Alarmerende stijging ziekteverzuim door coronastress, angst voor golf van burn-outs
De intrede van de herfst in combinatie met grote onzekerheid hoelang de strengere overheidsmaatregelen van kracht zullen zijn, zorgen voor somberheid bij de grote groepen thuiswerkers. "Het is interessant om bedrijven te redden, maar als het personeel het niet meer trekt, dan houdt het ook op."
Was de eerste lockdown voor veel werkenden nog best uit te houden, de tweede zal er hard inhakken, verwacht Corné Roelen, bedrijfsarts bij de Arbo Unie.
Het aantal ziekmeldingen is in september hard omhoog geschoten. In de laatste week van vorige maand meldden zich ruim 8000 mensen ziek, ruim 1000 meer dan in de afgelopen 2 jaar.
Er zijn geen actuelere cijfers beschikbaar, maar de stijging heeft wel doorgezet, vertelt Roelen, die ook hoogleraar Verzuim en Werkfunctioneren is aan de Rijksuniversiteit Groningen. "Logisch want de griepmaanden komen eraan, dachten we eerst", zegt hij.
Dat werknemers uit de horeca, onderwijs en zorg zich bij verkoudheid moeten laten testen en zich dan ook ziekmelden was op het eerste gezicht een goede verklaring voor de stijging. Totdat Roelen en zijn collega's inzoomden op de cijfers en keken naar de cijfers per sector.
Vallende blaadjes
"Dat was verrassend, want ook in beroepen die op kantoor worden gedaan was een flinke stijging van het verzuim", zegt Roelen. "De blaadjes vallen en de dagen worden weer korter en het nieuwe van het thuiswerken is wel vanaf."
"In het voorjaar was het toch meer van 'als het moet, dan moet het en we zetten de schouders eronder en gaan ervoor'", vervolgt hij. "Nu is dat minder. Ik hoor van leidinggevenden ook dat het moeilijker is om op afstand mensen te motiveren, omdat collega's het contact met anderen missen."
"De ondertoon is toch: we zien het even niet zo zitten."
Tel daar het gebrek aan lichtpuntjes zoals zicht op de snelle vondst van een vaccin bij op en de somberheid onder (thuis)werkenden is verklaard. "De ondertoon is toch: we zien het even niet zo zitten", constateert Roelen.
Thuiswerken stemt somber
Een peiling van vakbond CNV bevestigt het sombere beeld van werkenden die bij de pakken neerzitten nu blijkt dat de coronacrisis nog lang niet voorbij is. Van de ruim 1500 vakbondsleden ervaart bijna een derde meer stress en bijna 40 procent doet zijn of haar werk met minder plezier.
"Dit zijn alarmerende cijfers. Het water staat miljoenen werkenden aan de lippen. Het einde van deze crisis is nog lang niet in zicht."
Eén op de vijf van de ondervraagden vindt dat de sfeer op het werk zelfs grimmig aan het worden is en stelt dat de spanning onderling flink oploopt.
"Dit zijn alarmerende cijfers. Het water staat miljoenen werkenden aan de lippen. Het einde van deze crisis is nog lang niet in zicht", zegt Piet Fortuin, vakbondsleider bij CNV.
Hij roept de overheid op om een psychisch noodfonds op te richten, waarmee leidinggevenden en personeelsmanagers bijgeschoold kunnen worden in de omgang met gestresste thuiswerkers.
Langdurig ziek?
Hoe ernstig het met de mentale gesteldheid is van de beroepsbevolking zal later dit jaar blijken als er meer duidelijk is over het verzuimpercentage. Dat zegt meer over langdurige ziekte, wat vaak het geval is bij mensen die zich ziekmelden vanwege stress.
"Als het verzuimpercentage gaat stijgen, dan gaat het de verkeerde kant op met de BV Nederland", zegt Roelen. "Als de schouders van degenen die de economie dragen niet sterk genoeg meer zijn, dan hebben we alsnog een probleem."
Kostenpost van miljarden
Werkstress kost werkgevers ieder jaar zo'n 2,8 miljard euro, bleek vorig jaar uit onderzoek van TNO. Die kostenpost zal alleen maar groter worden als niet wordt ingegrepen, vreest CNV. "Vooral in de vitale sectoren, zoals zorg, onderwijs, overheid en retail staan mensen op omvallen", aldus Fortuin.
"Als de schouders van degenen die de economie dragen niet sterk genoeg meer zijn, dan hebben we alsnog een probleem."
"Op zich interessant om bedrijven te redden, maar als het personeel het niet meer trekt, dan houdt het ook ergens op", vult Roelen aan. "Het is nu passen en meten hoe we het schip drijvend houden."
Andere kopzorgen
Dat het aantal mensen dat zich ziek meldt stijgt, heeft mogelijk nog een andere oorzaak. "In het begin van de crisis was iedereen bezorgd over zijn of haar baan, en dan meld je je toch minder snel ziek, want je wil niet met je kop boven het maaiveld komen", legt Roelen uit.
Inmiddels maken veel mensen zich veel meer zorgen over hun eigen gezondheid en dat helpt niet. "De stress hoe iemand er zelf aan toe is als hij ziek wordt, zorgt voor meer ziekmeldingen", zegt Roelen.
Angst voor golf van burn-outs
Werkgevers moeten er zelf ook mee aan de slag, anders 'stevenen we recht af op een golf van coronaburn-outs in dit najaar', aldus Fortuin. Een oplossing zou een speciaal spreekuur kunnen zijn, om de eenzame thuiswerker tegemoet te komen.
Alleen al een luisterend oor kan soelaas bieden, vult Roelen aan. "Probeer ze ook te laten meedenken als er nieuwe maatregelen komen en houd oog voor hun behoeften en hoe ze in hun vel zitten", tipt hij.
"Als je als bedrijf alleen focust op hoe je aan de nieuwe regels voldoet, maar daarmee medewerkers verder benadeelt, dan wordt het helemaal een zware wissel die je op hen trekt."
Het gesprek bij koffieautomaat is dan wel lastig te regelen, maar kan ook online plaatsvinden. "We zijn weldenkende mensen en creatieve geesten die er wel een oplossing voor weten", besluit Roelen.
