Achterstandswijk populairder bij starters: 'Door hoge huizenprijzen'
Jonge starters trekken door de huizenmarktcrisis vaker naar achterstandswijken. De populariteit van die wijken zorgt soms voor enorme stijgingen van de huizenprijzen. Zo steeg in het Amsterdamse Bos en Lommer de gemiddelde prijs van een woning in vijf jaar tijd met 103 procent. Betekent dit het einde van de achterstandswijk?
Bos en Lommer is niet de enige achterstandswijk waar de huizenprijzen de afgelopen vijf jaar aanzienlijk toenamen. In Katendrecht in Rotterdam steeg de prijs voor een woning met 50 procent en in het Utrechtse Overvecht met 52 procent. Ook de Utrechtse wijk Kanaleneiland is volgens makelaar Myriam Vaessen in trek. "Die wijk is echt booming. Ik zei jaren geleden al tegen mensen dat ze moesten investeren in Kanaleneiland, maar dat wilden ze toen niet. Inmiddels hebben ze daar wel spijt van."
Herontwikkeling
Er zijn twee redenen voor de gentrificatie – een proces waarbij stedelijke buurten worden bewoond door relatief hoge inkomens – in achterstandswijken, vertelt stadsgeograaf Reinout Kleinhans. De eerste is de herontwikkeling van stadsgebieden. "Eerder gebeurde dat al en de laatste jaren wordt dat weer opgepakt. Het betekent bijvoorbeeld dat sociale huurwoningen in de wijk worden gesloopt en worden vervangen door vrije sector- en koopwoningen."
Oorspronkelijke bewoners worden dan overgeplaatst naar een vergelijkbare woning. "Bij voorkeur in dezelfde buurt of zelfs wijk. Daar krijgen ze dan ook een verhuiskostenvergoeding voor", vertelt Kleinhans aan EditieNL. "Die herontwikkeling is wel controversieel. Zo komt er onder andere steeds meer verzet tegen de sloop van sociale huurwoningen."
Huizenmarkt
De tweede reden voor de gentrificatie in achterstandswijken is de woningmarkt zelf. "Door prijsstijgingen van huizen elders worden achterstandswijken aantrekkelijker", zegt de stadsgeograaf. "Soms neemt dat enorme vormen aan. Beleggers kopen de huizen in een achterstandswijk op omdat ze snel meer waard worden. Het gevolg daarvan is dat vooral mensen met hogere inkomens naar de wijk kunnen komen."
Zullen de achterstandswijken dan verdwijnen? In ieder geval niet alleen door de komst van mensen met relatief hoge inkomens, zegt Kleinhans. "Corporaties moeten dus vervangende woningen zoeken voor mensen die hun sociale huurwoning uit moeten, vaak in dezelfde wijk of buurt. Praktisch geschoolden en mensen met sociaaleconomische problemen gaan dan de wijk niet uit."
'Geen aandacht meer voor'
De komst van hogeropgeleiden op zich zorgt er trouwens niet voor dat het beter gaat met de wijk, legt de stadsgeograaf uit. "Het is niet zo dat de hogeropgeleide mensen de praktisch opgeleiden gaan helpen", zegt hij. Dat kunnen we zien bij sommige Vogelaarwijken – een lijst van veertig 'probleemwijken' in Nederland. "Daar gaat het nu juist weer slechter."
Dat komt volgens Kleinhans omdat bepaalde programma's die ooit zijn opgezet om een wijk te helpen, nu aflopen. "Er is geen aandacht meer voor de problemen. Om dit soort wijken te helpen heb je 25 jaar nodig", zegt hij. "Het is net als een luchtballon: als je de brander uitzet, loopt de ballon langzaam leeg."