'Seksuele voorlichting op scholen voldoet niet'
Eén op de drie meisjes en één op de vijf jongens maken voor hun 18de een vorm van seksueel geweld mee. Lessen seksuele voorlichting op school moeten dat aantal terugdringen, maar goede lesmethodes om dat te doen zijn er niet of nauwelijks, waarschuwt de nationaal rapporteur mensenhandel en geweld tegen kinderen.
Onder seksueel geweld wordt verkrachting of aanranding verstaan, maar ook grooming of bijvoorbeeld het verspreiden van naaktfoto's via sociale media. Om kinderen daar weerbaar tegen te maken, zijn er 45 lespakketten die op basisscholen of middelbare scholen kunnen worden gebruikt. Maar van geen van die pakketten is bewezen dat het ook echt werkt, zegt Corinne Dettmeijer.
Moet veranderen
Er zijn hooguit pakketten waarvan aannemelijk is dat ze werken. Dat moet veranderen, vindt ze. Ze wil dat de ministeries van Onderwijs en Volksgezondheid in actie komen en meer onderzoek doen naar de effectiviteit van dergelijke belangrijke lespakketten. "Een methode die geen effect heeft, betekent een verspilling van tijd, geld en moeite. Bovendien kan een lespakket waarvan de effecten onbekend zijn contraproductief werken en dat is mogelijk schadelijk."
ZIE OOK: Veel jongeren gaan online bloot, maar dat kan ellendige gevolgen hebben
"We worden steeds weer opgeschrikt door verhalen over seksueel misbruik.Het laat zien dat we onze aandacht niet alleen moeten richten op slachtoffers en daders nadat seksueel geweld heeft plaatsgevonden, maar dat we ook moeten kijken hoe we dit leed kunnen voorkomen. Het onderwijs heeft daarbij een belangrijke rol", zegt zij.
Veel scholen doen niets
Een ander probleem is dat 20 procent van de middelbare scholen in de onderbouw zelf aangeeft dat ze niets doet aan voorlichting over seksueel grensoverschrijdend gedrag, terwijl scholen dat wel verplicht zijn. Bij basisscholen gaat het zelfs om 23 procent.
Paul Rosenmöller van de VO-raad benadrukt dat het overgrote deel van de scholen dus wel les geven over hoe om te gaan met seksueel overschrijdend gedrag. "Maar je wilt naar 100 procent van de scholen, je wilt dat alle leerlingen leren hoe ze om moeten gaan met seksueel overschrijdend gedrag." Ook hij vindt dat de overheid zich moet inzetten om ervoor te zorgen dat er effectieve methodes kunnen worden aangeboden.
Jasper van Dijk van de SP gaat Kamervragen stellen aan minister Jet Bussemaker van Onderwijs. "Dat 20 procent van de scholen hier geen aandacht aan besteedt, is zorgelijk. (...) Ik hoor graag van Bussemaker wat ze gaat ondernemen om de lessen te verbeteren."
Belangrijk dat het gebeurt
Lesgeven aan jongeren over seksueel geweld is lastig, ziet Merel van Groningen (niet haar echte naam). "Ik werd ook gewaarschuwd. Maar ik was 15, ik kon heel goed op mezelf letten, dacht ik." Van Groningen werd zelf slachtoffer van een loverboy en geeft nu seksuele voorlichting op scholen.
De belevingswereld van jongeren en volwassenen ligt soms zo ver uit elkaar, dat het voor volwassenen moeilijk is om zich in te leven in het gedrag van jongeren, merkt zij. "Het is lastig om over seksualiteit te praten, maar het moet wel gebeuren. Stel je op als gelijke. Veroordeel ze niet, maar probeer te snappen wat ze doen en waarom."