Afslanken met diabetesmedicijn: 'Obesitaspatiënt heeft er baat bij'
Gewicht verliezen door het diabetesmedicijn Ozempic te gebruiken, het is zo populair dat er een tekort is ontstaan van het middel. Hierdoor kunnen diabetespatiënten die het middel nodig hebben, misgrijpen. Toch wordt het medicijn ook in Nederlandse klinieken aangeboden aan mensen die willen afvallen. "Wat is erger, diabetes of obesitas? Dat vind ik ethisch een hele lastige tweestrijd."
Op social media wordt het medicijn Ozempic al een tijdje aangeprezen als afslankmiddel. Het is zelfs zo bekend dat presentator Jimmy Kimmel er tijdens de afgelopen Oscars er een grapje over maakte. "Als ik zo om me heen kijk vraag ik me af of ik niet ook Ozempic moet gebruiken", grapte hij over sentiment in Hollywood, dat dun zijn in de mode is.
De populariteit van het middel zorgt ervoor dat het medicijn nauwelijks meer te krijgen is voor diabetespatiënten. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen maakt zich zorgen over dit tekort. "Ozempic is een middel dat geregistreerd is voor suikerziekte type 2", vertelt voorzitter Ton de Boer tegen Editie NL. "Er zijn steeds meer meldingen dat er tekorten zijn, dat is heel vervelend. Patiënten zijn ingesteld op zo'n middel. De fabrikant geeft aan dat ze de vraag naar het medicijn niet aankunnen."
Overgewicht
Toch wordt het middel ook voorgeschreven aan mensen die geen diabetes hebben. Zo schrijft dokter Edo Aarts van de Allurion Kliniek het voor aan mensen met overgewicht. "Dit medicijn, in deze vorm met deze naam is inderdaad bedoeld voor diabetespatiënten", zegt hij tegen Editie NL. "Maar de werkzame stof die erin zit is wel bedoeld voor de behandeling van overgewicht."
En die mensen hebben veel baat bij dit medicijn zegt hij. "Er is een grote groep mensen die in een grijs gebied zitten tussen wat je kan bereiken met het aanpassen van je leefstijl, en een operatie. Deze mensen moeten af en toe een zetje in de rug krijgen, daarom schrijven wij dit middel voor."
Volgens hem is er momenteel genoeg Ozempic voor alle diabetespatiënten in Nederland. "In de zomer was er wel een tekort, toen kregen wij ook vragen van diabetici of wij het nog op voorraad hadden. In die periode hebben we het ook zelf niet voorgeschreven aan onze cliënten omdat het wel in verhouding moet zijn."
Quick-fix
Aarts schrijft het middel niet zomaar voor. "Mensen moeten ook echt hun leefstijl aanpassen want het werkt als een 'quick-fix', het geeft je een verzadigd gevoel. Maar als je stopt met de medicatie dan komt de honger gewoon weer terug, dus je moet in die tijd ook echt je leefstijl aanpassen."
Toch krijgt ook hij vaak het verzoek het middel voor te schrijven aan mensen die er niet geschikt voor zijn. "Je wil niet weten hoeveel mensen ik afwijs. Het is niet geschikt voor mensen die maar een paar kilo willen afvallen, helaas krijgen we die vraag ook veel te vaak. Dat komt door de hype die is ontstaan op social media."
Toch is het niet zo dat het medicijn alleen maar schaars is door de TikTok-hype. Volgens internist Arianne van Bon van het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem is er ook een tekort aan andere afslankmiddelen waardoor obesitaspatiënten naar Ozempic grijpen. "Het is niet de bedoeling dat het wordt gebruikt als afslankmedicijn, maar als iemand obesitas heeft of diabetes, welke ziekte is dan erger? Dat vind ik ethisch een hele lastige tweestrijd."
Saxenda
Want ook het medicijn voor obesitaspatiënten is schaars. "In Nederland hebben we een geregistreerd afslankmedicijn: Saxenda, maar dat is al een tijd niet goed verkrijgbaar. Daarom is daar nu een rem op gezet. Mensen moeten eerst een jaar hun leefstijl aanpassen, pas als dat niet lukt, mogen ze het medicijn Saxenda gebruiken, maar daar zit nog een aantal strikte voorwaarden aan. En het medicijn is dus niet altijd leverbaar."
Ze wil wel benadrukken dat het medicijn echt is voor mensen met een BMI boven de 30. "Ik praat het niet goed dat mensen het doen, maar van mensen met ernstig overgewicht kan ik het wel begrijpen. Dat filmsterrengedrag keuren we natuurlijk echt af."