Hoe succesnummer Red je Pakketje het zelf niet redde: 'Ik voel me genaaid'
Als donderslag bij heldere hemel ging deze maand bezorgdienst Red Je Pakketje failliet. Daardoor verloren 1300 mensen hun baan. Tot dat moment leek het bedrijf, dit jaar omgedoopt tot Instabox Nederland, een doorslaand succes. Hoe liep de snelle groeier op de klippen? "Ik voel me giga-genaaid", aldus de oprichter.
Zes jaar geleden, in 2016, begon wat tot voor kort op de zegetocht van bezorgdienst Red Je Pakketje leek. Na een succesvol proefproject in Amsterdam begon de destijds 23-jarige ondernemer Sam Rohn zijn bezorgdienst.
Eerste jaren
Met de belofte 'vandaag besteld, vandaag in huis' wist Red Je Pakketje vier jaar op rij jaarlijks de omzet te verdubbelen. Zo groeide de Arnhemse startup uit tot een omzet van zo'n 7 miljoen euro en 350 medewerkers in 2019.
Ook werd Red Je Pakketje dat jaar veel zichtbaarder, mede dankzij plannen om duurzaam te gaan bezorgen.
Duurzaam
Het voornemen om op termijn alleen met elektrische bezorgbusjes te gaan rijden, leverde de piepjonge ondernemer onder meer een plaats op in de Challenger50, de lijst van de vijftig meest uitdagende, innovatieve en snelgroeiende bedrijven van Nederland.
Uit een analyse van de jaarrekeningen door RTL Z blijkt dat Red Je Pakketje in de eerste vier jaar flinke aanloopverliezen maakte. Maar dankzij een kapitaalinjectie door onbekende investeerders bracht het bedrijf in 2019 zijn financiële buffers op orde. Het eigen vermogen kwam daardoor iets boven nul uit, op een plus van bijna een half miljoen.
Groei door corona
Ook 2020 leek er voor de buitenwacht goed uit te zien. Zo wist de bezorgdienst te profiteren van de coronapandemie. Omdat veel winkels maandenlang gesloten bleven, lieten consumenten hun aankopen massaal thuisbezorgen.
Mede daardoor zag Red Je Pakketje ook dat jaar zijn omzet opnieuw verdubbelen, tot 12 miljoen euro. Het aantal medewerkers steeg tot zo'n 700. Eind dat jaar behoorde de bezorgdienst tot de twaalf halve finalisten van de Young Business Award, de wedstrijd voor de meest veelbelovende jonge ondernemingen in Nederland.
Problemen
Maar binnenskamers groeiden de problemen. Uit de jaarrekening 2020 is af te leiden dat de bezorgdienst dat jaar mede als gevolg van de snelle groei een recordverlies van zo'n 6 miljoen euro leed.
Samen met de overnamespecialisten van adviesbureau Deloitte ging het bedrijf in 2020 naarstig op zoek naar nieuw kapitaal. In de jaarrekening over 2019, die pas in augustus 2020 werd vastgesteld, noteerde het bedrijf nog optimistisch dat die financieringsronde in september of oktober kon worden afgerond.
Dankzij dat verse kapitaal zouden de lopende verplichtingen kunnen worden 'ingelopen'. Daarover zou met de belangrijkste schuldeisers overeenstemming zijn bereikt, aldus het verslag. Het bezorgbedrijf voorspelde bovendien 'vanaf eind 2020 te kunnen draaien met een positief resultaat'.
Mislukking
Maar omdat investeerders in de onzekere coronaperiode op de rem gingen staan, mislukte de poging om in 2020 nieuw eigen vermogen aan te trekken.
Door de verliezen en de uitgebleven kapitaalinjectie verdampte de bescheiden financiële buffer van de bezorgdienst volledig. Sterker nog, eind 2020 was het eigen vermogen 5,4 miljoen euro negatief. Daarmee was Red Je Pakketje technisch failliet.
