Onbegrip over mogelijk verbod op snackbars: 'Vrijdag is frietdag'

Esther Vervoort komt elke vrijdag bij lokale snackbar in Veldhoven en is erg gehecht aan dat wekelijkse bezoekje. "Het is een traditie die ik van huis uit heb meegekregen. Vrijdag is frietjesdag. We hadden thuis altijd één pan voor de frietjes en één voor de snacks", vertelt ze aan EditieNL.

Nog steeds traditie

Jaren later is die traditie is nog steeds in leven. "Mijn moeder komt hier elke vrijdag en dan bestellen we met z'n tweeën frietjes. Mijn moeder neemt altijd een kinderfrietje met mayonaise en een gehaktbal of een gehaktstaaf speciaal. Ik eet een friet satésaus of speciaal met een snack erbij."

Ze vindt het onzin dat gemeenten een verbod zouden moeten kunnen instellen. "Een keer in de week moet je toch een frietje kunnen halen in de buurt. Ik zal echt niet iedere dag naar de friettent gaan. Ik zie er geen kwaad in en ben ook niet van plan een alternatief te kiezen. Ook niet als ze de belasting op friet zouden verhogen."

Breder aanbod

Volgens Adrie Ham, eigenaar van Esthers vaste snackbar De Smickel, is Nederland door de jaren heen erg veranderd qua frituren. "De consument vraagt steeds meer luxe en variatie. Inmiddels hebben we hier drie soorten friet om uit te kiezen en tachtig soorten snacks. We begonnen ooit met dertig. Er zitten ook vegetarische en glutenvrije snacks bij. En er staat zelfs zalm op de kaart."

Maar de mens is een gewoontedier, benadrukt hij. "De meeste mensen bestellen altijd hetzelfde. Ik weet van veel klanten precies wie wat komt halen, en wanneer."

Vrijdag frietdag

Ook Frans van Rooij, directeur van de Vereniging Professionele Frituurders (ProFri), vindt het plan van de Raad voor de Volksgezondheid en Samenleving van de zotte. "Het is absurd dat de snackbar negatief wordt weggezet. Het is onderdeel van de Nederlandse traditie. Vrijdag is frietdag, een afsluiting van de week waarbij er samen frituur wordt gegeten."

Van Rooij vindt dat frituur niet beschouwd kan worden als de oorzaak van obesitas. "Er werd in Nederland al gefrituurd in de periode dat er helemaal nog niet werd gesproken over obesitas."

Met ProFri wil hij bijdragen aan het veranderen van de beeldvorming van frituur. "Friet en kroketten hebben niks met ongezond leven te maken. Het probleem van obesitas zit 'm in de maatschappij, niet in vet eten. Dat is niet verkeerd."

Immaterieel erfgoed

Snackbars zijn volgens hem niet weg te denken uit de Nederlandse cultuur en zouden – net als Chinese restaurants – immaterieel erfgoed moeten zijn. Ook Esther is het daarmee eens. "Ik vind friet nog Nederlandser dan Chinees eten."

Snackbars in Nederland

Nederland telt bijna 5000 snackbars. De provincies met de meeste snackbars per 10.000 bewoners zijn Limburg, Zeeland en Noord-Brabant. Gemiddeld hoef je vanaf huis maar 800 meter te lopen voor de dichtstbijzijnde snackbar. Voor een grote supermarkt moet je 900 meter afleggen en voor de huisarts een kilometer.