het geld en de expertise van BB Capital moest Drogisterij.net een nieuwe groeispurt maken. Daarvoor nam de webwinkel onder meer enkele concurrenten over, zoals Slankelijn.nl en I-drogist.

Omzet 15 miljoen

Volgens Santifort boekte Drogisterij.net op het hoogtepunt een omzet van 15 miljoen euro, met zo’n honderd werknemers. "Vergeleken met Bol of Coolblue stelt dat niet veel voor, maar daarmee waren we wel een van de belangrijkste werkgevers van Stellendam. Het is dus maar hoe je het bekijkt."

De voortgaande groei maskeerde echter problemen. "BB Capital leek mij een geschikte partner, ook omdat zij uit Zeeland komen. Ik voelde me daarbij beter dan bij de meer arrogante partijen uit de Randstad, die gouden bergen beloven maar niet presteren. Toch bleek het uiteindelijk geen gelukkig huwelijk."

Volgens Santifort werd de overname door BB gefinancierd met schulden, die op de schouders van het bedrijf kwamen. "Daardoor moest het bedrijf zijn eigen overnameschuld aflossen. Ook moesten er allerlei management fees worden betaald."

Nieuwe eigenaar

Investeringsdirecteur Frederic de Visser van BB Capital wil daar niet inhoudelijk op reageren. "Wegens de geheimhoudingsplicht kunnen wij daar geen mededelingen over doen." Hoe dan ook, uit een rechtbankvonnis is duidelijk is dat de ambitieuze internetdrogist na vijf jaar onder de vleugels van de investeerder in 2017 al eens op de rand van een faillissement stond.

Dat jaar verkocht BB Capital de webwinkel voor 1 euro aan investeerder Goeyland, dat is gelieerd aan de Noord-Hollandse drogisterijgroothandel Vriesia.

"Gezien de volumes die webwinkels tegenwoordig moeten draaien, dachten wij het destijds goed te kunnen afsluiten door het bedrijf te verkopen aan Vriesia, een strategische partner met voldoende expertise en schaal", aldus De Visser.

"De nieuwe eigenaren kochten vooral de omzet", aldus Santifort. "Als minderheidsaandeelhouder moest ik mijn belang tegen wil en dank meeverkopen. Wel bleef ik nog een tijdje aan als directeur, zij het in loondienst."

Ontslag oprichter

Al snel rezen spanningen tussen de oprichter en de nieuwe eigenaar, zo blijkt uit eerder genoemd rechtbankvonnis. Santifort werd eind 2018 ontslagen, en kreeg begin 2019 een ontslagvergoeding van 27.000 euro toegewezen.

Uit de uitspraak blijkt dat de oprichter en de eigenaren het onder meer niet eens waren over de commerciële strategie. Volgens Santifort was het het beste om in te spelen op de vraag van consumenten, terwijl Goeyland en Vriesia vooral gunstig ingekochte partijen wilden verkopen via de webwinkel.

Schwung eruit

Ook blijkt Drogisterij.net destijds te hebben gekampt met grote problemen bij de afwikkeling van bestellingen. "Als het rendement afneemt, gaat de schwung eruit", zegt Santifort nu.

Na zijn vertrek bij Drogisterij.net ging de ondernemer andere dingen doen. "Ik heb eerst een tijdje mijn hoofd leeggemaakt, want moest veel verwerken. Nu verdien ik mijn brood als adviseur van mkb-ondernemers op het gebied van online ondernemen. En ik heb de verkooprechten op enkele gezondheidsproducten, zoals zitjes tegen rugpijn."

Laatste jaren

Na het vertrek van de oprichter in 2018 wist Drogisterij.net het nog zo'n vier jaar vol te houden. Echt overtuigend presteerde de webwinkel niet meer. Ook wist de internetdrogist niet te profiteren van de gestegen vraag naar gezondheidsartikelen na de uitbraak van de coronapandemie.

Uit de meest recente jaarrekening blijkt dat de webwinkel er eind 2020 financieel nog steeds beroerd voorstond. Gegevens over omzet en winst of verlies ontbreken. Maar met een negatief eigen vermogen van ruim 1 miljoen euro was het bedrijf toen al technisch failliet.

Overleven

In het verslag schrijft Drogisterij.net desondanks te verwachten te kunnen overleven, dankzij een herstructurering en coronasteun van de overheid.

Dat is uiteindelijk dus niet gelukt. Op 23 mei kon de webwinkel niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen en kreeg uitstel van betaling. Twee dagen later volgde het bankroet. Curator Gertjo Helmig, die niet reageerde op verzoeken om een toelichting, moet het faillissement afwikkelen.

Hoop op doorstart

Jan Heimenberg van investeerder Goeyland laat weten dat hij en aandeelhouder Henk van der Meer geen commentaar op het faillissement van Drogisterij.net willen geven. "Wij zijn niet voornemens enige info naar buiten te brengen. Uit bescherming van de andere bedrijven waarin wordt geparticipeerd is dat niet verstandig."

Wel zegt hij dat Goeyland en groothandel Vriesia zelf geen doorstartplannen met de webwinkel hebben.

Hoewel oprichter Santifort al enkele jaren niet meer bij Drogisterij.net is betrokken, zegt hij wel te hopen op een doorstart. "Ik woon nog in de buurt en hoor daar geluiden over. Als oprichter ben ik trots op het bedrijf, en hoop dat de naam kan blijven bestaan. Ook is het natuurlijk voor de medewerkers van belang, omdat zij dan wellicht hun baan kunnen behouden."