Destijds vertelde oprichter Rohn in een interview hoe het bedrijf door de gestegen kosten van extra personeel en bezorgbusjes en het uitblijven van nieuw groeikapitaal bijna kapot ging. "We kwamen daardoor in korte tijd heel krap bij kas te zitten. Het voortbestaan van het bedrijf was serieus in gevaar."
Reddingsboei
Toch wist Red Je Pakketje dat jaar het hoofd boven water te houden, dankzij een zogenoemde corona-overbruggingslening van het ministerie van Economische Zaken en de regionale ontwikkelingsmaatschappij Oost NL.
Volgens investment-manager Gijs Luesken van Oost NL betrof het een relatief groot noodkrediet, met een omvang tussen een half en 2 miljoen euro. Ondernemer Rohn noemde de lening destijds zelf een 'reddingsboei in roerige tijden'.
Veilige haven
Die reddingsboei leek effectief. Want in het voorjaar 2021 leken Rohn en Deloitte het bezorgbedrijf toch in een veilige haven te kunnen loodsen.
In mei van dat jaar werd Red Je Pakketje overgenomen door Instabox, de Zweedse bezorgdienst van ondernemer Alexis Priftis. De Zweden waren wel succesvol geweest met het aantrekken van nieuw kapitaal. Drie maanden eerder ontving Instabox maar liefst 75 miljoen euro van een groep investeerders.
Gered van ondergang
Red Je Pakketje, dat 2020 had afgesloten met een zwaar negatief eigen vermogen, leek door de overname door de kapitaalkrachtige Zweden gered van de ondergang.
"Door het aantrekken van een nieuwe investeerder is funding met bijbehorende continuïteit gewaarborgd", schreef oprichter Rohn opgelucht in zijn jaarrekening over 2020, die hij in de zomer van 2021 inleverde bij de Kamer van Koophandel.
Groeiversneller
Naar buiten toe werd de overname gepresenteerd als groeiversneller. "Met Instabox zijn we in staat verder te groeien en onze dienstverlening uit te breiden met de snelste bezorging in de markt", ronkte Rohn, die zelf directeur Benelux werd. In het Financieel Dagblad (FD) werd de verwachting uitgesproken dat dat jaar de omzet zou verdrievoudigen, tot 35 miljoen euro.
Opmerkelijk is wel dat de belofte dat er in 2021 winst zou zijn, in de nieuwste jaarrekening verdween. Opeens verwachtte het bedrijf 'op de langere termijn' winst en een positieve cashflow.
Weer nieuw geld
Ook afgelopen jaar leken voor de buitenwereld alle seinen op groen te staan voor de bezorgdienst. In januari werd Red Je Pakketje formeel omgedoopt tot Instabox Nederland. En in april sleepte het Zweedse moederbedrijf opnieuw een gigantische zak geld binnen. Investeerders staken nog eens 190 miljoen euro in het bedrijf.
Hiermee behoorden de zorgen van de Nederlandse bezorgdienst helemaal tot het verleden. In de laatste jaarrekening schreef het bedrijf enthousiast in te zetten op het binnenhalen van nieuwe Europese klanten en het grootschalig installeren van pakketkluisjes, waar klanten hun pakketten kunnen ophalen.
Over het eigen voortbestaan bestond op het hoofdkantoor van Instabox Nederland in Arnhem geen enkele twijfel meer. "De continuïteit is gewaarborgd met een winstgevend business model van Instabox in Zweden en het aantrekken van nieuwe financiering in 2022", noteerde Rohn afgelopen zomer in zijn verslag.
Aanzwellende verliezen
Dat optimisme is wel opmerkelijk. Want uit die laatste jaarrekening valt ook af te leiden dat de Nederlandse bezorgdienst in 2021 niet alleen geen winst draaide, maar dat de verliezen met 11 miljoen euro groter waren dan ooit.
