Zuiden viert dag van zachte g: 'We hebben toch een bepaalde trots'
Waar de Brabantse harten voorheen vooral sneller gingen kloppen op de elfde van de elfde, is de zevende van de zevende tegenwoordig ook een speciale dag voor iedereen in het zuiden van het land. 7 juli is door Omroep Brabant uitgeroepen tot dag van de zachte g, om zo aandacht te vragen voor de klank die het zuiden verbindt.
De keuze voor de zevende van de zevende is overigens geen toevallige. De G is namelijk de zevende letter van het alfabet. Daarom brengt Omroep Brabant vandaag een ode aan de gezelligste letter van Nederland. Zo kunnen luisteraars hun favoriete zachte-g-woorden in spreken, komen taalexperts aan bod, en wordt boven de rivieren en buiten de landsgrenzen gezocht naar verdwaalde zachte g's.
"De zachte g verdient een speciale dag, omdat het ons verbindt", legt dj en initiatiefnemer Koen Wijn uit. "Brabanders herkennen elkaar in de verste uithoeken van het buitenland en we zoeken elkaar ook allemaal op."
"Het is een identiteit. Je bent niet zo snel een Noord-Hollander, dan ben je eerder een Amsterdammer." Maar met Brabanders zit dat dankzij die zachte g toch net even wat anders volgens Wijn: "Tuurlijk, worstenbrood bindt ons, maar we hebben ook nagenoeg allemaal een zachte g."
Wijn maakt zich daarom ook geen zorgen dat de zachte g uit het taalbeeld zal verdwijnen. "Het echte dialect verdwijnt langzaam, maar de identiteit van de zachte g zal blijven. We hebben toch een bepaalde trots"
Harde g
Toch ziet historisch taalkundige Peter Alexander Kerkhof dat de positie van de zachte g wel is veranderd in de laatste eeuwen. Tot zo'n driehonderd jaar geleden was de zachte g nog de standaard voor het hele Nederlandse taalgebied, maar door de jaren heen kreeg de harde Hollandse g steeds meer de overhand. Nu horen we de zachte g dus vooral nog terug onder de rivieren.
"Hoe dat zo is ontstaan, is niet duidelijk. Talen ondergaan voortdurend klankveranderingen", legt Kerkhof uit. "Zo kan het zijn dat één persoon de g harder uit ging spreken en dat anderen volgden, omdat deze persoon bijvoorbeeld veel invloed had."
Kerkhof ziet dat de harde g vooral in de laatste tweehonderd jaar dominant is geworden. "Dat heeft te maken met het moment dat Nederland een koninkrijk werd en het standaard-Nederlands een uitgesproken Hollands karakter kreeg."
Desondanks ziet Kerkhof de zachte g ook niet zomaar verdwijnen uit de Nederlandse taal. "Ouders spreken het dialect nog wel en de kinderen niet, maar de kinderen houden dus wel vast aan die zachte g. Ze laten daarmee zien: ik ben trots op de regio waar ik vandaan kom en dat mag iedereen horen."