Slecht Nederlands? Praat geen Engels terug, zegt onderzoeker
Praat iemand slecht Nederlands tegen je? Schakel dan niet meteen over op het Engels. Dat zegt een taalonderzoeker van de Universiteit Leiden. Volgens hem schakelen we te snel over naar Engels als we erachter komen dat onze gesprekspartner niet Nederlands is, bijvoorbeeld bij migranten. Dat moeten we niet doen als we het Nederlands niet verloren willen laten gaan.
Als we willen dat bedreigde talen voortleven, moeten ze goed worden geleerd aan nieuwe sprekers. Dat stelt bijzonder hoogleraar Felix Ameka in zijn onderzoek. En daardoor moeten we minder 'beleefd' zijn tegen mensen die het Nederlands niet als moedertaal hebben.
Klein taalfoutje
Want blijkbaar doen we het vaak: als we merken dat iemand niet zo goed Nederlands spreekt, schakelen we over op Engels. "Dat horen wij ook van onze cursisten", zegt Bart de Pau, online leraar Nederlands. "Ze worden gewoon in het Engels aangesproken, zelfs als ze al behoorlijk Nederlands spreken. Als ze een klein taalfoutje maken, dan wordt er al gewisseld."
De Pau geeft taalcursussen, gericht op mensen die de taal nog niet spreken. "In het voortraject spreken we wel Engels, omdat mensen dan nog helemaal geen Nederlands spreken." Maar verder wordt geprobeerd zoveel mogelijk Nederlands te praten. "Als ik iemand tegenkom en ik hoor dat iemand Nederlands probeert te praten, dan probeer ik dat vol te houden."
Iets anders wat mensen volgens de leraar vaak doen, is het gebruiken van kinderlijke taal. "Of nog erger: het verheffen van de stem. Dat zijn fenomenen waar onze cursisten mee te maken hebben."
Geen eigenheid
Maar waarom doen mensen dat dan? Volgens de onderzoeker is het omdat we inclusief willen zijn in onze communicatie en daarom Engels gebruiken, dat wordt gezien als gemeenschappelijke taal.
Antropoloog Rik Roelfzema denkt dat er nog meer achter zit. We zijn volgens hem niet chauvinistisch, zoals de Italianen of Spanjaarden wel zijn. "In Spanje en Italië word je gewoon in de originele taal toegesproken en verder niks. Dat is de arrogantie van de cultuur."
In Nederland heerst een ander sentiment. "In onze cultuur zetten we onze eigenheid niet voorop", vervolgt de antropoloog. "Wij zijn een soort kameleon en wij nemen eigenschappen van de ander over. Het gebruiken van Engels is een manier om een connectie te maken."