Taboe rond menstruatie op basisschool: 'Geen prullenbakjes op de wc'

Uit onderzoek van Essity, het moederbedrijf van Libresse, bleek dat meisjes in sommige gevallen zelfs thuisblijven van school tijdens hun menstruatie. Hierbij zou het jaarlijks gaan om zo'n 23 procent van de Nederlandse vrouwen.

Van hen geeft 10 procent aan dat ze zich geen hygiëneproducten kunnen veroorloven en 25 procent gaf aan op school of werk geen toegang te hebben tot schone en veilige toiletten.

Schaamte

Louise Schrander, leerkracht op basisschool De Vlier, merkt dat er een taboe is rondom het onderwerp. "Tot voor kort was er bij ons op school ook amper aandacht voor", vertelt ze aan EditieNL.

Het gaat volgens haar om een stukje bewustwording. "Wij leerkrachten hebben daar nooit bewust over nagedacht van: goh, dat is wel heel vervelend voor die meiden dat we het niet bespreken en dat er geen prullenbakjes op het toilet staan." Ze merkten op school dat een aantal meiden al hun eerste menstruatie hebben gehad en zich er soms voor schamen. "Wij dachten: hier moeten we wat mee."

Project

Om deze reden heeft de school sinds kort een project voor groep 7 en 8 waarin het onderwerp wordt besproken. Zo wordt er bijvoorbeeld uitleg gegeven over het vrouwelijk lichaam en maandverband. "Ook jongens worden erin betrokken."

Schrander vindt het erg positief dat er nu bij haar op school aandacht wordt besteed aan het onderwerp. "Als leerkracht heb je een voorbeeldfunctie en moet je juist uitleggen dat het natuurlijk is en niets is om je voor te schamen. Dat is belangrijk want je hebt kinderen die al veel daarover geleerd krijgen, maar ook leerlingen waar thuis nooit over ongesteldheid wordt gesproken."

Deze kinderen weten zich er dus helemaal geen raad mee. "Ook is het belangrijk om jongens erin te betrekken, want als die het niet meer gek of vies vinden, wordt dat schaamtegevoel bij meiden ook een stuk minder."

Open gesprek voeren

Ook Elsbeth Reitzema, programmamedewerker bij Seksuele Vorming Rutgers, ziet dat er een taboe heerst omtrent het onderwerp. "De term 'ongesteld' heeft negatieve connotatie, want dat betekent dat je onwel bent. Juist omdat er niet op elke basisschool open over wordt gesproken, kunnen meisjes die voor het eerst menstrueren zich hiervoor schamen", vertelt ze aan EditieNL.

Hierom is voorlichting op basisscholen volgens haar erg belangrijk. "Je moet uitleggen hoe het vrouwelijk lichaam werkt en benadrukken dat menstrueren iets heel natuurlijks en moois is. Door het bespreekbaar te maken en ervoor te zorgen dat wc's afgesloten kunnen worden, er afsluitbare prullenbakken staan, meiden maandverband op school weten te vinden, kun je het normaliseren."

Nieuwe boodschap

Maar niet alleen op de basisschool is dit nodig. "In de hele maatschappij wordt dat taboe rondom menstruatie voortgezet." Dit is bijvoorbeeld terug te zien in reclames. "Het gaat altijd over geurtjes en vlekken die je moet voorkomen. Alsof je je daarvoor zou moeten schamen."

Volgens Reitzema zou een andere boodschap een positief effect kunnen hebben. "Deze kan beter zijn: die dingen gebeuren af en toe bij elke vrouw wel eens, het is normaal, het is oké. Daarmee doorbreek je dat taboe van schaamte."