En ook voor 2022 verwachtten de pakketbezorgers nog geen zwarte cijfers. "Het plan is om eind 2022 een positieve marge na te streven, om vanuit daar voor de lange termijn naar winst en een positieve cashflow te gaan."
Ook de bij de overname nog voorspelde omzet van 35 miljoen euro bleek niet te zijn waargemaakt. Volgens latere berichtgeving bleef de omzet vorig jaar steken op 'ruim 20 miljoen euro'.
Stekker uit bedrijf
Al even opmerkelijk is het dat oprichter Rohn in september aankondigde bij Instabox te vertrekken. "Het voelt gewoon niet meer als mijn toko, en daar had ik moeite mee", zei hij tegen ondernemersblad MT/Sprout.
Volgens Rohn stond zijn vertrek los van de fusie van Instabox met branchegenoot Budbee in september. Budbee heeft ook activiteiten in Nederland.
Faillissement
Nog geen twee maanden na de aankondiging van het vertrek van Rohn trok Instabox de stekker uit het Nederlandse bedrijf. Op 8 november werden Red Je Pakketje en drie gelieerde vennootschappen door de rechtbank Amsterdam failliet verklaard.
Daarbij kwamen 984 eigen werknemers op straat te staan. Schuldeisers zouden nog zo'n 20 miljoen euro van het bedrijf tegoed hebben. Curator Stephan Voermans moet de faillissementen afwikkelen.
1300 banen foetsie
Volgens een woordvoerder van de curator zijn de faillissementen door het bedrijf zelf aangevraagd, en zijn naast de eigen werknemers ook onderaannemers en zzp'ers getroffen. "In totaal gaat het om zo'n 1300 mensen."
De curator richt zich eerst op een mogelijke doorstart van delen van het bedrijf, voordat hij zijn onderzoek begint naar de achtergronden van het faillissement.
Verrassing
Investment manager Luesken van Oost NL, dat in 2020 het noodkrediet verschafte, zegt zeer verrast te zijn door het faillissement.
"Vorig jaar zag het er allemaal nog heel goed uit. Dankzij de overname door Instabox kon Red Je Pakketje als een van de eerste bedrijven de volledige corona-overbruggingslening terugbetalen. Hierdoor hebben wij geen belang meer als schuldeiser of aandeelhouder. Toch betreuren wij het faillissement, ook vanwege het belang voor de werkgelegenheid in deze regio."
Genaaid
Ook ondernemer Rohn zegt door het faillissement te zijn overvallen, en boos en verdrietig te zijn. "Ik ben weg bij het bedrijf, en weet dus niet hoe deze beslissing tot stand is gekomen. Maar ik kan wel zeggen dat het voor mij ook zeer pijnlijk is. Ik word door veel mensen gebeld, maar kan niet uitleggen wat er gebeurd is", zegt hij tegen RTL Z.
"Ik heb zeven jaar keihard gewerkt voor dit bedrijf. Het is mijn kindje dat nu kapot is gemaakt. Ik voel me gewoon giga genaaid."
Verliezen te groot
Volgens hoofd communicatie van Instabox Victor Melander waren de verliezen bij het Nederlandse dochterbedrijf simpelweg te groot, en het uitzicht op winst binnen een afzienbare tijd te gering. Daarmee was het faillissement volgens de Zweden onvermijdelijk.
"Het was voor ons een moeilijke beslissing, gezien de negatieve gevolgen voor personeel, klanten en partners. We willen meer sturen op winstgevendheid en na een analyse van de prestaties in het verleden en de toekomst hebben we geconcludeerd dat de bedrijven niet voldoende winstgevend kunnen worden binnen onze tijdshorizon."
Volgens Melander heeft Instabox niet zomaar de stekker uit de Nederlandse dochterbedrijven getrokken. "Wij hebben er alles aan gedaan om de problemen op te lossen, waaronder een investering van tientallen miljoenen euro om het bedrijf te steunen."
