Loonsverhoging van 17 procent: havenpersoneel profiteert van oude bepaling

Het draait allemaal om de apc ofwel automatische prijscompensatie. Via een speciale formule wordt één of twee keer per jaar berekend hoe hoog de inflatie is. De lonen stijgen dan evenveel mee.

Ze zat er 31 uur voor aan de onderhandelingstafel, waarvan net voor de kerst 19 uur non-stop. Maar FNV-onderhandelaar Asmae Hajjari kreeg wat ze wil: 16,93 procent loonsverhoging in 2023 voor het personeel dat op de Rotterdamse terminal van Hutchison Ports Delta II (voorheen bekend als APM Terminals) werkt.

Salaris evenveel waard

"Het bedrijf wilde eigenlijk van de automatische prijscompensatie af. Maar dat is voor ons onbespreekbaar. Afspraak is afspraak. Sinds jaar en dag kent de haven koopkrachtbehoud. We zorgen ervoor dat het havenpersoneel net zoveel kan betalen van hun loon als het jaar ervoor."

Op 1 januari 2024 krijgt het personeel bovendien eenmalig duizend euro. "En we hebben afspraken gemaakt over andere zaken zoals reiskostenvergoedingen, het ontzien van werknemers vanaf een bepaalde leeftijd met bijvoorbeeld nachtdiensten, eerder stoppen met werken."

Hutchison Ports stelde eerder dat er geen enkele ruimte was voor prijscompensatie. Later kwam het bedrijf met een voorstel voor 9 procent verhoging in 2023 en 5 procent in 2024. Het leidde tot protestacties in de haven waarbij werk langzamer dan normaal werd uitgevoerd wat voor vertragingen op de terminal zorgde, waar containers op en van schepen worden geladen.

Jaren '70

FNV-onderhandelaar Niek Stam zit al meer dan 20 jaar bij bedrijven in de haven aan de onderhandelingstafel. Hij staat bekend vanwege zijn ouderwetse fanatieke vakbondsmentaliteit, waarbij hij het organiseren van stakingen niet schuwt.

"De automatische prijscompensatie is iets uit de jaren '70," legt hij uit. "Het stond toen bij bijna iedere sector in de cao, dus ook buiten de haven. Maar in de loop der jaren is het bijna overal verdwenen in ruil voor reguliere loonsverhoging omdat de inflatie heel laag was. In de haven hebben we er altijd voor gestreden om het te houden. Veel personeel is lid van een vakbond en indien nodig leggen we het werk neer."

Zestig cao's

FNV Havens is betrokken bij circa zestig cao's in de Rotterdamse haven, geldend voor achtduizend mensen. Ook bij bedrijven in de haven waar in 2023 geen nieuwe cao ingaat, gaan de lonen met bijna 17 procent omhoog. En dat is veel meer dan het landelijk gemiddelde (6,4 procent). 

"Bij veel bedrijven in de haven was de inflatie nog niet zo hoog, toen de cao-afspraken werden gemaakt. We hebben dit jaar verschillende telefoontjes gekregen van bedrijven die de afspraken open willen breken. Dat is onbespreekbaar, afspraak is afspraak", aldus Hajjari.

Bij Hutchison Ports en de andere bedrijven waar een verhoging van bijna 17 procent komt, is gemeten van oktober 2021 tot oktober 2022. De inflatie in Nederland volgens de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP) lag toen op 16,8 procent, meldt het CBS. In september was het zelfs 17,1 procent. Inmiddels is de inflatie weer veel lager, 11,2 procent in november. 

Voorstel FNV

In 2021 presenteerde FNV net voor Prinsjesdag haar jaarlijkse arbeidsvoorwaardenagenda. Daar stond het voorstel in om de automatische prijscompensatie terug te laten keren in alle cao's, ook die buiten de haven. 

Werkgeversvereniging AWVN liet toen weten geen voorstander te zijn van het plan. Zo zou de verwachte inflatie ook al in de looneis verwerkt worden, zou het ertoe leiden dat prijzen van producten hoger worden en dus ook de inflatie (loon-prijsspiraal) en vindt de werkgeversclub 'dat loonafspraken in een sector of onderneming altijd bezien moeten worden als onderdeel van een veel breder pakket'.